Η μετάφραση είναι σχεδόν πάντα μια ευχάριστη διαδικασία. Στη μέχρι τώρα πορεία μου, λίγες φορές δυσανασχέτησα με κείμενα – κι αυτά, συνήθως, δεν ήταν βιβλία. Υπάρχουν πάντα μικρές χαρές όσο προχωρά κανείς στην ανάγνωση, καθώς δουλεύει· υπάρχει ο διπλός μόχθος, επιτόπου, πάνω στο γραπτό του άλλου, της αφομοίωσης και της μεταγραφής στην οικεία γλώσσα· υπάρχουν οι εκπλήξεις που ο συγγραφέας του πρωτοτύπου κρύβει μέσα στις σελίδες· υπάρχουν κι οι αντιρρήσεις με τις απόψεις του. Κι όλα τα παραπάνω αναζωογονούν κάθε φορά το ενδιαφέρον και κάνουν κάθε μεταφράστρια να προχωρά με περισσότερο κέφι παρακάτω. Αυτό για όλα σχεδόν τα βιβλία, κάθε είδους.
Η λογοτεχνία έχει όμως τα προνόμιά της – ειδικά τα έργα που έχουν κυκλοφορήσει πρόσφατα και η υπόθεσή τους δεν είναι γνωστή. Η απορία πριν από το ξεφύλλισμα, η σταδιακή καταβύθιση στην ιστορία, οι εκπλήξεις της ανατροπής και η λύση συγκροτούν μια διαδικασία που ξεδιπλώνεται αργά, μα σταθερά, και δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που συνοδεύει τον μεταφραστή μέχρι το τέλος. Κι όμως, σε όλα αυτά βουτάς και τα απολαμβάνεις χωρίς να μπορείς να αφεθείς εντελώς – σαν η ίδια η φύση της δουλειάς να σε κρατά διαρκώς σε εγρήγορση.
Το βιβλίο της Βερονίκ Οβαλντέ είναι το δεύτερο δικό της που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Όπως και το Όσα ξέρω για τη Βέρα Κάντιντα (στην εξαιρετική μετάφραση της Νατάσας Παπαδοπούλου, πάλι από τις Εκδόσεις Gema), στρέφεται γύρω από μια γυναίκα. Κι αν και η συγγραφέας δείχνει εξαρχής την πρόθεσή της να δημιουργήσει σασπένς, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσο αναπάντεχα θα εξελιχθεί η ιστορία. Ένα γυναικείο θρίλερ, που δεν απευθύνεται μόνο στο γυναικείο κοινό, είναι σίγουρα ενδιαφέρον. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι πως καταφέρνει να αιχμαλωτίσει τον αναγνώστη ή την αναγνώστρια χωρίς κλασικού τύπου καταιγιστική δράση και δραματικές καταδιώξεις, ισορροπώντας μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, μιλώντας ταυτόχρονα για την προσπάθεια της ηρωίδας να προστατέψει τα παιδιά και τον εαυτό της και για το πώς έφτασαν τα πράγματα ως εκεί. Η συγγραφέας υποσκάπτει την ίδια την αντίληψή μας για όσα διαβάζουμε καθώς η ιστορία εξελίσσεται, καθώς η εξιστόρηση του παρελθόντος φτάνει στο παρόν…
Κι όμως, σε όλα αυτά βουτάς και τα απολαμβάνεις χωρίς να μπορείς να αφεθείς εντελώς – σαν η ίδια η φύση της δουλειάς να σε κρατά διαρκώς σε εγρήγορση.
Όλο το βιβλίο στρέφεται με ελαφρότητα και ταυτόχρονα στιβαρότητα γύρω από την πρωταγωνίστρια, τους άνδρες και τις γυναίκες της ζωής της – όλες και όλοι τους άνθρωποι με ταμπεραμέντο και χαρακτήρα. Κι όμως, κανείς και καμιά δεν φτάνει το μυστηριώδες πλάσμα που λέγεται Γκλόρια Μαρκάτζι, στο μυαλό του οποίου ολοένα προσπαθούμε να τρυπώσουμε κι ολοένα αποτυγχάνουμε, μέχρι να φτάσουμε στο τέλος. Από τις ακτές της Μεσογείου μέχρι την Αλσατία και πάλι πίσω, στην Κορσική· από τον έρωτα δυο νεαρών παιδιών μέχρι τον θάνατο του αγοριού και πάλι πίσω, στην ιστορία του κοριτσιού που τους σημάδεψε για πάντα· από τον συνωμοσιολόγο θείο με τη μανία για τα μουσικά κουτιά, μέχρι την τρομερή γιαγιά που χάθηκε άδοξα επειδή της άρεσε το μαύρισμα και πάλι πίσω, στον μυστηριώδη ρόλο του δανδή δικηγόρου Σαντινί, η ιστορία ξεδιπλώνεται με μια ηρεμία απολύτως απατηλή, που μπορεί να ξεγελάσει ακόμη και την υποψιασμένη αναγνώστρια.
Δεν είναι εύκολη η λογοτεχνική μετάφραση. Δεν είναι εύκολη η απόδοση ενός κειμένου που πρέπει να ρέει σαν νερό, χωρίς να διαφαίνεται ίχνος τελείας στον ορίζοντα για ώρα. Δίνει όμως χαρές που ανταμείβουν για τη δυσκολία, ειδικά όταν αυτές συνοδεύονται από την επιπλέον χαρά μιας ωραίας συνεργασίας: με την υπεύθυνη του εκδοτικού οίκου και την επιμελήτρια, με τη Γεωργία Καβάσιλα και την Ελίνα Παπά – η έκδοση ενός βιβλίου, άλλωστε, είναι εργασία συλλογική. Κι όντως, είναι πολλές οι εκπλήξεις όταν δουλεύω με τέτοια κείμενα και πολλά τα σκαμπανεβάσματα· κι ακόμη μεγαλύτερη η ικανοποίηση όταν η ιστορία έχει τη δύναμη να με συνεπαίρνει – κι εγώ τη δύναμη να της αντιστέκομαι, γιατί η αναμέτρηση αυτή είναι, ακριβώς, η δουλειά μας…
Κανένας δεν φοβάται εκείνους που χαμογελούν
Véronique Ovaldé
μετάφραση: Ροζαλί Σινοπούλου
Εκδόσεις Gema
260 σελ.
ISBN 978-960-6893-52-0
Τιμή €15,00
https://diastixo.gr/aprosopo-2/18557-rosali-sinopoulou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου