Ο Μυστικός Δείπνπος του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci), Μυστικός Δείπνος, 1495/6, νωπογραφία, Μιλάνο, Παναγία των Χαρίτων, Τραπεζαρία των μοναχών (φωτ. μετά την τελευταία συντήρηση)

Το αριστούργημα του Λεονάρντο σηματοδοτεί το μεταίχμιο από την Πρώιμη Αναγέννηση (Quattrocento) στην ώριμη ή Υψηλή ή Κλασική Αναγέννηση (cinquecento). 
Επειδή ο Λεονάρντο πειραματίστηκε με ελαιομιγή χρώματα αντί των συνήθων υλικών της νωπογραφίας, το έργο διαβρώθηκε γρήγορα και χρειάστηκε να συντηρηθεί αρκετές φορές. 
Ο ζωγράφος αντί να ακολουθήσει τον τύπο του Μυστικού Δείπνπου που παραδοσιακά τοποθετεί τον Ιούδα έξω από τον κύκλο των μαθητών, στην αντίθετη πλευρά του τραπεζιού μόνο του, τον εντάσσει μέσα στις τριάδες των υπολοίπων. Μπορείτε να δείτε τη διάταξη στη διπλανή εικόνα. 
Ο Λεονάρντο εφαρμόζει τη γεωμετρική προοπτική και τοποθετεί τον Χριστό ακριβώς στο σημείο φυγής. Λόγω της προοπτικής ο χώρος φαίνεται τρισδιάστατος και έχει κανείς την αίσθηση ότι βρίσκεται σε κανονική αίθουσα. (εννοείται, ότι τα παράθυρα πίσω από τον Χριστό είναι ζωγραφιστά και όχι πραγματικά, δημιουργούν όμως την ψευδαίσθηση του φυσικού, πραγματικού χώρου). 
Διάλεξε ο ζωγράφος να απεικονίσει τη στιγμή που ο Χριστός λέει στους μαθητές του ένα ςαπό εσάς θα με προδώσει. Γι' αυτό επικρατεί μεγάλη αναταραχή μεταξύ των μαθητών.
Κάθε μαθητής έχει φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, απεικονίζουν πραγματικούς ανθρώπους, τους οποίους ο ζωγράφος έψαξε στους δρόμους και στην πόλη του Μιλάνου. 
Γι' αυτό η σκηνή φαίνεται τόσο φυσική. Ο φωτισμός είναι διάχυτος, όπως είναι βασικό χαρακτηριστικό στη ζωγραφική της Αναγέννησης. Χρησιμοποιεί τη φωτοσκίαση που συμβάλλει στην ανάδειξη του όγκου των μορφών.

Ο Χριστός στο κέντρο της σύνθεσης αποτελεί μόνος του ένα τρίγωνο μεγαλύτερο από το τρίγωνο των τριών αποστόλων.

Σχεδιάγραμμα με τη θέση των αποστόλων.

Δώρα Μαρκάτου, Καθηγήτρια 
Μέλος ΣΕΠ - Συντονίστρια (Ελληνικός Πολιτισμός-Εικαστικές Τέχνες)
Λέκτορας (Πανεπιστήμιο Πατρών)