Τρίτη 22 Απριλίου 2025

«Ἀνάσταση» – ανέκδοτο ποίημα του Κωστή Παλαμά

 


Το παρακάτω ποίημα του σπουδαίου ποιητή, που προέρχεται από το Αρχείο της Αρτέμιδος Ρέσσου, δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά. 

επιμέλεια: Δήμητρα Κωτούλα   

 

Ἀνάσταση

Ἀνάσταση. Ποιά ἀνάσταση; Μιὰ ἀνάσταση. Εἶσ’ Ἐσύ.
Ἀργὰ ἢ γοργά, ἐσὺ κύλισες τοῦ τάφου τὸ λιθάρι.
Μ’ ἐσὲ ἀσημένια εἶν’ ἡ αὐγή, μ’ ἐσὲ ἡ βραδιὰ χρυσή,
μ’ ἐσέ κι ἡ ὀμορφιὰ τῆς γῆς, τῶν οὐρανῶν καὶ ἡ χάρη.

Μιὰ λιτανία περνᾷ θαυμάτων, κι ἡ ὁδηγήτρα Ἐσύ,
καὶ τοῦ ζεστοῦ τὰ κύματα στὸ πέτρωμα τοῦ κρύου.
Ἐσὺ καὶ τῶν τιτανικῶν ἐρώτων οἱ πυρσοί,
Ἐσὺ καὶ ὁ φωτοστεφαγμένος ἄγγελος Κυρίου.

Σὲ βάθρο ἀκόμα πιὸ ψηλὸ στημένη Ἐσὺ, μιὰ ὁρμή
παθητικὴ κι ἀνθρώπινη, λατρεία Ἐσὺ, θυσία,
τὸ ἀλαβαστρένιο σκεῦος, τῶν μαλλιῶν οἱ πλοκαμοί,
μετάξια, μῦρα, θησαυροὶ στὰ πόδια ἑνὸς Μεσσία.

Ἀνάσταση! Ποιά ἀνάσταση; Μιὰ ἀνάσταση. Εἶσ’ Ἐσὺ.
Πλάϊ σου, κοντά σου, ἀγνάντια σοῦ τοῦ κόσμου οἱ φτωχοὶ, Κροῖσοι.
Μ’ ἐσὲ στιγμὴ ἀστραπόφτερη καὶ ἡ μέρα ἡ περισσή,
μ’ ἐσὲ ἀπὸ νέκταρ Ὀλυμπίων το ἀπὸ κρασὶ μεθύσι.

Κωστῆς Παλαμᾶς
24.4.1927

 

Το έτος 1927, το Άγιο Πάσχα γιορτάστηκε την Κυριακή στις 24 του Απρίλη, ημέρα που χρονολογείται η «Ανάσταση» του Κωστή Παλαμά, που δημοσιεύεται για πρώτη φορά εδώ. Ο ποιητής, με το μικρό, αναστάσιμο αυτό ποίημα, μεταθέτει όλη την έξαψη, την ένταση, τη βροντερή ορμή που τον διαπερνά, την οδύνη και το αγαλλίαμα της εθελούσιας θυσίας Κυρίου, την έξαψη και την ανάταση της κόκκινης Λαμπρής, το θάμπος από την ομορφιά της «αστραπόφτερης» θείας Ανάστασης στην Άρτεμη, τη νεαρή Αρτέμιδα Ρέσσου, που είχε γνωρίσει λιγότερο από έναν χρόνο πριν και επρόκειτο να γίνει μία από τις περίφημες «Μούσες» του.

Το Αρχείο Ρέσσου, στην πλειονότητά του εντελώς αδημοσίευτο, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ηλεκτρονικά στο Diastixo.gr, στις 19 Οκτωβρίου 2024 (δείτε εδώ), ημέρα που παρουσιάστηκε έντυπα στην εφημερίδα Τα Νέα.

Το σύντομο αυτό ποίημα, που μοιάζει σαν να γράφτηκε σε μια στιγμή, αποκαλύπτει, με τον δικό του, ταπεινό ίσως τρόπο, μια ακόμη πτυχή της επί γης ανθρώπινης περιπέτειας. Ο Ποιητής, κενώνοντας το αγαπητικό «βάρος» του νου και της καρδιάς του σε τόπους και τρόπους του Θείου Πάθους και της Ανάστασης, καταδεικνύει πόσο άρρηκτα δεμένη στην ανθρώπινη φύση είναι η θεία και η ανθρώπινη συνθήκη, ότι η θρησκευτική εμπειρία, ως κατεξοχήν ερωτική, για να ριζώσει μέσα μας σε όλο το εύρος της αναζητά συχνά το ανθρώπινο, θνητό, «παθητικό» πρόσωπό της, ότι, αντίστοιχα, ο ανθρώπινος, φθαρτός, πεπερασμένος έρωτας, για να βρει ερείσματα μέσα μας και να στυλωθεί, χρειάζεται το θείο, αναστάσιμο μεγαλείο σε μια ρητορική αφοπλιστικά όμοια, εκθαμβωτικά κοινή.

https://diastixo.gr/logotexnikakeimena/poihsh/24428-anastasi-anekdoto-poiima-kosti-palama


https://diastixo.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

«Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω μου την στέγην»

«Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω μου την στέγην» - Φράση που υπήρχε στην υπέρθυρο της Ακαδημίας που ίδρυσε ο Πλάτωνας γύρω στο 387 π.Χ. Ο Πλάτων...