Ιστορική αναδρομή της όπερας Μέγας Αλέξανδρος του Παναγιώτη Καρούσου

New York: G. Gilman, P Karousos, T. Abrahamson

Στην παρουσίαση της όπερας Μέγας Αλέξανδρος στο Μόντρεαλ του Καναδά, η Sylvana Villata της Δημαρχίας του Μόντρεαλ υπεύθυνη για την κουλτούρα της πόλης έβγαλε από το δαχτυλίδι της μια πέτρα και την έδωσε στον δημιουργό: «Παναγιώτη ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε τον κόσμο με το σπαθί του εσύ θα τον κατακτήσεις με την μουσική σου, πάρε την Αλεξανδρέττα να σου φέρει τύχη, την έφερα από την Αλεξάνδρεια, από εκεί την πήρε και ο Μέγας Αλέξανδρος και την είχε πάντα μαζί του».
Ο Μέγας Αλέξανδρος ευχήθηκε στον τάφο του Αχιλλέα, να υπήρχε ένας ποιητής, σαν τον Όμηρο,
να υμνήσει και τα δικά του κατορθώματα. Ο δημιουργός στην πρεμιέρα του έργου είπε: «Σήμερα υμνούμε τον μεγαλύτερο ήρωα που γέννησε η ανθρωπότητα, η ζωή του ήταν μια Αρχαία Ελληνική Τραγωδία και έτσι πρέπει να παρουσιαστεί».

Montreal: D. Lavergne, S. Laganière, P. Karousos, A. Gauthier, C. Parent

Ο Παναγιώτης Καρούσος για την συγγραφή του λιμπρέτου της όπερας έτρεχε στις βιβλιοθήκες του Μόντρεαλ και έψαχνε βιβλία παντού, όσο διάβαζε τόσο έψαχνε κι άλλα βιβλία να αναλύσει όλες τις πτυχές της εκστρατείας και την ψυχοσύνθεση των ηρώων. Ξενύχταγε διαβάζοντας και κρατούσε σημειώσεις με έναν ασύγκριτο ενθουσιασμό. Σιγά σιγά καταστάλαζε στα δικά του κείμενα και άρχισε να συνθέτει την όπερα. Μια όπερα επική σε τέσσερεις πράξεις όπως εξελίχθηκε στην πορεία.

Ο Παναγιώτης Καρούσος είπε: «Διάβασα τον Πλούταρχο, τον Αρριανό, τον Καζαντζάκη και τόσα άλλα βιβλία από μια βιβλιογραφία ατελείωτη και δεν έβρισκα τον Μέγα Αλέξανδρο πουθενά να εμπνευστώ, αλλά κάτι ενστικτωδώς με οδηγούσε να τον ψάχνω. Τον βρήκα μέσα στα βιβλία του Droysen, εκεί ταξίδεψα μαζί του σε όλη την εκστρατεία και χάρηκα, θριάμβευσα, λυπήθηκα και έκλαψα μαζί του, εκεί κατάλαβα γιατί ήταν Μέγας».

Όταν τελείωσε την όπερα την παρέδωσε στην πιστή του πιανίστα Claudette Denys να προετοιμάσει την παρουσίαση του έργου.

Greensboro, North Carolina Theater

Η Claudette πείρε το έργο λέγοντας: «Παναγιώτη αυτή η όπερα θα γίνει στα Γαλλικά στην Notre-Dame Basilica, αφού η παροικία σου δεν συμφώνησε να παρουσιαστεί ο Προμηθέας με την Όπερα του Μόντρεαλ δεν θα γίνει στα Ελληνικά, άλλωστε το κοινό είναι γαλλόφωνο».

Την μετάφραση ανέλαβε ο μπάσος Pierre Dufour ο οποίος είχε σπουδάσει ιστορία και εργαστεί στην Γαλλική κυβέρνηση ως γεωλόγος σε ορυχεία. Τα σπίτι της Claudette έγινε το δεύτερο σπίτι του συνθέτη. Η μετάφραση άλλαζε συνέχεια για να ταιριάξει με την μουσική και οι καλλιτέχνες μάθαιναν τους ρόλους τους. Ο μαέστρος Andre Gauthier παρατήρησε ότι η ενορχήστρωση ήταν ενισχυμένη στα χάλκινα πνευστά, και έτσι η Claudette διάλεξε μεγάλες φωνές της όπερας για τους ρόλους. Ο τενόρος Donald Lavergne ανέλαβε τον ρόλο του Μεγαλέξανδρου, η δραματική μεσόφωνος Sophie Laganière την Ολυμπιάδα, ο τενόρος Aldéo Jean τον Ηφαιστίονα, η σοπράνο Chantal Parent την Ρωξάνη, η μεσόφωνος Johanne Patry την Θεσσαλονίκη, ο βαρύτονος Réal Robitaille τον Βασιλιά Φίλιππο της Μακεδονίας, ο μπάσος Jacques Corman τον Ισοκράτη, και ο μπάσος Pierre Dufour τον Αισχίνη.

Toronto: with Dolores Tjart (Olympias)

Η όπερα χαρακτηρίστηκε Επική Τραγωδία και καταχειροκροτήθηκε. Η σκληρός ρόλος της Ολυμπιάδας σοκάρισε αλλά εντυπωσίασε το κοινό. Ο δημιουργός είπε σχετικά: «Ο Μεγαλέξανδρος είναι ο φωτεινός ήρωας, η Ολυμπιάδα είναι η σκοτεινή όψη της Σελήνης, έπρεπε να φανεί το κοντράστ».

Οι ήρωες της όπερας δεν έχουν το υπερφυσικό στοιχείο του Προμηθέα, ούτε τις λεπτές ψυχολογικές αποχρώσεις της Ολυμπιακής Φλόγας, είναι θνητοί αλλά μεγαλειώδεις.

Τα τελευταία λόγια του Αλεξάνδρου, «Πεθαίνω Μεγάλη Ολυμπιάς, σε μια τρανή Ελλάδα», συγκινούν και δείχνουν το μεγαλείο του ανθρώπου που άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητας, και ίδρυσε την Ελληνιστική Εποχή που για 600 χρόνια ονομάστηκε Αλεξανδρινή.

Ο Αλέξανδρος ακολουθούσε ένα όνειρο που όσο έβρισκε εμπόδια τον οδηγούσε όλο και πιο πέρα στο αχανές άγνωστο, ενώ η άγρια Ολυμπιάδα σκλήραινε όλο και περισσότερο πίσω στην Ελλάδα.

Ο Αλέξανδρος πεθαίνει στο αποκορύφωμα της δόξας του θεοποιημένος, ενώ η Ολυμπιάδα απομυθοποιείτε σε Μέδουσα Γοργόνα στην ακραία αγριότητα. Ο Αλέξανδρος αποθεώνεται ως ο 13 Θεός

Montreal Notre Dame Basilica

του Ολύμπου ενώ η Ολυμπιάδα γίνεται αθάνατη στο βασίλειο του σκότους. Και των δυο τα χέρια είναι βαμμένα στο αίμα, του Αλεξάνδρου της ηρωικής νίκης, και της Ολυμπιάδας της εκδίκησης. Ο Αλέξανδρος δικαιολογείται μη έχοντος άλλης επιλογής ενώ η Ολυμπιάδα στην απέραντη φιλοδοξία της.

Η όπερα συγκινεί και συναρπάζει με τα εμβατήρια, τις μεγαλειώδεις σκηνές και τις υπέροχες άριες.

Μετά την επιτυχία της όπερας στο Μόντρεαλ το έργο ανέβηκε στο Σικάγο, στις 17 Μαΐου 2008 στα Αγγλικά. Ανάμεσα στο Αμερικανικό κοινό παραβρέθηκε σύσσωμη η ομογένεια του Σικάγου, ενώ τους χαιρετισμούς του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και της Ελληνικής Βουλής, μετέφερε προσωπικά ο Υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Ορφανός που έφθασε από την Αθήνα. 

Chicago:  David Stech, Panagiotis Karousos

Παραβρέθηκαν επίσης μεταξύ άλλων, ο θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σικάγου Δημήτριος και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στο Σικάγο Πρέσβης Αναστάσιος Πέτροβας, που απόνειμε μετάλλιο στον συνθέτη Παναγιώτη Καρούσο. Την επιτυχία της παράστασης επισφράγισαν τα μηνύματα του Rod Blagojevich, Κυβερνήτη του Ιλινόις (Governor of Illinois), και του Αλέξανδρου Γιαννούλια, Υπουργού Οικονομικών της πολιτείας του Ιλινόις και οικονομικού συμβούλου του Προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα. Μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ έδωσαν ένα ποίημα του προέδρου του κόμματος Μπάρακ Ομπάμα στον συνθέτη να το μελοποίηση. 

Αυτή η μελοποίηση ήταν η τελευταία του συναυλία στον Καναδά πριν επιστρέψει επίσημα στην Ελλάδα. Το ποίημα του προέδρου της Αμερικής ερμηνεύσαν η μεσόφωνος Johanne Patry με την συνοδεία του βιολοντσελίστα David Bouchard και της επίσημης πιανίστας του Claudette Denys, στο Loyola Campus Chapel του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ Concordia University.

Ο μουσικοσυνθέτης Παναγιώτης Καρούσος δέχτηκε θερμή υποδοχή στο Σικάγο και τα καλύτερα σχόλια και όπως είπε κατά την διάρκεια των συνεντεύξεων στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Kiki Vale Show στο WJOB AM 1230 και Rekoumis 'The Chicago Greek Hour' ο Μέγας Αλέξανδρος διέδωσε τον Ελληνικό πολιτισμό σε όλον τον κόσμο.

Την Αμερικανική Συμφωνική Ορχήστρα του Σικάγου διηύθυνε ο μαέστρος  David Stech. Τους ρόλους ερμήνευσαν οι  σολίστες τις όπερας του Σικάγου: Μέγας Αλέξανδρος Heath Harris (τενόρος), Ολυμπιάς Francesca Lunghi (μέτζο), Βασιλιάς Φίλιππος Brad Jungwirth (βαρύτονος),  Σισυγαμβίς Tina Pappademos (κοντράλτο), Αριστοτέλης Michael Cavalieri (μπάσος), Ηφαιστίων Micah Dingler (τενόρος), Ρωξάνη Susan Nelson (σοπράνο). Ο συνθέτης Παναγιώτης Καρούσος κατά γενική ομολογία αποκαλέστηκε «Βέρντι» της Ελληνικής Ομογένειας της Βορείου Αμερικής.

Alexander the Great in Bristol, Connecticut 2009

Στις 25 Ιανουαρίου 2009 ο Μεγαλέξανδρος παρουσιάσθηκε στο ιστορικό μεγάλο θέατρο Carolina Theatre στο Greensboro της Βόρειας Καρολίνας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Η όπερα παρουσιάσθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσινγκτον, του Μητροπολίτη Ατλάντας Αλέξιου και της Ελληνικής κυβέρνησης από το North Carolina Museum of Art and The Friends of Greek Art. Ανάμεσα στους κυβερνητικούς παράγοντες που υποστήριξαν την συναυλία ο Πρέσβης της Ελλάδος στις ΗΠΑ κ. Αλέξανδρος Μαλλιάς, ο πρόεδρος του ΣΑΕ Αμερικής κ. Θεόδωρος Σπυρόπουλος, ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης κ. Γεώργιος Ορφανός, ο Γερουσιαστής της Βόρειας Καρολίνας κ. Richard Burr, η δήμαρχος του Greensboro κα. Yvonne J. Johnson, ο δήμαρχος του Winston-Salem κ. Allen Joines, και ο δικαστής κ. Ron Spivey.  

Alexander the Great in Bristol, Connecticut 2009

Οι τοπικές εφημερίδες έγραψαν: «Σύσσωμος ο Ελληνισμός της Βόρειας Καρολίνας υποστήριξε την αξιέπαινη αυτή προώθηση της ιστορίας μας αλλά και την προβολή του αξιόλογου ομογενή μουσικοσυνθέτη κ. Παναγιώτη Καρούσου, με επικεφαλείς τους ιερείς μας, Δημήτριος Καγκελαρης, Διονύσιος Listerman-Vierling και Εμμανουήλ Chris. Την παράσταση προλόγισε ο Dr. Spiro Macris, και chairman ήταν ο κ. Κώστας Καζάκος. Την East Coast Philharmonic Orchestra διεύθυνε ο μαέστρος Grant Gilman.
Ο Παναγιώτης Καρούσος δέχτηκε μετάλλιο, τιμητική πλακέτα και τα συγχαρητήρια της εφόρου του Μουσείου της Βόρειας Καρολίνας Mary Ellen Soles.

Alexander the Great - Hartford 2009

Η μεσόφωνος Elspeth Davis ως Ολυμπιάδα ήταν εξαίρετη, η υψίφωνος Mary Mackenzie ως Ρωξάνη, ο βαθύφωνος Nathan Baer ως ο Μακεδόνας Βασιλιάς Φίλιππος επιβλητικός, και ο ερμηνευτής του Μεγαλέξανδρου τενόρος Byron Singleton».

Τον Φεβρουάριο του 2009 ο Μέγας Αλέξανδρος ανεβαίνει στο Τορόντο του Καναδά στα Αγγλικά.

Η εφημερίδα The Greek Canadian Tribune γράφει: «Εντυπωσίασε και ξύπνησε πατριωτικά συναισθήματα στον Ελληνισμό του Τορόντο η επική όπερα Μέγας Αλέξανδρος του αγαπητού μουσικοσυνθέτη Παναγιώτη Καρούσου. Το έργο ανέβηκε στο πολιτιστικό κέντρο του Τορόντο P.C. Ho Theatre.

Η Συμφωνική Ορχήστρα και οι σολίστες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο Sneak Peak Symphony Orchestra υπό την διεύθυνση του μαέστρου Victor Cheng ερμήνευσαν με ενθουσιασμό το καταπληκτικό αυτό έργο. Η σοπράνο Dolores Tjart ως Ολυμπιάδα, ο τενόρος Stewart Granger ως Αλέξανδρος, ο βαρύτονος Andrew Love ως Φίλιππος και η σοπράνο Jennifer Rasor ως Ρωξάνη συμπλήρωσαν την διανομή των ρόλων. Το κατάμεστο από ομογενείς και Καναδούς θέατρο σείστηκε από τα παρατεταμένα χειροκροτήματα. Την όπερα ακολούθησε δεξίωση από την Παν-Μακεδονική Καναδά, Panmacedonian Association of Ontario, και τον πρόεδρο James Karas. Ο συνθέτης Παναγιώτης Καρούσος επισκέφθηκε το άγαλμα του Μεγάλου

Alexander the Great - New York

Αλεξάνδρου στην Danforth του Τορόντο, και προσκλήθηκε από τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Τορόντο Κώστα Μενεγάκη στην εκδήλωση για τα εκατό χρόνια της κοινότητας του Τορόντο την οποία τιμητικά έκοψαν μαζί. Ο Παναγιώτης Καρούσος τιμήθηκε με μετάλλιο από την ομοσπονδιακή βουλευτή και πρώην υπουργό Maria Minna MP.»

Αποσπάσματα του έργου παρουσιάστηκαν στο Bristol με την MidWest Symphony Orchestra υπό την διεύθυνση της Madeline Tsai, την μεσόφωνο Crystal Charles, και τον τενόρο Lance Keizer, όπως και στην Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 2009.

Toronto 2009: D. Tjar, P. Karousos,V. Cheng

Τον Ιούνιο του 2009 ο Μέγας Αλέξανδρος παρουσιάζεται με κοστούμια και σκηνοθεσία στην Νέα Υόρκη υπό την διεύθυνση του μαέστρου Grant Gilman. Μέγας Αλέξανδρος ήταν ο τενόρος Tytus Abrahamson, Ολυμπιάδα η δυναμική μεσόφωνος Elspeth Davis, Βασιλιάς Φίλιππος ο βαρύτονος Eric Keller, και Ρωξάνη η σοπράνο Mary Mackenzie. Το έργο ανέβηκε με κοστούμια σε ημισκηνοθετική μορφή, και πήραν μέρος αρκετοί κομπάρσοι και το αρχαιοπρεπές οπτικό άγημα της Νέας Υόρκης για τις μάχες.
Η όπερα ενθουσίασε και καταχειροκροτήθηκε, ο δε δημιουργός κύριος Π. Καρούσος βραβεύτηκε με το Μπλε Διαμάντι της Ομοσπονδίας Νέας Υόρκης, (ανώτατο βραβείο της Ελληνικής Ορογένειας της Αμερικής), από τον πρόεδρο κύριο Δημήτρη Καλαμαρά, τον Πέτρο Γαλάτουλα και τον Βασίλειο Χρυσοχόο του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης. 

NY 2009:  Tytus Abrahamson

Επίσης του απονεμήθηκε Τιμητική Πλακέτα από την Γενική Πρόξενο της Ελλάδος στην Νέα Υόρκη πρέσβειρα Αγλαΐα Μπαλτά και τον Γενικό Πρόξενο της Κύπρου κ. Ανδρέα Παναγιώτου.
Ο δημιουργός ύστερα από της επιτυχημένες παραστάσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Βόρεια Καρολίνα, Σικάγο, Μόντρεαλ και Τορόντο επισφραγίζει την δύναμη του έργου του στην Νέα Υόρκη.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Τυάνων Παΐσιος ευχαρίστησε τον μουσικοσυνθέτη κύριο Παναγιώτη Καρούσο και αναφώνησε το έργο του Μέγας Αλέξανδρος αριστουργηματικό μουσούργημα που μας ξαναφέρνει στο μεγαλείο της Αλεξανδρινής εποχής.
Ο Παναγιώτης Καρούσος μέσα σε ένα χρόνο κατάφερε να παρουσίαση την όπερα Μέγας Αλέξανδρος στο Μόντρεαλ, Σικάγο, Βόρεια Καρολίνα, Νέα Υόρκη και Τορόντο πάντα με μεγάλη επιτυχία. Μια επιτυχία που κανείς συνθέτης δεν κατάφερε στην Βόρειο Αμερική πριν από αυτόν στο χώρο της όπερας.
Τον Οκτώβριο του 2009 ο Μέγας Αλέξανδρος παρουσιάστηκε στα Ισπανικά στο θέατρο  Borges στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αργεντινής στο Μπουένος Άιρες με πρωταγωνιστές από την όπερα του Teatro Colon, τον τενόρο Gabriel Renaud στο ρόλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και την μεσόφωνο Veronica Cano στο ρόλο της Ολυμπιάδας υπό την διεύθυνση του μαέστρου Guillermo Salgado.

Ο Παναγιώτης Καρούσος είναι πια ένας διεθνούς φήμης Έλληνας συνθέτης όπερας και κλασικής μουσικής. Οι όπερες του μεταφράστηκαν και ανέβηκαν σε τέσσερεις γλώσσες, Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, και Ισπανικά!

Δρ. Χριστίνα Τσαρδίκος