Ντοκιμαντέρ σε 4 μέρη – 9 ½ ώρες ενάντια στη λήθη
Στο πλαίσιο της παγκόσμιας προβολής της ταινίας κατά τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, 27/1, ημέρα απελευθέρωσης των στρατοπέδων συγκέντρωσης Auschwitz-Birkenau.
Το κάλεσμα στην παγκόσμια προβολή της ταινίας είναι μια πρωτοβουλία του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Βερολίνου.
SHOAH (Γαλλία 1974-1985, 540’)
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Claude Lanzmann
Στην έρευνα συμμετείχαν: Corinna Coulmas, Irène Steinfeld-Levi,
Shalmi Bar Mor
Βοηθοί σκηνοθέτη: Corinna Coulmas, Irène Steinfeld-Levi
Κάμερα: Dominique Chapuis, Jimmy Glasberg,
William Lubchansky
Μοντάζ: Ziva Postec, Anna Ruiz (για τη σεκάνς στην Treblinka)
Shoah, Schoah, Shoa, Schoa
Εβραϊκή λέξη που σημαίνει: βάραθρο, εξολόθρευση, έρεβος, μεγάλη καταστροφή, συμφορά, πτώση – πλέον χρησιμοποιείται επίσης ως συνώνυμο για τη μαζική εξόντωση του ευρωπαϊκού εβραϊσμού την περίοδο του εθνικοσοσιαλισμού.
Το ντοκιμαντέρ διάρκειας εννιάμιση ωρών SHOAH παρουσιάζει τις δηλώσεις ανθρώπων που βίωσαν άμεσα ως θύματα, δράστες και παρατηρητές την εθνικοσοσιαλιστική εξόντωση των Ευρωπαίων Εβραίων και την επιβεβαίωσαν, συχνά για πρώτη φορά, ύστερα από 30 χρόνια και πλέον. Σύμφωνα με τα λόγια του σκηνοθέτη, η ταινία δεν έχει θέμα την επιβίωση, αλλά είναι «μια μαρτυρία για το θάνατο». Ο Lanzmann δεν αφήνει τους μάρτυρες απλά να ανακαλέσουν στη μνήμη τα βιώματά τους. Μέσω της τεχνικής που χρησιμοποιεί όταν τους κάνει ερωτήσεις, τους παροτρύνει να ζήσουν ξανά τα όσα συνέβησαν τότε. Οι ερωτήσεις του Λανζμάν περιστρέφονται γύρω από τα γεγονότα στους τόπους δολοφονίας των Εβραίων και θίγουν το μηχανισμό της γραφειοκρατίας της εξόντωσης. Ο μηχανισμός αυτός ξεκίνησε ήδη στα γκέτο και εφαρμόστηκε πλήρως στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης. Οι λήψεις δείχνουν τους τόπους της δολοφονίας όπως ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τις αρχές της δεκαετίας του ’80. Η διαφωτιστική επίδραση της ταινίας βασίζεται στο μοντάζ των δηλώσεων των μαρτύρων και των ιστορικών τόπων στους οποίους αναφέρονται οι αναμνήσεις: «Πήγα στα μέρη αυτά, μόνος, και κατάλαβα ότι πρέπει να συνδυάσει κανείς τα πράγματα. Πρέπει να γνωρίζεις και να δεις, να δεις και να γνωρίζεις. Γι’ αυτό και το ζήτημα των τόπων είναι τόσο ουσιώδες. Πρόκειται για ένα φιλμ άμεσα συνυφασμένο με τον τόπο, ένα τοπογραφικό, ένα γεωγραφικό φιλμ».
Claude Lanzmann
Claude Lanzmann@ absolut Medien GmbHΟ Claude Lanzmann γεννήθηκε το 1925 στο Παρίσι. Το 1943, κι ενώ ήταν μαθητής Λυκείου, προσχώρησε στη Αντίσταση του Κλερμόν-Φεράν και έδρασε σε συνθήκες παρανομίας. Το 1947 έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο στη Φιλοσοφία. Το 1948-49 δίδαξε ως λέκτορας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Από το 1952, μετά τη συνάντησή του με τον Jean-Paul Sartre και τη Simone de Beauvoir, υπήρξε μόνιμος συνεργάτης και αργότερα αρχισυντάκτης του θρυλικού πολιτικού-λογοτεχνικού περιοδικού Les Temps Modernes. Από το 1970 παρουσίασε τις πρώτες κινηματογραφικές δουλειές του και ξεκίνησε την πολιτική του δράση κατά της γαλλικής πολιτικής στην Αλγερία. Το καλοκαίρι του 1973 άρχισε να δουλεύει πάνω στην ταινία SHOAH, την οποία ολοκλήρωσε το 1985 – δηλαδή 12 χρόνια αργότερα. Η ταινία έτυχε παγκόσμιας αναγνώρισης και αποτελεί γεγονός τόσο από κινηματογραφική όσο από ιστορική άποψη.
Ο Claude Lanzmann τιμήθηκε με πλήθος διακρίσεων, μεταξύ άλλων με το Médaille de la Résistance, παρασημοφορήθηκε ως Ταξιάρχης του Ordre National du Mérite (του Εθνικού Τάγματος της Αξίας), ως Ταξιάρχης της Légion d’Honneur (της Λεγεώνας της Τιμής) – της υψηλότερης τιμητικής διάκρισης στη Γαλλία που απονέμεται σε στρατιωτικούς και πολίτες για τις υπηρεσίας τους. Αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, το Πανεπιστήμιο του Amsterdam, το Πανεπιστήμιο Adelphi της Νέας Υόρκης και της Ευρωπαϊκής Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Saas-Fee της Ελβετίας. Από το 1998 ήταν μέλος της Ακαδημίας των Τεχνών του Βερολίνου, στο Τμήμα της Τέχνης του Κινηματογράφου και των Μέσων.
Το 2013 κυκλοφόρησε η ταινία του με τίτλο Le dernier des injustes («Ο τελευταίος των αδίκων»), μια συνέντευξη-συνομιλία του Lanzmann με τον ραβίνο Benjamin Murmelstein, τον τελευταίο πρόεδρο του Εβραϊκού Συμβουλίου του γκέτο του Theresienstadt. Την ίδια χρονιά ο σκηνοθέτης τιμήθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου με τη Χρυσή Άρκτο για το συνολικό του έργο.
O σκηνοθέτης μίλησε διεξοδικά για τη δουλειά του στην ταινία «Shoah» στο ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε το 2015 με τίτλο Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah, το οποίο γύρισε ο Adam Benzine.
Η αυτοβιογραφία του Lanzmann με τίτλο Le lièvre de Patagonie (Ο Λαγός της Παταγονίας) κυκλοφόρησε το 2010.
Ο Claude Lanzmann πέθανε στις 5 Ιουλίου 2018 στο Παρίσι σε ηλικία 92 ετών.
Προβολή με παρουσιάσεις των:
Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου, ομότιμης Καθηγήτριας Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συγγραφέως
Χρήστου Καρακέπελη, σκηνοθέτη ταινιών ντοκιμαντέρ
Κατερίνας Οικονομάκου, δημοσιογράφου, συγγραφέως
Εύας Στεφανή, Καθηγήτριας Ιστορίας και Θεωρίας του Κινηματογράφου στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σκηνοθέτιδος ταινιών ντοκιμαντέρ, εικαστικού
Πρόγραμμα
Μέρος 1ο (2: 25´) > 14:00 – 16:30
Παρουσίαση: Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
Διάλειμμα
Μέρος 2ο (1:45´) > 17:00 – 19:00
Παρουσίαση: Κατερίνα Οικονομάκου
Διάλειμμα
Μέρος 3ο (2:19΄) > 19:30 – 21:30
Παρουσίαση: Εύα Στεφανή
Διάλειμμα
Μέρος 4ο (2:20´) > 22:00 – 00:30
Παρουσίαση: Χρήστος Καρακέπελης
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SHOAH - EIN FILM VON CLAUDE LANZMANN
Die radikalste und umfassendste Dokumentation über die Vernichtung des europäischen Judentums im Nationalsozialismus
Dokumentarfilm in vier Teilen – 9 ½ Stunden gegen das Vergessen
Im Rahmen der weltweiten Vorführung des Films am Internationalen Tag des Gedenkens an die Opfer des Holocaust, Tag der Befreiung des Konzentrationslagers Auschwitz-Birkenau am 27. Januar 1945.
Nach einem Aufruf des Internationalen Literaturfestivals Berlin.
SHOAH (Frankreich 1974-1985, 540‘)
Regie/Buch: Claude Lanzmann
Recherche-Assistenz: Corinna Coulmas, Irène Steinfeld-Levi,
Shalmi Bar Mor
Regie-Assistenz: Corinna Coulmas, Irène Steinfeld-Levi
Kamera:Dominique Chapuis, Jimmy Glasberg,
William Lubchansky
Schnitt Ziva Postec, Anna Ruiz (für eine Treblinka-Sequenz)
Shoah, Schoah, Shoa, Schoa
Hebräisch für: Abgrund, Vernichtung, Dunkelheit, große Katastrophe, Unheil, Untergang – inzwischen auch Synonym für die Massenvernichtung des europäischen Judentums im Nationalsozialismus.
Die neuneinhalbstündige Dokumentation SHOAH zeigt die Aussagen von Menschen, die als Opfer, Täter und Beobachter die nationalsozialistische Vernichtung der europäischen Juden unmittelbar erlebt hatten und diese nach über 30 Jahren oft erstmals bezeugten. Nach den Worten des Regisseurs ist es kein Film über das Überleben sondern ein „Zeugnis über den Tod“. Lanzmann lässt die Zeugen ihre Erlebnisse nicht nur erinnern. Mittels seiner Befragungstechnik fordert er sie auf, das damalige Geschehen wieder zu erleben. Lanzmanns Fragen kreisen um die Geschehnisse an den Stätten der Ermordung der Juden und berühren den Mechanismus der Vernichtungsbürokratie. Dieser begann bereits in den Ghettos und vollzog sich in den Konzentrations- und Vernichtungslagern. Die Aufnahmen zeigen die Mordstätten in ihrem Erscheinungsbild Ende der 70er und Anfang der 80er Jahre. Die aufklärerische Wirkung des Films beruht auf der Montage von Zeugenaussagen mit den historischen Orten, auf die sich die Erinnerungen beziehen:
„Ich bin an die Orte gefahren, allein, und habe begriffen, dass man die Dinge kombinieren muss. Man muss wissen und sehen, und man muss sehen und wissen. Darum ist das Problem der Orte so wesentlich. Das ist ein bodenständiger Film, ein topographischer, ein geographischer Film.“ (Lanzmann)
Claude Lanzmann
Claude Lanzmann@ absolut Medien GmbHBio-Filmografie
1925 in Paris geboren, schloss sich 1943 als Gymnasiast in Clermont-Ferrand der Résistance an und kämpfte im Untergrund. 1947 Doktor der Philosophie, 1948/49 Dozent an der FU Berlin. Seit 1952 und seit seiner Begegnung mit Jean-Paul Sartre und Simone de Beauvoir ständiger Mitarbeiter, heute Herausgeber der legendären politisch-literarischen Zeitschrift Les Temps Modernes. Ab 1970 erste Filmarbeiten und politisches Engagement gegen die französische Algerien-Politik. Sommer 1973 Beginn der Arbeit an den Film SHOAH, den er 1985 – also fast 12 Jahre später – fertig stellt: filmisch und historisch ein Großereignis, das weltweit Aufsehen erregt und große Anerkennung findet.
Zahlreiche Ehrungen, Lanzmann erhielt u. a. die Médaille de la Résistance, ist Kommandeur des Ordre National du Mérite (des Nationalen Verdienstordens), Kommandeur der Légion d’Honneur (Ehrenlegion) – der ranghöchsten Auszeichnung in Frankreich für militärische und zivile Verdienste. Ehrendoktorate (Philosophie) der Hebräischen Universität Jerusalem, der Universität von Amsterdam, der Adelphi University, New York und der European Graduate School in Saas-Fee, Schweiz. Seit 1998 Mitglied der Akademie der Künste, Berlin, Sektion Film- und Medienkunst.
2013 erschien seine Filmdokumentation „Der letzte der Ungerechten“ über Benjamin Murmelstein, den letzten Vorsitzenden des Judenrates von Theresienstadt. Im selben Jahr erhielt der Regisseur auf der Berlinale den Goldenen Ehrenbären für sein Lebenswerk. Lanzmann berichtete über seine Arbeit an Shoah in der 2015 entstandene Dokumentation „Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah“, gedreht von Adam Benzine. Seine Autobiografie, „Der patagonische Hase“, erschien 2010.
Claude Lanzmann starb am 5. Juli 2018 im Alter von 92 Jahren in Paris.
Vorführung mit Statements von:
Fragiski Ampatzopoulou, em. Professorin für Griechische Philologie, Aristoteles Universität Thessaloniki, Autorin
Christos Karakepelis, Dokumentarfilmemacher
Katerina Oikonomakou, Journalistin, Autorin
Eva Stefani, Prof. für Geschichte und Theorie des Films an der National- und Kapodistrias-Universität Athen, Dokumentarfilmemacherin, Künstlerin
Programm
Teil 1 (2: 25´) > 14:00 – 16:30
Einführung von Fragiski Ampatzopoulou
Pause
Teil 2 (1:45´) > 17:00 – 19:00
Statement von Katerina Oikonomakou
Pause
Teil 3 (2:19´) > 19:30 – 21:30
Statement von Eva Stefani
Pause
Teil 4 (2:20´) > 22:00 – 00:30
Statement von Christos Karakepelis
- 27 Ιαν στις 2 μ.μ. – 28 Ιαν στις 12:30 π.μ.
https://www.facebook.com/events/527523351453661/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου