Η έκθεση της Ρένας Παπασπύρου, που παρουσιάζει ο Δήμος Αθηναίων στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων από τις 29 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Νοεμβρίου 2022, συγκεντρώνει έργα τα οποία δεν είναι τόσο γνωστά στο αθηναϊκό κοινό ή έχουν να εκτεθούν πολύ καιρό. Γύρω από την προβολή «Το πέρασμα του κομήτη» (2000), που εκτίθεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, συγκροτήθηκε ένας αστερισμός έργων από διάφορες ενότητες και περιόδους. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, παρουσιάζονται οι πρώιμοι πειραματισμοί της Παπασπύρου με τα μωσαϊκά, τα κεραμίδια και τα τούβλα.
Η έκθεση «Το πέρασμα του κομήτη: Επεισόδια και εικόνες στην ύλη», που διοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων, δίνει την ευκαιρία να επανεξετάσουμε τον ρόλο της εικόνας στη δουλειά της Παπασπύρου. Η εικόνα στο έργο της δεν είναι πεπερασμένη ή μετρήσιμη. Αντιθέτως, είναι μια εικόνα δίχως όρια, δίχως κέντρο, μια εικόνα φασματική. Στο έργο της δεν υπάρχει κορνίζα ή κάδρο, ούτε ορθογώνιο πλαίσιο.
Τα διαβρωμένα περιγράμματα των εικόνων της εισέρχονται -εισβάλλουν- στον δικό μας κόσμο. Πρόκειται για μια εικόνα εύθραυστη, φθαρτή, έκκεντρη• μια μυθοπλαστική, μεταφορική και σκεπτόμενη εικόνα, που εμπεριέχει μέσα της το παρελθόν και το μέλλον της• μια εικόνα χρονικά ευμετάβλητη και ρευστή. Οι εικόνες της Παπασπύρου αναδεικνύουν το μεγαλείο της λεπτομέρειας και δοκιμάζουν τις δυνατότητες του βλέμματος: υπάρχουν μέσα στην ύλη, αλλά και πίσω από αυτήν, όπως στην περίπτωση του τελευταίου έργου της, «Βρυάξιδος 11 & Ασπασίας».
Η Παπασπύρου μελετά το ασυνείδητο των εικόνων και την ενδεικτική τους αμεσότητα ή διάσταση. Κάτι ασήμαντο, μια ρωγμή σε μια επιφάνεια, για εκείνην αποτελεί εικόνα. Στη σειρά «Γεωγραφίες», παραδείγματος χάρη, όταν επισημαίνει με τη λεπτή μύτη του μολυβιού τις «τυχαίες φόρμες» που βρίσκονται πάνω σε αποτοιχισμένες επιφάνειες, στην ουσία μετατρέπει τις υπάρχουσες ρωγμές σε εκτάσεις, χώρες, φανταστικά σύνορα, θάλασσες και ποταμούς.
Ο οπτικός μηχανισμός της Παπασπύρου έχει απεριόριστες εικονοποιητικές δυνατότητες. Το βλέμμα της καλλιτέχνιδας εστιάζεται και απεστιάζεται με χαρακτηριστική ευκολία. Αναγνωρίζει στην ύλη «ευρήματα», μικρόκοσμους και μακρόκοσμους, φανταστικούς χώρους, πρόσωπα και φιγούρες, ναούς, φλόγες, ζώα και αστέρια. Το έργο της Ρένας Παπασπύρου θέτει και απαντά το ερώτημα «τι είναι και τι κατασκευάζει μια εικόνα;» Είναι ο χρόνος, η εμπειρία, η μνήμη, η ύλη, το βλέμμα, η χειρονομία, το διαμεσολαβημένο σώμα και φυσικά ο νους, ο οποίος γεννά συνειρμούς.
Η τέχνη της Ρένας Παπασπύρου, ιδωμένη συνολικά μέσα από την αρχιτεκτονική της ύλης που μεταχειρίστηκε, σχηματίζει έναν Οίκο. Τούβλα, κεραμίδια, τοίχοι, μωσαϊκές πλάκες και κλίμακες συνθέτουν το σχέδιο μιας ιδιόμορφης κατοικίας.
Αυτό το σπίτι «χτίστηκε» σταδιακά μέσα σε διάστημα εξήντα ετών. Εξετάζοντας συνολικά το έργο της Παπασπύρου με μια αναδρομική ματιά, αντιλαμβάνεσαι ότι τελικά έχεις να κάνεις με ένα εγχείρημα μακράς πνοής, με ένα σχέδιο ζωής. Αντιλαμβάνεσαι επίσης την πληρότητα αυτού του σχεδίου (έτσι εξηγείται γιατί το έργο της είναι ολοκληρωμένο), την ανθρωπιστική του διάσταση και την οικειότητα που αποπνέει. Τέλος, έχοντας στο μυαλό σου αυτόν τον Οίκο ως τελικό έργο, συνειδητοποιείς τη σύνθετη σχέση του χώρου και του χρόνου στη δουλειά της Παπασπύρου, το πώς οι δύο αυτές έννοιες λειτουργούν, διαπλέκονται και αλληλοεπιδρούν.
Η Ρένα Παπασπύρου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Σπούδασε ζωγραφική και ψηφιδωτό στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1956-63) και ψηφιδωτό στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts στο Παρίσι (1964-66).
Εκπρόσωπος της εννοιολογικής ζωγραφικής, η Παπασπύρου έχει διερευνήσει εξαντλητικά τις δυνατότητες της ύλης και του σχεδίου. Χρησιμοποιεί ευρεθέντα και readymade υλικά (ξύλα, λαμαρίνες, άσφαλτο, μωσαϊκά πλακάκια), προερχόμενα αποκλειστικά από τον αστικό χώρο -το «τοπίο της πόλης», όπως η ίδια το ονόμασε το 1980-, καθώς και την τεχνική της αποτοίχισης, για να επισημάνει τα διάφορα «επεισόδια» που φέρει πάνω της μια επιφάνεια, αλλά και τις συνειρμικές εικόνες -«εικόνες στην ύλη»- που γεννιούνται κατά τη θέασή τους.
Η Παπασπύρου έχει επιτελέσει σημαντικό διδακτικό έργο. Από το 1978 δίδαξε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Διετέλεσε διευθύντρια του Γ′ Εργαστηρίου Ζωγραφικής (1993-2005) και έγινε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια της ΑΣΚΤ που διηύθυνε Εργαστήριο. Από το 2006 είναι Ομότιμη Καθηγήτρια της ΑΣΚΤ. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει ο Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ.
Η έναρξη της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, 18:00-22:00
Διάρκεια έκθεσης:
29 Σεπτεμβρίου – 20 Νοεμβρίου 2022
29 Σεπτεμβρίου – 20 Νοεμβρίου 2022
Ώρες λειτουργίας:
Τρίτη - Παρασκευή 11:00 - 19:00, Σάββατο - Κυριακή 10:00 - 16:00, Δευτέρα κλειστά.
Τρίτη - Παρασκευή 11:00 - 19:00, Σάββατο - Κυριακή 10:00 - 16:00, Δευτέρα κλειστά.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Πινακοθήκη Δήμου ΑθηναίωνΛεωνίδου & Μυλλέρου, Πλ. Αυδή
Κτίριο A, Μεταξουργείο
210 5202420
bit.ly/ekthesi_PHANTOMS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου