Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 2024

Βαγγέλης Μπέκας: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

 


O Βαγγέλης Μπέκας είναι συγγραφέας και σεναριογράφος. Γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1976 και σπούδασε Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει εφτά μυθιστορήματά του – το τελευταίο, με τίτλο Γένεσις, από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη. Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογές διηγημάτων κι έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Το 2014 του απονεμήθηκε έπαινος από την Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος για σενάριο μεγάλου μήκους που βασίστηκε στο μυθιστόρημά του Tο 13ο υπόγειο, ενώ το 2015 έλαβε το 1ο βραβείο πρωτότυπου σεναρίου μεγάλου μήκους για το έργο του Η χύτρα. Το 2018 έκανε και το ντεμπούτο του στη σκηνοθεσία με το ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους Athens Beat. Δραστηριοποιείται στην καλλιτεχνική ομάδα Barouak, η οποία ασχολείται με την παραγωγή βιντεοποιημάτων και άλλων οπτικοακουστικών project. Τα τελευταία χρόνια διδάσκει δημιουργική γραφή (Έναστρον, Σπίρτο, 92art, Ορίζοντας Γεγονότων, Βρυσάκι) και συντονίζει την έρευνα και τον σχεδιασμό των εκδηλώσεων που αφορούν το Βραβείο Νέου Λογοτέχνη του περιοδικού Κλεψύδρα.

Πώς σας ήρθε η ιδέα για το νέο μυθιστόρημά σας, με τίτλο Γένεσις;

Η ιδέα για το Γένεσις  ξεκίνησε όταν συνειδητοποίησα τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης και τις επιπτώσεις που θα έχει στις ζωές μας. Ο συνδυασμός της αστυνομικής λογοτεχνίας με τον στοχασμό αποτέλεσε το μεγάλο στοίχημα στη συγγραφή του νέου μου μυθιστορήματος.

Ποια ήταν η αφορμή για να γραφεί το μυθιστόρημα αυτό;

Η αφορμή ήταν η απεργία των σεναριογράφων στις ΗΠΑ σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στις παραγωγές. Με προβλημάτισε το ζήτημα και το διερεύνησα πολυδιάστατα. Είχα και μια κάποια εξοικείωση λόγω των σπουδών μου στο Πολυτεχνείο και δεν δίστασα να ασχοληθώ με το ζήτημα. Ήθελα να γράψω ένα βιβλίο με αγωνία και μυστήριο, όπου η τεχνολογία δεν είναι απλώς ένα εργαλείο επίλυσης εγκλημάτων, αλλά και ένας παράγοντας που μπορεί να αλλοιώσει την ανθρώπινη εμπειρία και τις ηθικές αξίες.

Ο τίτλος είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;

Ο τίτλος Γένεσις  είναι συμβολικός και πολυσήμαντος. Διαβάζοντας το βιβλίο οι αναγνώστες, αργά ή γρήγορα, θα καταλάβουν…

Μια εισαγγελέας θα ανακαλύψει ότι η μητέρα της εμπλέκεται σε ένα παράνομο κύκλωμα. Μέχρι πού φτάνει η πραγματικότητα και πού μας οδηγεί η φαντασία;

Η πραγματικότητα εμπνέει τη φαντασία. Στο μυθιστόρημα δεν ήθελα να αντιγράψω την πραγματικότητα, αλλά να μιλήσω συμβολικά γι’ αυτά που ζούμε και γι’ αυτά που έρχονται.

Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα νησί. Γιατί ό,τι έχει σχέση με χρήματα κάνει τους ανθρώπους να ρέπουν προς την παρανομία;

Το νησί που επέλεξα λειτουργεί συμβολικά ως δοκιμαστικός σωλήνας της κοινωνίας μας. Στη χώρα με τα χίλια νησιά, τη χώρα μας, ο τουρισμός, η μεγάλη βιομηχανία του τόπου, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου κάποιοι νομίζουν ότι θα πλουτίσουν χωρίς να κοπιάσουν. Όμως όποιος θέλει να πετύχει κάτι χωρίς κόπο, το πιο πιθανό είναι να το επιχειρήσει εγκληματώντας.

Στον αντίποδα όλων αυτών, ένας γιατρός με παρελθόν στις αποστολές σε εμπόλεμες ζώνες προσπαθεί να εξισορροπήσει τις ανθρωπιστικές του αξίες σε έναν τόπο διεφθαρμένο. Μπορεί κάποιος να τα καταφέρει να σπάσει το μέτωπο της διαφθοράς;

Ο γιατρός Νίκος Μακρής είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, είναι ένα μυστήριο, ο άγνωστος Χ. Είναι το μαύρο πρόβατο μιας οικογένειας παρανόμων. Η διαφθορά φαντάζει ανίκητη και είναι ύπουλη, αλλά κάποιος πρέπει να προσπαθήσει να τα βάλει μαζί της. Κάπως έτσι χτίζονται τα δράματα στη ζωή και τη μυθοπλασία.

Η σχέση του με την αντιεισαγγελέα θα δοκιμαστεί, όταν θα αρχίσει μια σειρά φόνων που θα ταράξει την ηρεμία του νησιού. Ποιες είναι οι επιδράσεις μιας τέτοιας ατμόσφαιρας στους κατοίκους του νησιού;

Η αλήθεια είναι ότι οι κάτοικοι του νησιού δεν είναι σε πρώτο πλάνο, εστιάζω στους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι όλοι τρέμουν στο νησί μήπως πληγεί ο τουρισμός από τα εγκλήματα…

Όποιος θέλει να πετύχει κάτι χωρίς κόπο, το πιο πιθανό είναι να το επιχειρήσει εγκληματώντας.

Στο προσκήνιο εμφανίζεται ο αστυνόμος Αντύπας, κι έτσι το μυθιστόρημα αποκτά μια άλλη διάσταση με τον ρόλο της τεχνολογίας να ρυθμίζει τις καταστάσεις. Κατά πόσο η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά την αστυνομία στην εξιχνίαση των εγκλημάτων;

Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξακρίβωση των εγκλημάτων, επιτρέποντας την ανάλυση δεδομένων που οδηγούν στην εξιχνίαση. Ωστόσο, ο αστυνόμος Αντύπας αντιμετωπίζει μεγάλες ηθικές προκλήσεις από τη χρήση αυτών των εργαλείων. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα δίκοπο μαχαίρι, που μπορεί να επιλύσει εγκλήματα ή να θεραπεύσει ακόμα και ασθένειες. Όμως μπορεί και να δημιουργήσει νέες μορφές παρανομίας ή να μας αφήσει χωρίς δουλειά.

Εισάγετε, λοιπόν, την τεχνητή νοημοσύνη στην αστυνομική λογοτεχνία. Γιατί ασχοληθήκατε με την τεχνητή νοημοσύνη;

Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία από τις πιο επαναστατικές τεχνολογίες της εποχής μας, με βαθιές επιπτώσεις στην κοινωνία και την ανθρώπινη ζωή. Ήθελα να διερευνήσω πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αστυνομική έρευνα, αλλά πολύ περισσότερο με ενδιέφεραν οι προκλήσεις και τα ηθικά διλήμματα. Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από αυτή την ενσωμάτωση.

Ακόμη, θέτετε ένα θεμελιώδες ερώτημα: Τι μπορεί να συμβεί όταν οι θεσμοί που έχουν χτιστεί για να υπηρετούν τη δικαιοσύνη γίνονται οι ίδιοι φορείς διαφθοράς; Η διαφθορά μέσα στους θεσμούς αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δικαιοσύνη και την κοινωνική συνοχή;

Όταν οι φορείς που οφείλουν να προστατεύουν τις αξίες συνδιαλέγονται ή καλύπτουν το έγκλημα, η εμπιστοσύνη του κόσμου καταρρέει και δημιουργείται χάσμα μεταξύ των πολιτών και των θεσμών. Με ενδιαφέρει να αναδείξω τον κίνδυνο για τη δημοκρατία.  

Διαβάζοντας, νιώθουμε μεγάλη αγωνία για το τι θα συμβεί. Κατά πόσο συμβάλλει το σασπένς στην αναγνωστική απόλαυση;

Η δημιουργία αγωνίας, μυστηρίου και ανατροπών, καθώς και η διατήρηση ενός αισθήματος αβεβαιότητας ήταν μέσα στις προθέσεις μου, ώστε ο αναγνώστης να βιώσει μία έντονη εμπειρία. Αυτή η έντονη εμπειρία εκτιμώ ότι θα τον κάνει να σκεφτεί βαθύτερα τη φιλοσοφική βάση του βιβλίου μου.  

Γιατί οι αναγνώστες αγαπούν τα αστυνομικά μυθιστορήματα;

Νομίζω ότι το είδος συνδυάζει τον ενθουσιασμό της αναζήτησης της αλήθειας με την ταραχή που προκαλεί η αγωνία του θρίλερ. Παράλληλα, σε φέρνει σε επαφή με το μεγαλύτερο ίσως ερώτημα της ανθρώπινης φύσης. Τον θάνατο. Στο μυθιστόρημα Γένεσις, όπως θα καταλάβατε και από τον τίτλο, το ζήτημα εξετάζεται από την αρχή. 

Ποιοι είναι οι συγγραφείς που σας γοήτευσαν και σας εντυπωσίασαν τόσο, ώστε να ξεκινήσετε να γράφετε αστυνομικά μυθιστορήματα;

Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας είναι ο Τάιμπο ο δεύτερος και ο Πέτρος Μάρκαρης. Αγαπώ κι άλλους πολλούς συγγραφείς. Και συγγραφείς που δεν γράφουν μόνο αστυνομικά, προφανώς. Αλλά αυτοί οι δύο με επηρέασαν σημαντικά σε κομβικές στιγμές της πορείας μου.

Ποιο αστυνομικό μυθιστόρημα διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε;

Τα πορφυρά ποτάμια του Γκρανζέ (μτφρ. Τίνα Πλυτά, εκδ. Καλέντης).

 

Γένεσις
Βαγγέλης Μπέκας 
Εκδόσεις Ψυχογιός
σ. 336
ISBN: 978-618-01-5867-0
Τιμή: 17,70€

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης  συγγραφέας

https://diastixo.gr/sinentefxeis/ellines/23698-vaggelis-mpekas-sinedefxi-ston-elpidoforo-intjebeli

https://diastixo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

«Περί κλασικού στη λογοτεχνία. Σκέψεις με αφορμή μια μνημειώδη επανέκδοση από τα Ελληνικά Γράμματα» της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού

  Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού  Εκδοτικό γεγονός μπορεί να χαρακτηριστεί η επανέκδοση των 39 βιβλίων του κορυφαίου Άγγλου δραματουργού και ποιητ...