Πέμπτη 4 Ιουλίου 2024

Καλλιπάτειρα

 


Η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, ήταν η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Στον δρόμο για την Ολυμπία και προτού διασχίσουμε τον Αλφειό ερχόμενοι από τον Σκιλλούντα, υπάρχει ένα απόκρημνο βουνό που λέγεται Τυπαίοι. Οι νόμοι των Ηλείων προστάζουν να γκρεμίζουν όσες γυναίκες παρευρίσκονται στους Ολυμπιακούς αγώνες ή έχουν διασχίσει τον Αλφειό στη διάρκεια των απαγορευμένων ημερών απ' αυτό το βουνό. Λένε όμως ότι δεν πιάστηκε ούτε μια γυναίκα εκτός από την Καλλιπάτειρα. Κάποιοι την ονομάζουν Φερενίκη και όχι Καλλιπάτειρα. Ο άνδρας της πέθανε τρωτός και αυτή μεταμφιέστηκε σε άνδρα γυμναστή και έφερε στην Ολυμπία τον γιο της για να αγωνιστεί. 'Όταν όμως ο Πεισίροδος νίκησε, αυτή πήδηξε πάνω από την περίφραξη όπου είναι κλεισμένοι οι γυμναστές και γυμνώθηκε. Αποκαλύφθηκε ότι ήταν γυναίκα, αλλά την άφησαν ατιμώρητη από σεβασμό προς τον πατέρα της, τους αδελφούς της και τον γιο της που όλοι ήταν Ολυμπιονίκες. Αλλά θέσπισαν νόμο για τους γυμναστές να μπαίνουν γυμνοί στον αγώνα. (Παυσανίας- Ἑλλάδος περιήγησις - Ἠλιακῶν Α)
Οι ελλανοδίκες τίμησαν την Καλλιπάτειρα, εξαιρώντας την από το νόμο που απαγόρευε στις γυναίκες να παρακολουθήσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα, επειδή ήταν η μητέρα, η κόρη, η αδερφή και η θεία έξι ολυμπιονικών. Το περιστατικό καταγράφηκε την αρχαία εποχή στα σχόλια για τον 7ο Ολυμπιόνικο του Πινδάρου, ενώ στη νεότερη απασχόλησε το Μαβίλη, ο οποίος στα 1899 έγραψε το ομώνυμο σονέτο.
Aρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες;
Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία
εδώθε.* - Έχω εν' ανίψι, τον Ευκλέα,
τρί' αδέρφια, γιο πατέρα ολυμπιονίκες·
να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
κι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραία
κορμιά, που για τ' αγρίλι* του Ηρακλέα
παλεύουν, θιαμαστές* ψυχές αντρίκιες.
Με τις άλλες γυναίκες δεν είμ' όμοια·
στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει
με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια.
Με μάλαμα* γραμμένος το δοξάζει
σ' αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου*
ύμνος χρυσός τ' αθάνατου Πινδάρου!*
Λ. Μαβίλης, Τα Ποιήματα,
'Ιδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΙ ΠΑΜΕ ΠΡΙΜΑ… της Μαρίνας Σωτηροπούλου

  ΚΑΙ ΠΑΜΕ ΠΡΙΜΑ… της Μαρίνας Σωτηροπούλου / Νέο έργο Μια επίκαιρη κωμωδία για την παρακμή της πολιτικής αλλά και της κοινωνίας ΠΡΕΜΙΕΡΑ Σάβ...