«Όπως πολλοί διαφωτιστές έτσι κι ο Κοραής πίστευε πως η παρακμή του ελληνικού πολιτισμού είχε οδηγήσει στον «εκβαρβαρισμό» γλώσσας και σκέψης και συνεπώς στην παραμόρφωση της «πραγματικής» σημασίας των εννοιών, οι οποίες με τη σειρά τους είχαν διαβρώσει τα ήθη της κοινωνίας. Συνεπώς η διόρθωση της γλώσσας θα συνεπέφερε και βελτίωση των ηθών. Έτσι προέκυπτε η στενή κατά τη γνώμη του σχέση μεταξύ φιλολογικών και φιλοσοφικών δραστηριοτήτων, η σύζευξη γλωσσολογίας και ηθικής.
Στον γλωσσικό καθαρισμό ο Κοραής θεωρούσε πως θα συνέβαλλε και η συγκέντρωση πλούσιου διαλεκτικού υλικού — δραστηριότητα την οποία και ενθάρρυνε. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα αποκτούσε κανείς εποπτεία της πραγματικής γλωσσικής κατάστασης και συγχρόνως υλικό για τη διόρθωση της γλώσσας, καθώς στις διαλέκτους, όπως σωστά υπέθετε, θα είχαν διατηρηθεί πλήθος στοιχεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αντικατάσταση των τουρκικών και ιταλικών λέξεων.
Ήταν της άποψης πως η πολιτισμική προσέγγιση της Αρχαιότητας θα ήταν εφικτή όχι μέσω του εξαρχαϊσμού της νέας ελληνικής αλλά μέσω της μελέτης της αρχαίας ελληνικής και της συνεχούς αντιπαραβολής της με τη δημώδη. Στην εκπαιδευτική πράξη η διεργασία αυτή θα μπορούσε να ενισχυθεί με μεταφράσεις από τη μία γλώσσα στην άλλη. Την αυτεπίγνωση της ελληνικής κοινότητας και τη γλωσσική της αυτοσυνείδηση ο Κοραής τα αντιλαμβανόταν σαν έναν ερμηνευτικό κύκλο στον οποίο η Αρχαιότητα και το παρόν θα αλληλοδιαφωτίζονταν. Σε ό,τι αφορά τη νεοελληνική γλώσσα, έτσι προφανώς φανταζόταν και την αλληλεπίδραση μεταξύ μελέτης, εννοιολογικής ερμηνείας (με την έννοια του αυτοφωτισμού) και γλωσσικού καθαρισμού, αν και η θεωρία του δεν ήταν δυνατόν να μην περιέχει ασάφειες και αντιφάσεις».
#Απόσπασμα από το βιβλίο «Η διαμάχη για τη γραπτή ελληνική γλώσσα: Σύντομη ιστορία του γλωσσικού ζητήματος», του Gunnar Hering, που κυκλοφορεί στη σειρά: Γλώσσα και Γλώσσες, https://bit.ly/34MkpBe
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου