Κατά τον 17ο αιώνα, αρκετοί διανοητές υποστήριζαν ότι οι αισθήσεις και η εμπειρία αποτελούσαν τον καλύτερο οδηγό για την κατάκτηση της αλήθειας. Κάποιοι άλλοι, ωστόσο, υποστήριζαν ότι η καθαρή λογική και τα μαθηματικά αποτελούσαν την πιο ασφαλή διαδρομή, η οποία οδηγούσε τον άνθρωπο μακριά από τις πλάνες των αισθήσεων. Οι Φράνσις Μπέικον και Ρενέ Ντεκάρτ θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τις διαφορετικές σχολές σκέψης. Η διάλεξη θα κλείσει με τη σύνθεση του Νεύτωνα και την προσπάθειά του να ενώσει τις δύο παραδόσεις.
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
Το 1620 ο Φράνσις Μπέικον δημοσίευσε το Νέο Όργανο. Πρότεινε έναν νέο τρόπο μελέτης της φύσης, ο οποίος βασιζόταν στην εμπειρική διερεύνηση του κόσμου μέσω των αισθήσεων. Η βακωνική αντίληψη για τη μελέτη της φύσης επηρέασε δεκάδες φυσικούς φιλοσόφους και εγκαινίασε μια νέα επιστημονική κουλτούρα. Στους αντίποδες βρισκόταν η μέθοδος του Ρενέ Ντεκάρτ, ο οποίος πρότεινε ως τον πιο ασφαλή δρόμο για τη μελέτη της φύσης τις σαφείς και ευκρινείς ιδέες και τα μαθηματικά. Θεωρούσε ότι οι αισθήσεις μάς οδηγούν πολλές φορές σε πλάνες και στόχος του ανθρώπου είναι να τις αποφεύγει, προκειμένου να φτάνει σε αναντίρρητες και αδιαμφισβήτητες αλήθειες. Και οι δύο στοχαστές, παραδόξως, είχαν ως στόχο να εκτοπίσουν την αριστοτελική αντίληψη για τον κόσμο και να προτείνουν, ο καθένας από την πλευρά του, ένα νέο αρχιμήδειο σημείο εκκίνησης της γνώσης.
Ερωτήματα που θα διατρέχουν το πρόγραμμα:
· Γιατί οι αισθήσεις και ο νους αποτελούσαν διαφορετικούς τρόπους μελέτης της πραγματικότητας;
· Ήταν τα μαθηματικά συμβατά με το πείραμα και την παρατήρηση;
· Πώς υλοποιήθηκε το βακωνικό όραμα; Ποια νέα ερευνητικά πεδία και νέοι θεσμοί γεννήθηκαν εξαιτίας του;
· Πώς ο καρτεσιανός δυϊσμός νου-σώματος οδήγησε σε μία μηχανιστική κατανόηση του κόσμου;
· Πώς ο Νεύτων προσπάθησε να ολοκληρώσει τη σύνθεση νοησιαρχίας και εμπειρισμού;
Εξέλιξη και δομή του προγράμματος:
· Γνωριμία με τους συμμετέχοντες – Τι είναι η ιστορία των επιστημών και ποια είναι η αξία της;
· Τι ήταν η Επιστημονική Επανάσταση;
· Μαθηματικοί και αστρονόμοι εναντίον φυσικών φιλοσόφων – Η περίπτωση του Γαλιλαίου και του Γιοχάνες Κέπλερ.
· Φράνσις Μπέικον: Ο υπέρμαχος της εμπειρίας και της νέας παρατήρησης.
· Ρενέ Ντεκάρτ: Ο υπέρμαχος του νου.
· Ο κόσμος μεταμορφώνεται σε μια μηχανή.
· Η γέννηση της φυσικής ιστορίας.
· Ο Νεύτων επιχειρεί τη μεγάλη σύνθεση.
· Θα ακολουθήσει επίσκεψη στον χώρο του Μουσείου και συζήτηση γύρω από εκθέματα, προκειμένου να δούμε τις διαφορές μεταξύ αρχαιότητας και πρώιμων νεότερων χρόνων.
Σκοπός/Επιδιώξεις:
Σκοπός του σεμιναρίου είναι μια σφαιρική και διαλεκτική προσέγγιση σε ζητήματα ιστορίας των επιστημών. Οι συμμετέχοντες θα κατανοήσουν πώς πραγματοποιείται η ιστορική έρευνα και πώς συγκροτούν τα ερωτήματά τους οι ιστορικοί. Θα επιδιωχθεί η πληρέστερη κατανόηση των όρων συγκρότησης των επιστημών κατά τη διάρκεια του 16ου και 17ου αιώνα, της περίφημης Επιστημονικής Επανάστασης. Τέλος, είναι κρίσιμο να δούμε τις επιστήμες ως μια ανθρωπολογική επινόηση, η οποία αποκτά το νόημά της μέσα από κοινωνικές, πολιτικές αλλά και θρησκευτικές οριοθετήσεις.
Σημείωση 1η: Το σεμινάριο θα υποστηρίζεται από οπτικοακουστικό υλικό.
Σημείωση 2η: Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής
Εισηγητής: Δημήτρης Πετάκος, Δρ. Ιστορίας των Επιστημών (ΙΦΕ/ΕΚΠΑ)
Κτήριο : Ηρακλειδών 16
Κόστος
10 €*
Ειδική τιμή: 8 €
(για φοιτητές, κατόχους κάρτας ανεργίας και άτομα άνω των 65 χρόνων, με επίδειξη ειδικής ταυτότητας)
18/12 στις 6 μ.μ. – 8 μ.μ.
https://www.facebook.com/events/2210794009196735/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου