Η ταινία του μεγάλου δημιουργού Ίνγκμαρ Μπέργκμαν είναι ένα οδυνηρό ταξίδι σκιαγράφησης της ανθρώπινης ψυχής... Και η ικανότητα του δημιουργού στο να καταγράψει τα νοήματα που θέλει μέσα από την ιστορία του όσο και η ικανότητα του να αποτυπώνει τα συναισθήματα που κατακλύζουν τους χαρακτήρες του στον κινηματογραφικό του φακό είναι ειλικρινά εντυπωσιακές…
Οι κραυγές και οι ψίθυροι στο ψυχογράφημα του Μπέργκμαν μπορούν να είναι τόσο εκκωφαντικοί όσο και υπόγεια πνιγηροί…
Και αυτό το στοιχείο της ταινίας την κάνει μια γοητευτική και οδυνηρή ταυτόχρονα φιλμική εμπειρία… Η ταινία του Μπέργκμαν καταπιάνεται με τα πάντα που απασχολούν το σύμπαν του ίδιου του σκηνοθετη και τα οποια συνθετουν μια μοναδικη υπαρξιακη συμφωνια… Η ανθρωπινη ψυχη με τις ιδιαιτεροτητες της, τα ελλατωματα και τις αδυναμιες της συναντα κοσμογονικα ερωτηματα και υπαρξιακες ανησυχιες για τη ζωη, το θανατο, το Θεο… Η ταινια σχολιαζει τη φυση του ανθρωπου, τη μοναχικοτητα της υπαρξης του και τα ιδιατερα χαρακτηριστικα των ανθρώπινων σχέσεων με όχημα την ιστορία 4 γυναικών…
Η ιστορια διαδραματιζεται στις αρχες του αιωνα σε ένα αρχοντικο σπιτι οπου η Αγκνες (Harriet Andersson) περναει τις τελευταιες στιγμες της καθως εχει προσβληθει από καποιας μορφης καρκινο… Στις τελευταιες αυτές μερες της Αγκνες της προσφερουν συντροφια οι 2 αδελφες της, η Μαρια (Liv Ullman) και η Καριν (Ingrid Thulin) ενώ η υπηρετρια Αννα (Kari Sylwan) φροντιζει ολες τις αναγκες της...
Κατα τη διαρκεια της ταινιας και ενώ η κατασταση της Αγκνες επιδεινωνεται ξετυλιγεται το κουβαρι της ιστοριας των 3 προσωπων που την περιστοιχιζουν και ετσι αποκαλυπτονται πραγματα για την ψυχοσυνθεση και τη θεση της καθεμιας απεναντι στις υπολοιπες, καθως τα πραγματα κατω απτην επιφανεια τους δεν είναι τοσο απλα οσο θα περιμενε κανεις… Και αυτο γιατι εδώ μεσω της ιστοριας, εχουμε μια καταγραφη των σχεσεων μεταξυ των ανθρωπων και μια σκιαγραφηση των ιδιαιτεροτητων του εσωτερικου κοσμου των πρωταγωνιστων…
Από τα ιδιαιτερα επιμελημενα flashback σε κρισιμες στιγμες της ζωης τους, ανακαλυπτουμε ότι η Καριν είναι μια γυναικα που κρυβει μεσα της μεγαλο πονο (νιωθει ότι από μικρη είναι αδικημενη αναμεσα στην οικογενεια ενώ εχει ένα αποτυχημενο γαμο με ένα ψυχρο αντρα που μισει) και αυτό το αντανακλα στο μισος για τους γυρω της και σε μια αυτοκαταστροφικη ταση για τον εαυτο της… Απεχθανεται την αδερφη της Μαρια και αποφευγει να δειχνει τα συναισθηματα της στην προσπαθεια της να μην παρασυρθει από αυτά κρυβοντας τα κατω από ένα πεπλο ψυχροτητας και αυστηροτητας…
Η Μαρία είναι ψυχρη, εγωκεντρικη και εμμονοληπτικα ερωτικη (αληθεια είναι ότι στο φοντο των σχεσεων των ηρωιδων υπαρχει μια περιρρεουσα ερωτικη ατμοσφαιρα) και η απιστια στο συζυγο της τον αναγκασε να αυτοκτονησει μπροστα στα ψυχρα και ανεκφραστα της ματια… Η Αννα διαφερει κατά πολύ από τις δυο αδερφες και λογω ταξης αλλα και λογω ιδιοσυκρασιας… Φροντιζει με αγαπη την Αγκνες και δε φοβαται να δειξει τα συναισθηματα της και τη ειλικρινη της αφοσιωση γιαυτη…
Όταν η Αγκνες τελικα πεθαινει υπαρχει μια καταπληκτικη σκηνη οπου ένα δακρυ κυλαει απτα ματια της νεκρης Αγκνες…(ο Μπεργκμαν δεν αφηνει να διακρινουμε αν είναι πραγματικοτητα, ονειρο η απλα οραμα η σκεψη, παρολα αυτά, το μεταφυσικο στοιχειο λειτουργει εξαισια ως ξεχωριστο εκφραστικο μεσο) Η Αννα παγωνει με το που βλεπει την Αγκνες να δακρυζει και αμεσως να σηκωνεται και να φωναζει την Κατριν… Η Κατριν στη θεα του αποκρουστικου θεαματος απαρνιεται την Αγκνες που ζηταει βοηθεια και φευγει… Η Μαρια κανει το ιδιο και η μονη που αγκαλιαζει την παραπαίουσα Αγκνες είναι η Άννα η μοναδικη που μπορει ειλικρινα να αγαπησει την Αγκνες και να της σταθει σαυτη τη συμβολικη δοκιμασια…
Εντυπωση προκαλει η μεγαλη χρησιμοποίηση του κόκκινου χρώματος στην ταινια καθως το σπιτι είναι γεματο κοκκινα επιπλα και κοκκινα χαλια ενώ στα flashback η ταινια προσεγγιζει τα προσωπα (με υποκωφους, μη κατανοητους πλην υποβλητικοτατους ψιθυρους) κανοντας fade-in και fade-out μεσα ένα πυκνο κοκκινο να πλημμυριζει την οθονη… Ο Μπεργκμαν εχει πει ότι το κοκκινο χρωμα στην ταινια υποδηλωνει την ανθρωπινη ψυχη την οποια προσπαθησε να σκιαγραφησει και είναι η αληθεια ότι βλεποντας αυτά τα fade-in, fade-out νιωθεις ότι η καμερα οντως βουταει στα εγκατα της ανθρωπινης ψυχης μεσα στην αμαρτια και τα ελατττωματα της και αναδυεται ξανα στη επιφανεια αλλα μονο προσωρινα… Οι παραλληλισμοι με το αιμα είναι εκδηλοι και συνθετουν για την ταινια ένα νοσηρο σκηνικο σαν εκεινο των ψυχων των 2 αδελφων… Τα ευσημα περα απτον Μπεργκμαν δινονται στον Sven Nyqvist, τον σπουδαιο διευθυντη φωτογραφιας ο οποιος αποτύπωσε καταπληκτικα το νοσηρό αυτό σκηνικο (υπαρχουν πολλες αλλαγες στη φωτεινοτητα σε καίρια σημεία όσο και στα φλασμπακ που ειλικρινα βοηθούν δραστικά στο να μπεις στο κλιμα και στην οδυνηρη –αν μη τι άλλο- διαδικασια του φιλμ) και βραβευτηκε για τη δουλεια του αυτή με οσκαρ…
Ο Μπεργκμαν στη ταινία αυτή μιλάει - μεταξύ άλλων - για την αγαπη και σχολιάζει τη μοναχικότητα των ανθρώπων πριν τον θάνατο… Η Αγκνες ζηταει τη βοηθεια των αδελφων της στις κρισιμες στιγμες , ο συζυγος της Μαρια εκανε το ιδιο χωρις να παρει απαντηση και ενώ αιμορραγούσε, ενώ η Καριν έστω και μια φορα εβγαλε το ψυχρο της προσωπειο και εβγαλε μια πρωτογενή της αναγκη, να μιλησει, να ανοιχτει, να ακουσει, να αγαπήσει και να συμμεριστει… Ισως για πρώτη φορά… Δεν είναι τυχαία η χειρονομια του χαδιου στο μάγουλο που χρησιμοποιεί επανειλλημενα ο σκηνοθετης… Και καταδεικνυει, επιχειρει το προφανες… Προεκταση στην πραγματικοτητα…της αποξενωσης, της μοναξιας και των ελεγχομενων συναισθηματων …
Ο Μπεργκμαν τοποθετει τους ανθρωπους σε ένα συμπαν μοναχικο και ο Θεος ενώ προβαλλεται ως λυτρωση (για την Αννα) εν τουτοις αμφισβητειται (σωστοτερα αγνοειται) ότι μπορει να εχει καποιο ουσιαστικο ρολο στην καθημερινη ζωη των ανθρωπων οπου ο καθενας είναι μονος στην αναζητηση αγαπης και λυτρωσης… Παρολα αυτά, ο μεγαλος δημιουργος επιμελημενα θετει τα ερωτηματα , τις αποριες και τις θεωριες του αλλα δινει εμφαση στο να καταγραψει και να στησει μαεστρικα το σκηνικο της πραγματικοτητας του περισσοτερο σχολιαζοντας εμμεσα παρα παιρνοντας θεση στα ζητηματα που θετει και ετσι επιτυγχανει να δωσει τροφη για σκεψη στον θεατη (οι κραυγες και οι ψιθυροι εν τελει είναι οι ερινυες, οι ενοχες για το παρελθον? η οι φοβιες και οι ανασφαλειες που μας στοιχειωνουν? η φωνη της συνειδησης? καταληγω ότι είναι όλα αυτά μαζι… αλλωστε ο μπεργκμαν δε μας αφηνει να δουμε μεσα στο υπαρξιακο του κρεσεντο παρα μονο μας προσφερει απλοχερα λιγες κλεφτες ματιες…)
και να γινει αφετηρια για να ξανα-ανακαλυψει τον εαυτο του μεσα από το οδυνηρο ταξιδι από το παραμυθι που ο ιδιος πλαθει στην πραγματικοτητα που ξετυλιγεται από την ρεαλιστικη κινηματογραφηση καθως ο Μπεργκμαν δεν ωραιοποιει τίποτε και καταγραφει ρεαλιστικοτατα… (κάτι που ίσως κανει την ταινία κάπως σκληρη φιλμικη εμπειρια…)
Η Ingrid Thulin στο ρόλο της κλειστής, ψυχρής και συγκρουόμενης ψυχικά Καριν είναι πειστικότατη ενώ η Harriet Andersson στο ρόλο μιας αρρωστης γυναικας που έχει ένα πολύ οδυνηρο και βασανιστικο θανατο, οι κραυγες της είναι σπαρακτικες και ακρως ρεαλιστικες, γινεται η κατάλληλη ενσάρκωση της Αγκνες.. Η Kari Sylwan αξιοποιεί ιδανικά τις σιωπές της Αννα, ενώ η Liv Ullman (γνωστη και από άλλες ταινίες του Μπεργκμαν) δεν υστερεί στο ρολο της Μαρια… Συνολικά, αξιομνημόνευτες ερμηνείες σε απαιτητικότατους ρόλους απογειώνοντας το όραμα του δημιουργού…
Η Ingrid Thulin στο ρολο της κλειστής, ψυχρής και συγκρουόμενης ψυχικά Καριν είναι πειστικοτατη ενώ η Harriet Andersson στο ρόλο μιας αρρωστης γυναικας που εχει ένα πολύ οδυνηρό και βασανιστικο θανατο, οι κραυγές της είναι σπαρακτικες και ακρως ρεαλιστικες, γίνεται η κατάλληλη ενσάρκωση της Αγκνες.. Η Kari Sylwan αξιοποιει ιδανικα τις σιωπες της Αννα, ενώ η Liv Ullman (γνωστη και από άλλες ταινίες του Μπεργκμαν) δεν υστερει στο ρολο της Μαρια… Συνολικά, αξιομνημονευτες ερμηνειες σε απαιτητικοτατους ρόλους απογειώνοντας το όραμα του δημιουργού…
Συμπερασματικά, μια αξεπέραστη φιλμική εμπειρία, ένα καταπληκτικό κινηματογραφικό μνημείο για ένα οδυνηρό ταξίδι στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής και μια έβδομη τέχνη να υπηρετεί μαγικά το σκοπό της συναισθηματικής λύτρωσης και ολοκλήρωσης… Αριστουργηματικό.
cine.gr
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
- Sunday at 9 PM – 11 PM
https://www.facebook.com/events/2081732528799561/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου