«Στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια
Και του μιλούσανε για Δράκους και για το πιστό σκυλί
Για τα ταξίδια της Πεντάμορφης και για τον άγριο λύκο
Μα στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια
Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ
Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι,
Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω
Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.
Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά».
(Μ. Αναγνωστάκης, Τα ποιήματα, Πλειάς)
Πρόκειται για μια σκληρή ιστορία, αλλά και τρυφερή μαζί. Για την ιστορία ενός παιδιού συνηθισμένου, αλλά και ξεχωριστού συνάμα, όπως ξεχωριστό είναι το κάθε παιδί. Ένα βιβλίο βασισμένο σε αληθινή ιστορία, που φέρνει τους νεαρούς αναγνώστες αντιμέτωπους με την αντίξοη πραγματικότητα και με τα προβλήματα που αυτή συνεπάγεται. Ο δρόμος για πολλά παιδιά δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Πρέπει να παλέψουν για να κερδίσουν τη ζωή τους. Ή μπορεί και να έχουν την τύχη να εμφανιστεί στον δρόμο τους κάποιος φωτισμένος άνθρωπος και δάσκαλος που θα τους δείξει το φως, θα τα πιστέψει και θα τους χαρίσει την ελπίδα. Τέτοιος άνθρωπος και δάσκαλος ήταν ο μουσικός και οικονομολόγος Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου από το Καράκας που, το 1975, με τη βοήθεια άλλων εθελοντών δασκάλων, έκανε πράξη το όραμά του: δημιούργησε την πρώτη ορχήστρα από φτωχά και περιθωριοποιημένα παιδιά ονειρευόμενος πως η μουσική θα αλλάξει τη ζωή τους. Και πέτυχε με αυτόν τον τρόπο να καταπολεμήσει την παιδική εγκληματικότητα απασχολώντας δημιουργικά χιλιάδες παιδιά και αποδεικνύοντας περίτρανα πως η τέχνη μπορεί να είναι άκρως ευεργετική για τον άνθρωπο, αφού η δύναμή της είναι τεράστια. Το σχέδιό του πήρε το όνομα ΕL SISTEMA και υιοθετήθηκε έκτοτε από τις κυβερνήσεις της Βενεζουέλας. Καρποί της πειραματικής πρώτης εκείνης ορχήστρας είναι πάνω από 150 παιδικές και νεανικές ορχήστρες, τις οποίες στελέχωναν τέτοια περιθωριοποιημένα και κοινωνικά αποκλεισμένα παιδιά. Ένα τέτοιο παιδί είναι και το Παλιόπαιδο της ιστορίας μας.
Γλώσσα στρωτή, άμεση, πλούσια. Πολλές εικόνες, ξεκάθαρες και καλοσχηματισμένες σκηνές, λειτουργικοί διάλογοι. Η εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή λιτή, αφαιρετική, μοντέρνα, αποτελεσματική, συνάδει με τα εκφραστικά μέσα της συγγραφέως. Η θλίψη φοράει γκρι, η ελπίδα όμως είναι ντυμένη στα κόκκινα.
Το όνομά του ήταν Φέλιξ, αλλά κανείς δεν το γνώριζε. Φέλιξ σημαίνει τυχερός, ευτυχισμένος. Αλλά εκείνο το παιδί δεν ήταν. Ήταν φτωχό και θλιμμένο, με μια μάνα φτωχή και θλιμμένη επίσης. Και με ένα γκρίζο παλτό που του έπεφτε μεγάλο, σύμβολο της μιζέριας του. Έκλεβε κάποιες φορές, εξ ου και το παρατσούκλι. Είχε αδυναμία στα αστέρια, μέχρι που τα έκανε να του μιλήσουν. Έμπλεξε με μια συμμορία, μέχρι που βρήκε το αληθινό νόημα της ζωής και την απαρνήθηκε. Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και ένα όπλο. Όπλο αληθινό, που αφαιρεί ζωές. Το πράγμα αποκτά ενδιαφέρον όταν το όπλο αυτό περνά στα χέρια του παλιόπαιδου. Είναι δυνατό στοιχείο μέσα σε μια τέτοια ιστορία το όπλο. Κόβει την ανάσα στους μικρούς αναγνώστες, που αγωνιούν για το τι θα συμβεί. Μα είπαμε, πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά. Το όπλο όπλο. Το παλιόπαιδο παλιόπαιδο. Κι όταν η μεγάλη ανατροπή έρθει, θα το πούμε και αυτό. Μπορεί ένα όπλο να δώσει τη θέση του σε ένα βιολί; Ναι, μπορεί. Αρκεί να έχει πίστη κανείς. Και να μη σταματά να ονειρεύεται, ακόμα κι αν τα όνειρά του είναι όνειρα καλοκαιρινής νυχτός. Όταν ένα παιδί επιλέγει να παίζει βιολί, δεν μπορεί με τίποτα στον κόσμο να είναι παλιόπαιδο. Η Τέχνη μπορεί να είναι λυτρωτική, ψυχοθεραπευτική ή ακόμα και να σώσει ζωές.
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού, από τη Γ' τάξη και πάνω. Γλώσσα στρωτή, άμεση, πλούσια. Πολλές εικόνες, ξεκάθαρες και καλοσχηματισμένες σκηνές, λειτουργικοί διάλογοι. Η εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή λιτή, αφαιρετική, μοντέρνα, αποτελεσματική, συνάδει με τα εκφραστικά μέσα της συγγραφέως. Η θλίψη φοράει γκρι, η ελπίδα όμως είναι ντυμένη στα κόκκινα. Και οι δυο τους μαζί επιτυγχάνουν ένα ουσιαστικό βιβλίο, που αγγίζει μικρούς και μεγάλους. Η Αγγελική Δαρλάση ξέρει καλά πόσο απαιτητικοί αναγνώστες είναι τα παιδιά. Δεν υποτιμά τη νοημοσύνη τους ούτε στο ελάχιστο. Γι' αυτό και τα κερδίζει ερεθίζοντας τόσο το συναίσθημα, όσο και τον στοχασμό τους. κείμενο: Ασημίνα Ξηρογιάννη http://diastixo.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου