Η αναφορά στην τιτλοφόρηση της θεματικής «Αγιογράφοι του Βιτσίου» είναι μια τοπογραφική επισήμανση, μια σημείωση για να οριοθετηθεί η παρουσία αλλα και η αφετηρία των εκδηλώσεων μιας ιδιαίτερης πολιτισμικής ομάδας με καταγωγή τον ορεινό οικισμό της Δροσοπηγής Φλώρινας.
Το Βίτσι δεν ήταν ένας τυχαίος χώρος. Από τα μέσα του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε ένας πυρήνας ανθρώπων1 που σχεδόν μονοπωλούσε τις διακοσμητικές και αισθητικές ασχολίες του τόπου. Δεν είναι επίσης τυχαίο το γεγονός ότι στο χώρο γύρω από την κορυφή του, αναπτύχθηκαν οικισμοί όπως το Νυμφαίο, η Κλεισούρα το Λέχοβο, η Δροσοπηγή και το Φλάμπουρο που το τελευταίο αιώνα διαμόρφωσαν ένα δικό τους προφίλ που καταγράφεται ως σημαντικό κεφάλαιο2 στην πολιτιστική υποδομή της ιστορίας της Δυτικής Μακεδονίας.
Η δεύτερη επισήμανση που αφορά την επαγγελματική ιδιότητα, ορίζει την παρουσία μιας συγκεκριμένης πολιτισμικής ομάδας η οποία κατάφερε να προσαρμοστεί στις συνθήκες που διαμόρφωσαν οι αλλαγές και το κλίμα της ανανέωσης σε κάθε περίοδο ιδιαίτερα μετά την ενσωμάτωση και την ένταξη της Μακεδονίας στο κορμό του νέου Ελληνικού κράτους το1912, εν συγκρίσει με τις υπόλοιπες καλλιτεχνικές ομάδες που δραστηριοποιήθηκαν στον ίδιο χώρο και κλιμακωτά χάθηκαν ή εξαφανίσθηκαν.
Για το λόγο αυτό η αναφορά στη τιτλοφόρηση «Αγιογράφοι του Βιτσίου. Η Συνάτηση» εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο χώρο στον ορεινό όγκο του Βιτσίου, αυτό της Δροσοπηγής, καθώς μέχρι σήμερα αποτελεί φαινόμενο και σημείο σημαντικής Εικαστικής και Αγιογραφικής παραγωγής.
Η αρχική μετεγκατάσταση πληθυσμών από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου (Πληκάτι – Αετομιλήτσα) και η κατασκευή ενός πρωτότυπου οικισμού το 1842, για την αφετηρία και την ασφαλή βάση της ανάπτυξης και ενίσχυσης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, τους έδωσε την ώθηση ώστε μέσα από τις παραγωγικές δράσεις των κατοίκων να δημιουργηθεί ένα από τα ισχυρότερα κέντρα κτιστικής και εικαστικής τέχνης στη περιοχή της Φλώρινας, της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και του ευρύτερου χώρου στη Βαλκανική, ιδιαίτερα μετά το μισό του 19ου αιώνα.
Οι λόγοι ανάπτυξης της Αγιογραφικής τέχνης στον ορεινό οικισμό του Βιτσίου, στο πεδίο σύνδεσης των στοιχείων που αφορά τις τεχνοτροπίες και τις εμπειρίες, έχει να κάνει με το γεγονός της παρουσίας και της επαφής των Αρχιμαστόρων – Καστράδων του οικισμού, με το Άγιο Όρος και τις κοινές επαφές με τους αγιογράφους των Χιονάδων, καθώς βρέθηκαν συγχρόνως στα Μοναστήρια του Άθω.
Η παρουσία και επαφή με το χώρο και η εργασία των συνεργείων κοντά στους μοναχούς μέσα στα Ρώσικα εργαστήρια τους έδωσε το δικαίωμα να ασχοληθούν σοβαρά με τη Τέχνη της Αγιογραφίας, με γνωρίσματα επηρεασμένα από τη Νεοκλασική τεχνοτροπία, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Δυτικής Ευρώπης και με κυρίαρχα στοιχεία αυτά της αναγεννησιακής και νεοκλασικής τεχνοτροπίας.
Η δημιουργία των δυο συνεργείων που εργάστηκαν στις Καρυές είχε ως αποτέλεσμα τη διοχέτευση του παραγωγικού στα Μοναστήρια του Αγίου Όρους, στη Χαλκιδική και την εξαγωγή τους σε περιοχές της Ρωσίας, στην Οδησσό της Κριμαίας και στις ελληνικές κοινότητες του Άμστερνταμ μέχρι το 1917.
Η περίοδος μετά τη απελευθέρωση της Μακεδονίας του 1912, σημαίνει την επιστροφή τους στη Δροσοπηγή και με την ανασύσταση των συνεργείων ξεκινά μια δημιουργική περίοδος, καθώς ο ναοδομικός οργασμός τους πρόσφερε το ικανό πεδίο για να διοχετεύουν την παραγωγή τους φιλοτεχνώντας με τη τεχνική της ελαιογραφίας, σε τοιχογραφίες και σε σημαντικό αριθμό φορητών εικόνων σε εκκλησίες στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή η τεχνική διατηρήθηκε από το 1850 μέχρι το 1967 και αμέσως ξεκινά μια περίοδος ανανέωσης της εκκλησιαστικής ναοδομίας με την παρουσία νέων σύγχρονων Αγιογράφων με στοιχεία και τεχνικές μέσα από την έντεχνη Βυζαντινή παράδοση. Η εισαγωγή νέων πλαστικών υλών είχε όλα εκείνα τα στοιχεία για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε να διαμορφωθεί ένας διαφορετικός εικονογραφικός ναοδομικός σχεδιασμός και να αναγκάσει τους αγιογράφους να αφομοιώσουν τις νέες τεχνικές και προσαρμόσουν την εργασία στους νέους κανόνες.
Στη Δροσοπηγή Φλώρινας η τέχνη της Αγιογραφίας ακόμα και σήμερα απασχολεί ένα σημαντικό αριθμό δημιουργών μέσα στα οικογενειακά εργαστήρια, με δείγματα δουλειάς τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις νέες απαιτήσεις της ναοδομίας, υπηρετώντας το θεολογικό υπόβαθρο των βαθύτερων αναγκών της Πίστης μας.
Η έκθεση με τίτλο «Αγιογράφοι του Βιτσίου. Η συνάντηση» δεν είναι τίποτα άλλοαπό μια ποιοτική παρουσίαση μιας άλλης διάστασης, η οποία δεν είναι εμφανής από την πρώτη ματιά, αλλα διακρίνει με την παρουσία της, την εικαστική πραγματικότητα της Φλώρινας. Για το λόγο αυτό η σύνδεσή της με την σημερινή εικόνα της παρουσία των πρώτων φοιτητών μέσα από τα εργαστήρια της Σχολής Καλών Τεχνών με έδρα τη Φλώρινα αποκτά έναν άλλο χαρακτήρα με ιδιαίτερο συμβολισμό και σημασία.
Η συνάντηση αυτή αποκτά ένα επιπλέον ενδιαφέρον και μια βαρύτητα, καθώς συναντιόνται τρεις διαφορετικές γενιές, σχολές αγιογράφων, αναδεικνύοντας και το πλούτο της παράδοσης της χριστιανικής μας Πίστης.
Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος: Αγιογράφοι Βιτσίου
Ζωγράφος Νίκος, Θεοδωρίδης Θεόδωρος, Στρεμπένης Βάσος, Στρεμπένης Νίκος, Στυλιάδης Νικηφόρος, Ταμουτσέλης Ευάγγελος, Τάτες Πασχάλης, Τώνας Σταύρος
Χαρίσης Δημήτριος, και ομαδικές εικονογραφήσεις από τα μέλη των δύο ομαδικών εργαστηρίων αποτελούμενα από τους:
1) Στυλιανό Ζωγράφο, Στέργιο Ζωγράφο, Αθανάσιο Χαρίση, Παντελή Ζωγράφο, Λεωνίδα Ζωγράφο, Θωμά Ζωγράφο και
2) Αναστάσιο Στυλιάδη, Κωνσταντίνο Τζιάτζιο, Χαρίση Χαρίσιο.
Αγιογράφοι Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας
Δήμου Δημήτριος, Καρούλια Αικατερίνη, Καρούσος Λουκάς, Κουκούζη Μίνα, Λαγού Μαρία, Μόρου Ειρήνη, Τόπακας Νικόλαος, Τοτού Μαρία, Άννα Τσαμκόσογλου.
Επιμέλεια έκθεσης :Ταμουτσέλης Νικόλαος Δρ. Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας
Δημόσιες Σχέσεις : Σκαφτούρου Άντα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου