Ορατόριο: «Το Φως της Χριστιανοσύνης» του Παναγιώτη Καρούσου στην Ιερά Μητρόπολις Περιστερίου

 

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2025. Προετοιμασία προβών και παράστασης για το Ορατόριο: «Το Φως της Χριστιανοσύνης» του συνθέτη Παναγιώτη Καρούσου στην Ιερά Μητρόπολις Περιστερίου. Ο διεθνούς φήμης Ελληνοκαναδός μουσικοσυνθέτης Παναγιώτης Καρούσος, ο π. Ραφαήλ Βουγιούκας (Διευθυντής Γρ. Νεότητος Ι. Μ. Περιστερίου), η υπεύθυνη παρουσίασης εκδηλώσεων Εκπαιδευτικός Αικατερίνη Αθανασίου, με την πιανίστα και μαέστρο χοροδιών Μαγδαληνή Τσεκούρα, για την χριστουγεννιάτικη συναυλία του Παναγιώτη Καρούσου στο Επισκοπείο της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου με το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ
ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΕΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
Αμφιθέατρο του Επισκοπείου της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου
Εθνικής Αντιστάσεως 96 & Χαλκοκονδύλη, Περιστέρι, 12135, Αττική

Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2025 - Ώρα 18:30 μμ – Ελεύθερη είσοδος

Λυρική συναυλία Θρησκευτικής Μουσικής του μουσικοσυνθέτη Παναγιώτη Καρούσου
Χαιρετισμός: Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περιστερίου κ. Γρηγόριος

Ορατόριο: «Το Άγιο Φως της Χριστιανοσύνης» Παναγιώτης Καρούσος
Ύμνος στο Χριστό, Ύμνος Της Αγάπης (ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 15 - Καινή Διαθήκη), «Εγώ ειμί το φώς του κόσμου» (Ιω. θ' 12-13). Μελοποιημένα χριστουγεννιάτικα ποιήματα των Κωστή Παλαμά, Κωνσταντίνου Χατζόπουλου, Κώστα Κρυστάλλη

Συμμετέχουν: Μουσικό Σύνολο «Ραψωδοί» και Λυρικοί Σολίστ
Ειρήνη Κώνστα (υψίφωνος), Ρέα Βουδούρη (υψίφωνος), Παναγιώτης Δίπλαρος (βαρύτονος), Νίνα Γιατρά (υψίφωνος), Γιάννος Κοτζιάς (τενόρος), Γιάννης Δάρρειος (τενόρος),
Χριστιάνα Μάνου (πιάνο), Χάρρυ Τζιανν (πιάνο), Μαγδαληνή Τσεκούρα (μαέστρος χορωδίας).

Συμμετέχει η Χορωδία του Κατηχητικού της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου

Των Αγίων Ακινδύνων των Μαρτύρων και των Αγίων τριών Μαρτύρων στο Αγρίνιο

Newsbomb. Κυριακή 2 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2025 τιμάται η μνήμη των Αγίων Ακινδύνων των Μαρτύρων και των Αγίων τριών Μαρτύρων στο Αγρίνιο.

Κυριακή 2 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:

• Ακίνδυνος, Ακίνδυνη.
• Ανεμπόδιστος, Ανεμπόδιστη.
• Αφθόνιος, Αφθονία.
• Ελπιδηφόρος, Ελπιδοφόρος, Ελπιδηφόρα, Ελπιδοφόρα.
• Πήγασος, Πηγάσιος, Πηγασία.

Ακίνδυνου Αφθονίου Ελπιδοφόρου Πηγασίου και Ανεμποδίστου των Μαρτύρων

Η μνήμη των Αγίων μαρτύρων Ακίνδυνου, Αφθόνιου, Πηγάσιου, Ελπιδηφόρου και Ανεμπόδιστου εορτάζεται στις 2 Νοεμβρίου. Κατάγονταν από την Περσία και έζησαν τον 4ο αι.

Οι πέντε μάρτυρες ήταν αξιωματούχοι του Πέρση βασιλιά Σαπώρ του Β΄. Ο Πέρσης βασιλιάς δίωκε τους χριστιανούς και όταν οι Ακίνδυνος, Πηγάσιος και Ανεμπόδιστος, ομολόγησαν την πίστη τους στο Θεό αμέσως συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν ενώπιον του βασιλιά. Ο Σαπώρ διέταξε αμέσως να τους βασανίσουν.

Ο Αφθόνιος, ένας από τους στρατιώτες που τους βασάνιζε, βλέποντας τους, άλλαξε κι αυτός την πίστη του και πίστεψε στο Θεό. Ο Σαπώρ μάταια με δώρα και υποσχέσεις προσπάθησε να τον επαναφέρει και τότε διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Οι τρεις Άγιοι μάλιστα τον ενθάρρυναν να υπομείνει το μαρτύριο του.

Μετά το θάνατο του Αφθόνιου συνεχίστηκε ο βασανισμός τους χωρίς όμως να κλονιστεί καθόλου η πίστη τους. Τότε ο Σαπώρ τους έβαλε στην φυλακή και ζήτησε τη βοήθεια των ανώτατων αρχόντων για να τους εξοντώσει. Δύο απ’ αυτούς, ο Ελπιδηφόρος που ήταν κρυπτοχριστιανός και ο Φιλόλογος, εξύβρισαν το βασιλιά για την ασπλαχνία και την σκληρότητά του με αποτέλεσμα να οδηγηθούν κι αυτοί στο θάνατο.

Το τέλος των τριών Αγίων ήρθε στις 2 Νοεμβρίου το 330μ.Χ. όταν ο βασιλιάς διέταξε να τους ρίξουν μέσα σε κάμινο, όπου τους ακολούθησαν και άλλοι 28 στρατιώτες.

https://www.newsbomb.gr/ellada/ekklhsia/story/1691193/eortologio-kyriaki-2-noemvriou-poioi-giortazoun-simera

https://www.newsbomb.gr/ 

Ο μαέστρος Γιάννης Πρωτόπαπας θα διευθύνει την όπερα «Ιλιάδα» του Παναγιώτη Καρούσου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

 

Ο Όμιλος για την UNESCO Πειραιώς & Νήσων και ο οργανισμός InterAction Art παρουσιάζουν την όπερα «Ιλιάδα» του Ομήρου σε μουσική και λιμπρέτο Παναγιώτη Καρούσου.

Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025 | ώρα 20:00 μμ - Ελεύθερη είσοδος

Μέγαρο Μουσικής - Αίθουσα «Γιάννης Μαρίνος» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Συμμετέχουν:

Ωραία Ελένη: Μαρία Κόκκα (σοπράνο)

Ανδρομάχη: Ρέα Βουδούρη (σοπράνο)

Εκάβη: Βούλα Αμιραδάκη (σοπράνο)

Θέτις: Ειρήνη Κώνστα (σοπράνο)

Βρισηίδα: Μαργαρίτα Γκινοσάτη (σοπράνο)

Αχιλλέας: Δημήτρης Αλεξανδρίδης (τενόρος)

Πάρης: Παναγιώτης Διπλάρος (βαρύτονος)

Πρίαμος: Παύλος Μαρόπουλος (βαθύφωνος)

Μουσικοί: Σταυρούλα Μέντη (βιολί-εξάρχων), Αντώνης Γιαμβριάς (φλάουτο), Μάγια Mπακέλα (φαγκότο), Κωνσταντίνος Τζούβαλης (τρομπόνι), Έλλη Δαδήρα (Κοντραμπάσο), Αντώνης Μαρίνος (τρομπέτα), Γιάννης Τζούβαλης (τύμπανα - κρουστά).

Ορχήστρα Εγχόρδων Νέων Πειραιά

Μουσική διεύθυνση: Γιάννης Πρωτόπαπας, μαέστρος

Χορογραφίες-Χορός: Ελένη Μιχαηλίδου, Εριφύλη Δαγιακίδη

Συμμετέχει το Μουσικό Σύνολο «Ραψωδοί»

Στο ρόλο της Ωραίας Ελένης η πρωταγωνίστρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής διάσημη υψίφωνος Μαρία Κόκκα

Χαιρετισμός: Ιωάννης Μαρωνίτης, πρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Πειραιώς & Νήσων και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας ομίλων και συλλόγων για την UNESCO.

Η παράσταση είναι αφιερωμένη στην 80η επέτειο της UNESCO 1945 - 2025

Όπερα Ιλιάδα – πρόγραμμα

1. Εισαγωγή

2. Ύμνος - Ψάλλε Θεά

3. Βρισηίδα & Χρυσηίδα - Αντίο Χρυσηίδα

4. Ωραία Ελένη, Εκάβη & Πρίαμος Τερτσέττο 1

5. Αχιλλέας (άρια Ι ) - Άφθιτον κλέος

6. Θέτις Άρια - Δία δες με

7. Αχιλλέας & Θέτις - Ω μητέρα Θέτις

8. Ωραία Ελένη (άρια Ι) – Ξακουσμένο θα γενώ τραγούδι

9. Πάρις (άρια) - Τα δώρα των Θεών

10. Ωραία Ελένη & Πάρις – Ω καλλίστη των λαών

11. Ανδρομάχη (άρια) – Σαν βγεις στη μάχη

12. Η Ασπίδα του Αχιλλέα (χορωδιακό)

13. Ωραία Ελένη & Εκάβη ντουέττο - Σπινθοβολούν

14. Εκάβη (άρια) Έκτωρ τέκνον εμόν

15. Ωραία Ελένη, Ανδρομάχη & Εκάβη Τερτσέττο 2

16. Αχιλλέας (άρια ΙΙ ) – Ας χαθεί η διχόνοια

17. Ωραία Ελένη (άρια ΙΙ) – Τώρα όλα τελειώσαν

18. Πρίαμος (άρια) - Δώσε μου πίσω το παιδί μου

19. Αχιλλέας & Πρίαμος Ντουέττο - Ω Αχιλλέα θεϊκέ

20. Ω Πατρίδα! (δοξαστικό-χορωδιακό)

Η Όπερα/Ορατόριο «ΙΛΙΑΔΑ» του Ομήρου σε μουσική και λιμπρέτο του Παναγιώτη Καρούσου έχει παρουσιαστεί στα Μεγάλα Προπύλαια του Αρχαιολογικού Χώρου της Ελευσίνας, στο Ανοιχτό Θέατρο της Δασκαλόπετρας Χίου, στα Δημοτικά Θέατρα Καλλιθέας, Πεύκης, Νίκαιας, Ιάκωβος Καμπανέλης Δήμου Ρέντη, και με τα Εκπαιδευτήρια "ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ" Κορίνθου, τη Δ.Δ.Ε. Κορινθίας και τη Φιλαρμονική του Δήμου Κορινθίων σε διεύθυνση Γλυκερίας Μωραϊτακη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο Αλεξάνδρειο Συνεδριακό Κέντρο Λουτρακίου και στο 4ο Λύκειο Κορίνθου.

Επίσης παρουσιάζεται στα πλαίσια της Έγκριση διεξαγωγής του Εκπαιδευτικού Προγράμματος-Φεστιβάλ με τίτλο: «ΝέΟΙ ΟΜΗΡίΔΕΣ» για μαθητές/τριες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Δ.Ε.) Υπουργείου Παιδείας, για τα σχολεία Γυμνάσια - Λύκεια της Ελλάδος.

Ο Παναγιώτης Καρούσος είναι ένας πολυσχιδής μουσικοσυνθέτης Αναγεννησιακού τύπου με τη μουσική του να έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Πολλά ΜΜΕ έχουν αναφερθεί στο έργο του, ενώ ο ίδιος έχει βραβευτεί επανειλημμένως στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για την προσφορά του στην τέχνη.

Εδώ και 20 χρόνια, ο Παναγιώτης Καρούσος έχει αδιάκοπη παρουσία στη διεθνή μουσική σκηνή ως συνθέτης και πρωτοπόρος στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία.

Έχει διακριθεί στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αργεντινή, και σε ευρωπαϊκές πόλεις, Λονδίνο, Παρίσι, Σόφια, Βερολίνο, Χάγη, με εμφανίσεις σε αίθουσες συναυλιών όπως το Lincoln Center, το Place des Arts, το Royal College of Music, η Sofia National Opera and Ballet, το Amphithéâtre Richelieu Université Paris-Sorbonne, η Basilique Notre-Dame de Montréal, Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, Εκκλησιαστήριο (Ωδείο) της Αρχαίας Μεσσήνης, στο Θέατρο Βεάκειο, στον ΟΗΕ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στο Μανχάταν, κ.ά. Έχει δώσει εκατοντάδες συναυλίες σε διεθνή φεστιβάλ και σε μεγάλα μουσικά κέντρα, παρουσιάζοντας τις όπερες του «Προμηθέας Δεσμώτης», «Τραχίνιες – Ολυμπιακή Φλόγα», «Μέγας Αλέξανδρος», και έργα όπως η «Συμφωνία της Ελευθερίας», το «Πιάνο Κονσέρτο», η «Μοντρεαλίτικη Σουίτα», το Ορατόριο: «Το Τραγούδι των Εθνών». Το 2014 η Συμφωνική Ορχήστρα της Αθήνας ερμήνευσε την Συμφωνία Νο.4 «της Γης», ενώ έργα του έχουν παρουσιαστεί στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.

Alice Winn: «In memoriam»

 

Μαρία Δριμή

 

  

H 32χρονη Άλις Γουίν, ιρλανδοαμερικανικής καταγωγής, με δυσλεξία, κέρδισε το 2023 το βραβείο Waterstones πρωτοεμφανιζόμενου/-ης συγγραφέα για το μυθιστόρημα In memoriam, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ίκαρος σε πολύ καλή μετάφραση του Άγγελου Αγγελίδη. Πρόκειται για ένα αρκετά ογκώδες μυθιστόρημα, που καλύπτει χρονικά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως γράφει η συγγραφέας στο επίμετρο του βιβλίου, όταν ήταν μικρή, η μητέρα της την έπαιρνε μαζί της στα πολεμικά νεκροταφεία και η Άλις την έβλεπε να κλαίει· της διάβαζε παιδικά βιβλία της εδουαρδιανής εποχής και σταματούσε στη μέση των προτάσεων, λέγοντάς της ότι όλα τα αγόρια θα σκοτώνονταν αναπόφευκτα στα χαρακώματα.

Η αφήγηση παρακολουθεί μια ομάδα συμμαθητών που είναι εσωτερικοί σε ένα αγγλικό κολέγιο. Κεντρικοί ήρωες είναι ο Σίντνεϊ Έλγουντ και ο Χένρι Γκοντ, δυο νεαροί με αρκετά διαφορετική ιδιοσυγκρασία, που νιώθουν μια ακατανίκητη ερωτική έλξη μεταξύ τους, σε μια εποχή όπου η ομοφυλοφιλία είναι σχεδόν ποινικό αδίκημα. Οι δυο φίλοι βρίσκουν αφορμές να απομονώνονται και τότε απαγγέλλουν ποιήματα, αγγίζονται φευγαλέα και ονειροπολούν. Ο Έλγουντ γράφει ποιήματα κυρίως με ερωτικό περιεχόμενο. Ο αγαπημένος του ποιητής είναι ο Άλφρεντ Τένισον και μάλιστα ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το ομότιτλο ποίημα του ποιητή. Ο Γκοντ αγαπάει τον Θουκυδίδη, είναι κατά το ήμισυ Γερμανός και έχει μια αδελφή, τη Μοντ, που φλερτάρει τον Έλγουντ. Είναι οι απαρχές του πολέμου, τα περισσότερα αγόρια ονειρεύονται να καταταγούν, να ζήσουν ηρωικές στιγμές, να κατατροπώσουν τους Γερμανούς, κάποιοι που πληρούν το ηλικιακό κριτήριο κατατάσσονται ήδη. Όσοι μένουν πίσω κινούν την προσοχή, δείχνουν λιπόψυχοι, εισπράττουν την περιφρόνηση των γυναικών που, όταν τους συναντούν στον δρόμο, τους δίνουν λευκά φτερά. Έτσι, όλοι, αργά ή γρήγορα, κατατάσσονται και ξεκινούν για το μέτωπο. Από τη συνηθισμένη και συχνά πληκτική ατμόσφαιρα του σχολείου, με τη συνύπαρξη των συμμαθητών και τα μεταξύ τους μικρά και μεγάλα γεγονότα, τις συζητήσεις τους για ποίηση και λογοτεχνία, η συγγραφέας μάς μεταφέρει στα χαρακώματα του πολέμου, με τους νεαρούς να μετατρέπονται από μαθητές σε στρατιώτες, βουτηγμένοι στο αίμα και τις λάσπες, πεινασμένοι και βρόμικοι, συχνά σακατεμένοι ή αφήνοντας την τελευταία τους πνοή στο πεδίο της μάχης.

Οι περιγραφές της πολεμικής ατμόσφαιρας είναι μεν αληθοφανείς, όμως δεν μεταφέρουν την αγωνία, το σκοτάδι, την κατάλυση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στον ύψιστο βαθμό που έχουν επιτύχει άλλοι συγγραφείς, με πρώτο τον Σελίν. Φυσικά δεν λείπουν σκληρές σκηνές, όπως θανάσιμοι τραυματισμοί, ακρωτηριασμοί και άλλες φρικιαστικές εικόνες, όμως η συγγραφέας εστιάζει περισσότερο στον εσωτερικό κόσμο των στρατιωτών παρά στην εξωτερική φρίκη του πολέμου. Είναι απορίας άξιο ότι αρκετοί από τους παλιούς συμμαθητές βρίσκονται συστρατευμένοι στις ίδιες πολεμικές μονάδες, όμως αυτό δίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αφήγηση, αφού ο αναγνώστης παρακολουθεί την αλλαγή στον ψυχισμό τους από τις σχολικές μέρες με τα αστεία, τις παρεξηγήσεις και τους καβγάδες, στο πεδίο της μάχης με την απειλή του θανάτου, τις σωματικές κακουχίες, την πείνα και τις αψιές συμπεριφορές των ανωτέρων τους. Ιδιαίτερη τραγικότητα προσδίδει η ένθεση, σε διάφορα σημεία του βιβλίου, σελίδων από την εφημερίδα Preshutian, όπου ανακοινώνονται θάνατοι και τραυματισμοί στρατευμένων και δημοσιεύονται νεκρολογίες.

Η δύναμη του βιβλίου βρίσκεται στην ανθρωποκεντρική εστίαση, στην ανάγλυφη απεικόνιση του ψυχισμού των νεαρών πολεμιστών και, ακόμα περισσότερο, στην αλγεινή, υπόκωφη, καταπιεσμένη ερωτική επιθυμία που τους σημαδεύει περισσότερο κι από τα τραύματα του πολέμου.

Οι δύο κεντρικοί ήρωες βρίσκονται για μια περίοδο να συμπολεμούν και αυτό θέτει τη σχέση τους σε μεγάλη δοκιμασία. Νοιάζονται το ίδιο ο ένας για τον άλλον, όμως δεν είναι μόνοι τους, περιστοιχίζονται από εξαντλημένους και φοβισμένους συστρατιώτες. Λαχταρούν το άγγιγμα ο ένας του άλλου, νοσταλγούν τις μέρες του Τένισον και του Θουκυδίδη, τότε που διάβαζαν ποίηση και ιστορία και συζητούσαν ατελείωτα τις σχετικές τους διαφωνίες. Σύντομα, πάνω σε μια συμπλοκή με τους αντιπάλους, αποχωρίζονται βίαια και κατόπιν ο Έλγουντ, για πολύ καιρό, θεωρεί τον Γκοντ νεκρό, ο οποίος όμως έχει τραυματιστεί και βρίσκεται αιχμάλωτος στα χέρια των Γερμανών. Η αφήγηση παρακολουθεί τον καθέναν ξεχωριστά και αυτό είναι ένα από τα πιο γοητευτικά κομμάτια του βιβλίου.

Η ερωτική έλξη των δύο ανδρών, άλλοτε συγκαλυμμένη και άλλοτε ελεύθερη και κρουστή, περνάει διάφορες περιπέτειες όμως διατηρείται ισχυρή μέχρι τέλους, παρότι ο πόλεμος τους έχει αλλάξει και τους δύο. Η αφήγηση σκιαγραφεί σε βάθος τους δύο κεντρικούς ήρωες, κάνοντάς τους πολύ οικείους στον αναγνώστη, ο οποίος αγωνιά γιατί θέλει να τους δει ευτυχισμένους μαζί. Η Άλις Γουίν καταφέρνει να μας δώσει ένα γοητευτικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα, κάνοντας ταυτόχρονα ένα σχόλιο πάνω στην ομοφυλοφιλία σε προηγούμενους καιρούς, όταν όλα ήταν πιο δύσκολα, οι προκαταλήψεις κυριαρχούσαν και οι άνθρωποι αναγκάζονταν να ζουν με προσωπεία, απαρνούμενοι την πραγματική τους φύση. Η δύναμη του βιβλίου, κατά τη γνώμη μου, βρίσκεται στην ανθρωποκεντρική εστίαση, στην ανάγλυφη απεικόνιση του ψυχισμού των νεαρών πολεμιστών και, ακόμα περισσότερο, στην αλγεινή, υπόκωφη, καταπιεσμένη ερωτική επιθυμία που τους σημαδεύει περισσότερο κι από τα τραύματα του πολέμου.

 

In memoriam
Alice Winn
μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης
Ίκαρος
560 σελ.
ISBN 978-960-572-750-5
Τιμή €19,90

Η Μαρία Δριμή είναι ιατρός εντατικολόγος και ασχολείται με την πεζογραφία και το θέατρο

https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/24923-in-memoriam

https://diastixo.gr/ 

Κούλα Αδαλόγλου: «Tempo perso»

 

Περσεφόνη Τζίμα

 

 

Η Κούλα Αδαλόγλου στη νέα της ποιητική συλλογή Tempoperso, τη δέκατη, συντροφεύει και οδηγεί τον αναγνώστη σε βαθιές και σκοτεινές κηλίδες της ζωής, της ψυχής, της καθημερινότητας, για να τον ανεβάσει στη συνέχεια σε υψηλές και φωτεινές εκδοχές της. Με ένα καλαίσθητο εξώφυλλο των Εκδόσεων Σαιξπηρικόν ντύνει ένα επίσης καλαίσθητο και βαθύ περιεχόμενο: –tempoperso λοιπόν;/ –μπορεί και κερδισμένος χρόνος./ Όταν στον πόνο μεταγγίζεται το φως/ και ο ορός σ’ αγγίζει τρυφερά./ Όταν υπομονετικά σαν μακρινή φωλιά σε περιμένει/ σφοδρή η ανηφόρα του τόπου και της μνήμης/ φτάνεις αγκομαχώντας. Τempoperso,/ διάπλατα οι πόρτες ανοιχτές/ πρόσωπα από ήλιο κι από βροχή κι ομίχλη/ κλείνεις την ομπρέλα σου/ και τρυπώνεις στον χρόνο («Tempo perso», II, σελ. 47).

Τα βιώματα του ποιητικού υποκειμένου, πρόσφατα και παλιότερα, οι μνήμες, οι δοκιμασίες αλλά και οι χαρούμενες εικόνες και σκηνές της νιότης μετουσιώνονται σε ποίηση, σε στίχους που εκπλήσσουν για την αμεσότητα, τη γλαφυρότητα αλλά και τους υπαινιγμούς και για τα συναισθήματα απ’ το πιο μύχιο κομμάτι της ψυχής. Ο πόνος, η λύπη για σωματικά παθήματα και παθήματα της καρδιάς, η στέρηση, η μόνιμη απουσία αγαπημένων προσώπων, ζώντων κυρίως αλλά και απελθόντων –κομμάτι της ζωής του– είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα: Όπως, όταν επισκέπτεσαι το ευρύχωρο σπίτι/ ύστερα από πολλά χρόνια,/ όταν η γυναίκα φορά τις κουρτίνες,/ τα σοκολατάκια στη φοντανιέρα βγάζουν μικρές/ δαγκάνες, σου σερβίρει αόρατο καφέ,/ κι ύστερα θρονιάζεται στην κορνίζα/ και σου επιβάλλει την ακινησία της («Θέμα ερμηνείας», σελ. 39).

Αρκετά ποιήματα, χωρίς να αποτελούν αμιγώς «ποιήματα για την ποίηση», εμπεριέχουν αγωνιώδεις στίχους με ανάλογο περιεχόμενο: Η κατάρρευση είναι βουβή./ Συμβαίνει, ερήμην κάποτε του υποκειμένου./ Ο παρατηρητής επισημάνει λεπτομέρειες, αν είναι/ προσεκτικός./ Πώς ξεθωριάζουν, για παράδειγμα, οι γραμματοσειρές./ Ή πώς αποχωρούν οι δυσαρεστημένες λέξεις/ πώς γίνονται παραμορφωτικές οι εικόνες («Η ζαχαρένια φενάκη», ΙΙ, σελ. 35). Ή: Θα ’ρθει το ποίημα/ πονεμένο κι αθώο/ θα φέρει την κάθαρση («Λέξεις ξόβεργες», σελ. 10).

Γενικότερα, η Κούλα Αδαλόγλου με τη γραφή της εναλλάσσει τη θλίψη και τη μελαγχολική διάθεση με την αισιοδοξία και το άσβεστο εσώτερο φως: «Το φως του δωματίου λιγοστεύει, δεν σκοτεινιάζει,/ αν σβήσεις τη λάμπα ή τα κεριά»./ Ήθελε να αγνοεί το μέσα φως./ Αυτό που κάνει τα μάτια να λάμπουν τη νύχτα/ και το κορμί να ακτινοβολεί έρωτα./ Να μην πω για τις λέξεις/ που ζάρωσαν στο χαλάκι/ σκυλί μαλωμένο./ Ήχοι χαμηλόφωνα γρυλίσματα./ Σιωπή («Σκοτεινιάζει», σελ. 16). Και σε άλλο ποίημα: Και τότε κατάλαβε εκείνη/ πως την είχε πιάσει μια άνοιξη/ ενώ ήταν βαθύ φθινόπωρο, σχεδόν χειμώνας./ Ήλιος, αλλά οι ακτίνες του αιχμηρές την πλήγωσαν./ Χρυσά φύλλα αλλά εύθρυπτα/ σκόρπισαν σε κομμάτια./ Την είχε πιάσει μια άνοιξη/ και τώρα γύρισε στην εποχή που της έπρεπε («Την είχε πιάσει μια άνοιξη», σελ. 17).

Μια αλληγορία μοναξιάς και απομόνωσης αποτελεί και το υπέροχο και μεστό ποίημα, με συμμετρία στους στίχους και στις στροφές, δομημένο με υλικά μεταφορικών-υπερρεαλιστικών εικόνων, «Ιστορία μιας βραδιάς με ομίχλη» (σελ. 23). Το ψυχικό σθένος του ποιητικού υποκειμένου διώχνει τον αρνητισμό, την αγωνία εξαιτίας των αναβολών (Ματαιώνονταν οι πτήσεις συνεχώς),διώχνει τις σκέψεις απελπισίας, τον φόβο, φιλοσοφεί («Μια παλιά συνταγή», σελ. 24). Στο ποίημα «Φθόγγοι οδοντικοί» (σελ. 29), ο αναγνώστης βλέπει μια ελλιπή και εμποδισμένη ηλεκτρονική επικοινωνία με αγαπημένα πρόσωπα που βρίσκονται σε τόπο μακρινό: Οι λέξεις μεταλλάσσονται σε ίνες/ χαμηλής ανάλυσης/ αδύναμες να εισβάλουν διαδικτυακά./ «Φύσα μαϊστραλάκι μου και πάρε τη φωνή μου» – έστω, είχες τότε μια ελπίδα κάπου να φτάσει η φωνή.

Eναλλάσσει τη θλίψη και τη μελαγχολική διάθεση με την αισιοδοξία και το άσβεστο εσώτερο φως.

Στις σελ. 42-48 βλέπουμε εικόνες και ποιητικές περιγραφές, «ιατρικές» θα έλεγα, σχετικές με θέματα υγείας, με αβεβαιότητα, με φόβους, αλλά και με ψυχραιμία και καρτερία στα δύσκολα. Στο ποίημα «Οι μπλούζες» (σελ. 48) υπάρχει και μία νοσταλγική διάθεση από αναπόληση ωραίων εικόνων της νιότης, που έρχονται σε αντίθεση με την τωρινή κατάσταση: Ακούγαμε τον Άγιο Φεβρουάριο./ Φορούσα τη ροζ μοχέρ μπλούζα μου./ 1972. Φοιτητές. Το διαμέρισμά σου στην Ιασωνίδου. Με έρωτα πέρασε η ώρα… Φορώ μια μπλούζα άθλια με κουμπιά/ ανοίγει βολικά για εξετάσεις.

Την ποιήτρια απασχολεί ο χρόνος, η φθορά, το δέος απέναντι στον θάνατο, η έλλειψη επικοινωνίας ακόμη και σε στενές σχέσεις. Γενικά, εκφράζει μια έντονη υπαρξιακή αγωνία, πράγμα που σηματοδοτεί και ο τίτλος της ποιητικής συλλογής. Ωστόσο, ακόμη και τα σκοτεινά και δυσάρεστα γεγονότα έχει μια μοναδική ικανότητα να τα παρουσιάζει με εκφραστική παρρησία και να τα εξαγνίζει ή ακόμα και να τα ξορκίζει. Παίζει με τα χρώματα, με τα στοιχεία της φύσης, με μοναδικές μεταφορικές εικόνες που εντυπωσιάζουν, και με έναν ιδιαίτερο πλούτο και ποικιλία λέξεων. Με δυνατή γραφίδα που την υπαγορεύουν συγκλονιστικά συναισθήματα αποτυπώνει αριστουργηματικούς στίχους και ολόκληρα ποιήματα χωρίς δραματικό ύφος, αλλά χαμηλόφωνα, χαριτωμένα και υποβλητικά.

 

Tempo perso
Κούλα Αδαλόγλου
Σαιξπηρικόν
64 σελ.
ISBN 978-618-569-264-3
Τιμή €9,96

 

https://diastixo.gr/kritikes/poihsh/24922-tempo-perso

https://diastixo.gr/ 

Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης: «Αμφίβια»

 

Κατερίνα Ζαμαρία

 

 

Μια πόλη. Δύο δεκαεξάχρονα, η Αλεξάνδρα και ο Μάξιμος, στο μεταίχμιο μιας ηλικίας που ακροβατεί ανάμεσα στην παιδικότητα και στην ενηλικίωση. Κι ένας έρωτας.

«Φέρνει πάλι στο μυαλό του εκείνη την ταινία… διάβασε κάπου ότι βασίζεται σε πραγματική ιστορία. Γενικά, πάντως, όταν ο Μάξιμος ακούει ότι μια ταινία βασίζεται σε πραγματική ιστορία, χαμογελά ειρωνικά. Γιατί, έλα τώρα… Στις ταινίες τίποτα δεν είναι πραγματικό πραγματικό. Γι’ αυτό λοιπόν ο Μάξιμος δεν παραμυθιάζεται. Μόνο να, κάποιες στιγμές σπάει. Κοιτά το ταβάνι και ονειροπολεί, φαντάζεται… έναν μεγάλο έρωτα, μια μεγάλη περιπέτεια. Και έπειτα, όταν το κάνει, νιώθει ξαφνικά ανάλαφρος».

«Η εξώπορτα της πολυκατοικίας κλείνει πίσω της αργά. Η Αλεξάνδρα όμως δεν ξεγελιέται, ξέρει ότι θα βάλει απότομα γκάζια. Η μάνα της την είχε κράξει μια μέρα: “Τι είναι αυτά, βρε, κοτζάμ γυναίκα; Η γιαγιά σου είχε παιδί στα δεκάξι της”. Η μάνα της αγνοεί τόσα πολλά… ο πατέρας της αγνοεί τα πάντα… Γαμώτο. Γιατί να είναι όλα τόσο μπερδεμένα;»

Οι χαρακτήρες των προσώπων ανταποκρίνονται πλήρως σε ό,τι είναι οικείο σε έναν σημερινό νέο, καθώς προσεγγίζονται με τρόπο αντισυμβατικό από τον συγγραφέα.

Ζουν σε διαφορετικά προάστια, πηγαίνουν σε διαφορετικά σχολεία –εκείνη στην Γκράβα, εκείνος σε ιδιωτικό–, έχουν διαφορετικές ζωές. Κι όμως… ως έφηβοι, έχουν πολλά κοινά.

Το βιβλίο του Γ. Παναγιωτάκη συνιστά ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης, που παρακολουθεί τη ζωή των δύο ηρώων ιδωμένη μέσα από το πρίσμα της εφηβείας και όσα αυτή κουβαλά. Ο έρωτας, η αναζήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας, η σκληρότητα της εφηβείας και η λαχτάρα για τη ζωή, τα απότοκα της οικονομικής κρίσης, οι οικογενειακές σχέσεις, τα τραύματα που κουβαλούν και τα όνειρα που κάνουν, ο σχολικός εκφοβισμός, η σεξουαλική κακοποίηση, είναι μερικά από τα θέματα που θίγονται στο βιβλίο.

Αξιοποιώντας κινηματογραφικούς ρυθμούς, καρέ-καρέ, σε κάθε κεφάλαιο, καθένα από τα δύο βασικά πρόσωπα θα αφηγηθεί την ιστορία του. Δύο ιστορίες φαινομενικά ασύμπτωτες, δύο αφηγηματικές φωνές που στην πορεία θα συναντηθούν, καθώς συνδετικός κρίκος και για τη γνωριμία των ηρώων θα γίνει το πάρτι που διοργανώνει μια διάσημη influencer. Σε αυτό το πάρτι οι δυο έφηβοι θα αποκαλύψουν, θα ανακαλύψουν, θα (επανα)προσδιορίσουν την ταυτότητά τους, καταρρίπτοντας μύθους γύρω από τους οποίους έχουν υφάνει την προσωπικότητά τους.

Η πολυπλοκότητα της ζωής των εφήβων αποδίδεται από τον Γ. Παναγιωτάκη με ρεαλισμό και αληθοφάνεια. Αξιοποιώντας πλήρως στοιχεία από την καθημερινότητά τους, όπως για παράδειγμα την καθοριστική σχέση που έχουν με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κερδίζει την προσοχή των αναγνωστών της ηλικίας όπου απευθύνεται, καθώς μιλά τη δική τους γλώσσα. Παράλληλα, θίγει και την άλλη όψη των πραγμάτων. Fake το προσωπείο όλων των διάσημων με τους οποίους οι έφηβοι ταυτίζονται, fake και η επικοινωνία, παρά τα Viber, TikTok, Instagram, X, που αφειδώς η τεχνολογία παρέχει – επικοινωνία που αναζητούν απελπισμένα, σε έναν κόσμο που οι ενήλικες δύσκολα κατανοούν (εξωραΐζοντας διαρκώς το παρελθόν και κρίνοντας αυστηρά το παρόν).

Ο Γ. Παναγιωτάκης φαίνεται να γνωρίζει καλά τον κόσμο όπου μεγαλώνουν και κινούνται οι σημερινοί έφηβοι. Εγκιβωτίζει στην ιστορία του ζητήματα που τους απασχολούν χωρίς να κραυγάζει, όπως ψιθυριστά τα συζητάνε μεταξύ τους οι νέοι. Χωρίς να ωραιοποιεί, χωρίς να στρογγυλεύει, χωρίς να λογοκρίνει, αποδίδει με ακρίβεια την ανασφάλεια, τον τρόπο σκέψης, τις εσωτερικές συγκρούσεις τους. Τοποθετεί τους πρωταγωνιστές του μέσα σε έναν κόσμο σκληρό και ραγδαία μεταβαλλόμενο, όπου η σεξουαλική κακοποίηση, η γονεϊκή αδιαφορία, η «φιλία», είναι μέρος της καθημερινότητας της γενιάς Ζ, σε αυτόν τον αμφιταλαντευόμενο κόσμο, που πολλές από τις μέχρι τώρα σταθερές του φαίνεται να χάνονται.

 

Κάπου εκεί ο έρωτας, ως από μηχανής θεός, θα έρθει να δώσει προοπτική στα αδιέξοδα του Μάξιμου και της Αλεξάνδρας. Ο έμπειρος Γ. Παναγιωτάκης, ωστόσο, δεν τον χρησιμοποιεί ως εργαλείο για ένα happy end.

Στο βιβλίο, το χιούμορ συνυπάρχει με τη λεπτή ειρωνεία, η γλώσσα παρακολουθεί τον εφηβικό λόγο χωρίς άσκοπες μιμήσεις, τα στοιχεία διακειμενικότητας (όπως η αναφορά στο Φύλακα στη σίκαλη ή στο Αγαπητέ Έβαν Χάνσεν, εμβληματικά βιβλία για την πολύπλοκη εφηβεία, ή η αναφορά στους φιλοσόφους Νόυρατ και Ντεκάρτ, μέσω των οποίων θα εκφράσει τα διλήμματα που καλούνται να διαχειριστούν) ενισχύουν την ιστορία, ενώ οι χαρακτήρες των προσώπων ανταποκρίνονται πλήρως σε ό,τι είναι οικείο σε έναν σημερινό νέο, καθώς προσεγγίζονται με τρόπο αντισυμβατικό από τον συγγραφέα.

Ωστόσο, ολόκληρο το βιβλίο –και το χτίσιμο της ιστορίας– σχετίζεται με τον αλληγορικό του τίτλο. Η λέξη «αμφίβια» προέρχεται ετυμολογικά από τις λέξεις αμφί και βίος, που σημαίνει διπλή ζωή ή διπλή επιβίωση. Τα αμφίβια ξεκινούν συνήθως ως προνύμφες που ζουν στο νερό και στη συνέχεια μεταμορφώνονται χάνοντας τα βράγχια τους και αποκτώντας πνεύμονες. Τα αμφίβια χρησιμοποιούν επίσης το δέρμα τους ως δευτερεύουσα αναπνευστική επιφάνεια ενώ, λόγω των περίπλοκων αναπαραγωγικών αναγκών τους και του διαπερατού δέρματός τους, αποτελούν συχνά οικολογικούς δείκτες.

Κάπως έτσι, λέει ο συγγραφέας, είναι και η εφηβεία. Μια εποχή μετάλλαξης, μετάβασης από το νερό στη στεριά, από το οικείο στο ανοίκειο (για τους ίδιους και τους γύρω τους), με το τρυφερό τους δέρμα εκτεθειμένο σε κάθε είδους κακοποίηση αλλά, ταυτόχρονα, και έτοιμο να ρουφήξει με κάθε του πόρο τη ζωή. Αμφίβια, λοιπόν, είναι οι έφηβοι και αναζητούν τρόπο επιβίωσης σε ένα σύμπαν που απειλεί με «εξαφάνιση» τη μοναδικότητά τους, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους στη «μόλυνση» ενός κόσμου που μοιάζει γοητευτικός και απειλητικός ταυτόχρονα. Σε αυτήν την πορεία, ο έρωτας θα γίνει η ασπίδα προστασίας τους. Ο έρωτας θα τους δώσει το κίνητρο να κάνουν το μεγάλο βήμα: να βγουν από το νερό και να περπατήσουν στη γη, κατακτώντας την αυτογνωσία και την ωριμότητα.

«Ένα μυθιστόρημα καθρέφτης του σήμερα, βιβλίο οδηγός για γονείς και νέους που θυμίζει την Ερόικα του Κοσμά Πολίτη», όπως διαπιστώνεται και στο σκεπτικό της κριτικής επιτροπής του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ, που το τίμησε φέτος με το βραβείο «Φανή Αποστολίδου».

 

Αμφίβια
Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης
Εκδόσεις Πατάκη
224 σελ.
ISBN 978-618-07-0705-2
Τιμή €9,90

https://diastixo.gr/kritikes/efivika/24937-giorgos-amfivia

https://diastixo.gr/

Ντίνος Σπυρόπουλος: «Φαρμακωμένη»

 

Αλεξία Βλάρα

 

  

Η αστυνομική λογοτεχνία έχει γνωρίσει τα τελευταία χρόνια μια άνθηση στην Ελλάδα, μα λίγα μυθιστορήματα τολμούν να κοιτάξουν κατάματα όχι μόνο το μυστήριο ενός εγκλήματος, αλλά και τα φαντάσματα που στοιχειώνουν συλλογικά την ιστορική μας μνήμη. Η Φαρμακωμένη του Ντίνου Σπυρόπουλου, πέρα από ένα αστυνομικό μυθιστόρημα εποχής, αποτελεί μια λογοτεχνική κατάδυση στα βαθύτερα νερά της ενοχής, της αποσιώπησης και της ψυχικής και κοινωνικής τοξικότητας που κουβαλά η μετεμφυλιακή ελληνική επαρχία.

Στο κέντρο της πλοκής ένας νέος χωροφύλακας, ο Θανάσης Δαγρές, αναλαμβάνει να ερευνήσει τον ξαφνικό θάνατο της Μαρίας, μιας νεαρής και φαινομενικά άμεμπτης γυναίκας, σε ένα χωριό όπου τίποτα δεν λέγεται και τίποτα δεν ξεχνιέται. Από την πρώτη σελίδα γίνεται φανερό πως η ιστορία δεν αφορά μόνο την εξιχνίαση ενός εγκλήματος, αλλά και την αποκάλυψη ενός πλέγματος κοινωνικών σχέσεων και μικροϊστοριών που κουβαλούν μια συσσωρευμένη βία, όχι απαραίτητα θεαματική αλλά ύπουλη, υπόγεια και αθροιστική.

Ο Σπυρόπουλος στήνει με μαεστρία το σκηνικό του. Η ελληνική επαρχία του ’60 αναπαρίσταται όχι ως ρομαντικό τοπίο, αλλά ως τόπος βαθιά τραυματισμένος από τον Εμφύλιο, γεμάτος σιωπές, φήμες και ανθρώπους που υποκρίνονται πως ζουν, ενώ μέσα τους ανασαίνουν ακόμα ο φόβος και η πίκρα. Η «φαρμακωμένη» Μαρία, πέρα από πρόσωπο, γίνεται σύμβολο: της γυναίκας που δεν χωρά στα κουτάκια που της επιβάλλει η κοινότητα· της ηθικής υποκρισίας που καταπνίγει την επιθυμία· της νέας γενιάς που πληρώνει για αμαρτίες άλλων.

Ο πρωταγωνιστής, ο χωροφύλακας Δαγρές, δεν είναι ο κλασικός νουάρ ήρωας με αλκοολισμό και σκοτεινό παρελθόν. Είναι ένας ιδεαλιστής, σχεδόν αθώος, που παλεύει να σταθεί όρθιος απέναντι στην καχυποψία των κατοίκων και στις υπόγειες συγκρούσεις που αναβλύζουν σε κάθε του βήμα. Δεν εξιχνιάζει μόνο το έγκλημα, αλλά αναμετριέται με μια ολόκληρη πολιτισμική παράδοση ενοχής και συγκάλυψης, εκεί όπου οι λέξεις είναι λιγοστές και τα βλέμματα βαριά.

Λίγα μυθιστορήματα τολμούν να κοιτάξουν κατάματα όχι μόνο το μυστήριο ενός εγκλήματος, αλλά και τα φαντάσματα που στοιχειώνουν συλλογικά την ιστορική μας μνήμη.

Η γλώσσα του Σπυρόπουλου είναι κινηματογραφική, όχι όμως με την έννοια της φαντασμαγορίας ή της επιτήδευσης· περισσότερο θυμίζει τις παλιές ελληνικές ασπρόμαυρες ταινίες, εκεί όπου κάθε μορφή είναι φιγούρα γνώριμη, σχεδόν αρχέτυπη. Με μικρές, κοφτές φράσεις, με στιβαρούς διαλόγους, με περιγραφές που ενσωματώνουν την αίσθηση του χώρου χωρίς φλυαρίες, ο συγγραφέας πετυχαίνει να δημιουργήσει μιαν ατμόσφαιρα φορτισμένη, όπου η νοσταλγία μπλέκεται με το ανείπωτο.

Είναι αξιοσημείωτο πως η Φαρμακωμένη δεν επενδύει στο εύκολο σοκ ή την επιτηδευμένη ανατροπή. Οι αποκαλύψεις έρχονται αργά, σχεδόν βασανιστικά, όπως αρμόζει σε μια κοινωνία όπου οι αλήθειες ξεθάβονται με το τσιγκέλι. Το έγκλημα δεν είναι μόνο η δολοφονία, είναι οι μικρές καθημερινές πράξεις βίας, οι αποκλεισμοί, οι ψίθυροι πίσω από την πλάτη, το βλέμμα που αποστρέφεται. Ο Σπυρόπουλος γνωρίζει καλά ότι η πραγματική φαρμακωμένη δεν είναι μόνο η Μαρία, αλλά το ίδιο το χωριό, μια μικρογραφία μιας Ελλάδας που δεν έχει ακόμη συμφιλιωθεί με το παρελθόν της.

Η Φαρμακωμένη είναι ένα έργο που μπορεί να διαβαστεί και ως κοινωνικό ψυχογράφημα, και ως υπαρξιακή αναζήτηση, και ως βαθιά πολιτικό σχόλιο. Είναι ένα βιβλίο για το πένθος που δεν τελειώνει ποτέ, για τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα, για τις πληγές που ο χρόνος δεν επουλώνει, απλώς καμουφλάρει. Και είναι ταυτόχρονα μια εξαιρετική πρόταση στο πεδίο του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος, με λογοτεχνικές φιλοδοξίες και συναισθηματικό βάθος.

Σε μια εποχή όπου η μνήμη μετατρέπεται σε προϊόν και το παρελθόν εξιδανικεύεται ή αποστειρώνεται, ο Ντίνος Σπυρόπουλος μας προσφέρει ένα μυθιστόρημα που δεν χαρίζεται. Η Φαρμακωμένη πονάει, αλλά με τρόπο λυτρωτικό. Και μας θυμίζει πως, όσο κι αν προσπαθούμε, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από το συλλογικό μας τραύμα, μπορούμε όμως να το αφηγηθούμε. Και αυτό, ίσως, είναι η αρχή της ίασης.

 

Φαρμακωμένη
Ντίνος Σπυρόπουλος
Πρώτη ύλη
312 σελ.
ISBN 978-618-583-015-1
Τιμή €14,90

Αλεξία Βλάρα πολιτικός επιστήμονας και δημοσιογράφος

https://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/24933-farmakomeni

https://diastixo.gr/ 

Evie Woods: «Το χαμένο βιβλιοπωλείο»

 

Λεύκη Σαραντινού

 

 

«Ένα βιβλίο δεν είναι ποτέ αυτό που φαίνεται. Νομίζω ότι ο πατέρας μου ευχόταν η αγάπη μου για τα βιβλία να με κάνει να ενδιαφερθώ περισσότερο για το σχολείο, αλλά αντιθέτως είχε κάνει το μίσος μου για τις σχολικές αίθουσες να φουντώσει. Είχα την τάση να ζω στη φαντασία μου, κι έτσι κάθε απόγευμα έτρεχα […] και του ζητούσα να μου διαβάσει. Ήταν δημόσιος υπάλληλος, ένας έντιμος άνθρωπος με ακόρεστη δίψα για μάθηση. Συνήθιζε να λέει ότι τα βιβλία ήταν κάτι παραπάνω από λέξεις στο χαρτί. Ήταν πύλες προς άλλα μέρη, άλλες ζωές. Ερωτεύτηκα τα βιβλία και τους αχανείς κόσμους που έκρυβαν μέσα τους, και όλα αυτά τα χρωστούσα στον πατέρα μου».

Τρεις πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες. Δύο γυναίκες και ένας άντρας. Δυο εποχές, οι αρχές του εικοστού αιώνα και το σήμερα, στην αγγλόφωνη βορειοδυτική γωνιά της Ευρώπης. Και ένα βιβλιοπωλείο που φιλοξενεί σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις διάσημων συγγραφέων του παρελθόντος. Τρεις πόλεις, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Δουβλίνο. Και, πάνω απ’ όλα, ένα βιβλιοπωλείο χαμένο σήμερα που κάποιοι γνωρίζουν την ύπαρξή του και το αναζητούν. Αυτός είναι ο κόσμος του βιβλίου της Ίβι Γουντς (Evie Woods, λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Evie Gaughan), Ιρλανδής συγγραφέα των μπεστ σέλερ TheStoryCollector, TheHeirloom και TheMysteriousBakeryonRuedeParis.

Η Όπαλιν φεύγει από το σπίτι της στο Λονδίνο, εν έτει 1921, προκειμένου να γλιτώσει από έναν καταναγκαστικό γάμο, που ο αυστηρός αδελφός της την υποχρεώνει να συνάψει. Καταφεύγει αρχικά στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Δουβλίνο, όπου θα βρει δουλειά σε βιβλιοπωλείο πριν αρχίσει να ασχολείται με τη συλλογή σπάνιων χειρογράφων και ανοίξει η ίδια το δικό της βιβλιοπωλείο με σπάνια βιβλία, εκδόσεις και χειρόγραφα. Θα ερωτευτεί έναν ακατάλληλο γι’ αυτήν, όπως θα φανεί στη συνέχεια, άντρα, τον αντικέρ Αρμάν Χασάν. Όλα όμως θα ανατραπούν, καθώς ο αδελφός της είναι στα ίχνη της…

Στη σημερινή εποχή, στην πόλη του Δουβλίνου, η Μάρθα, ξεφεύγοντας από έναν κακοποιητικό σύζυγο, βρίσκει δουλειά ως οικιακή βοηθός κοντά σε μία παράξενη μεν, αλλά καλή κατά βάθος ηλικιωμένη κυρία, η οποία τελικά δεν είναι αυτή που φαίνεται. Η ζωή της θα ανατραπεί όταν θα ερωτευτεί τον Χένρι Φιλντ, έναν άντρα που ειδικεύεται σε σπάνια βιβλία. Οι δυο τους ψάχνουν μανιωδώς να βρουν τι απέγινε στο παρελθόν το βιβλιοπωλείο της Όπαλιν, αλλά και η ίδια η Όπαλιν.

Ο χρόνος τρέχει, το ίδιο και η ζωή, και οι τρεις ήρωες την κυνηγούν και παλεύουν διαρκώς να αλλάξουν το πεπρωμένο τους – άλλοτε τα καταφέρνουν, άλλοτε όχι. Διότι, τελικά, μέσα στον θαυμαστό αυτόν κόσμο τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Στην πορεία των διαρκών αναζητήσεων που η συγγραφέας βάζει τους ήρωές της να διενεργούν, η υπόθεση του βιβλίου θα μας ταξιδέψει πίσω στον χρόνο των χαμένων χειρογράφων από βιβλία διάσημων συγγραφέων, όπως της Έμιλι Μπροντέ, του Χέμινγουεϊ, του Τζόις κ.ά. Παράλληλα, θα μάθουμε και αρκετά πράγματα για τη ζωή των εν λόγω συγγραφέων και για τη συγγραφή διάσημων έργων, όπως ο Οδυσσέας του Τζόις και τα Ανεμοδαρμένα Ύψη της Έμιλι Μπροντέ. Θα μάθουμε επίσης την ιστορία του διάσημου εκδοτικού Shakespeare and Company, o οποίος αποτέλεσε τον εκδοτικό οίκο πολλών αριστουργημάτων της λογοτεχνίας.

Σε ένα περιβάλλον που θυμίζει αρχικά μαγικό ρεαλισμό –προτού μας προσγειώσει απότομα η συγγραφέας, μετά τα μέσα του βιβλίου, στον αληθινό ρεαλισμό, στη φρικιαστική δηλαδή πραγματικότητα των ψυχιατρείων των αρχών του εικοστού αιώνα και των δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν στα σπίτια της «πατριαρχίας» για τις γυναίκες–, οι τρεις ήρωες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σαν να είναι θεατές οι ίδιοι στις δικές τους ζωές. Ο χρόνος τρέχει, το ίδιο και η ζωή, και οι τρεις ήρωες την κυνηγούν και παλεύουν διαρκώς να αλλάξουν το πεπρωμένο τους – άλλοτε τα καταφέρνουν, άλλοτε όχι. Διότι, τελικά, μέσα στον θαυμαστό αυτόν κόσμο τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Η ατμοσφαιρική αφήγηση διαρθρώνεται από τις διαδοχικές πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των τριών βασικών χαρακτήρων του έργου –Όπαλιν, Μάρθα, Χένρι–, μέχρι την κορύφωση στο φινάλε, που τοποθετεί όλα τα κομμάτια του παζλ στη θέση τους.

Η συγγραφέας εμπνεύστηκε από την αγάπη της για τα βιβλία και τον μαγικό κόσμο τους, προσθέτοντας στη «συνταγή», όπως μας λέει η ίδια στον επίλογο, «μία δόση μαγείας, μυστηρίου και έρωτα». Οι αρχές του εικοστού αιώνα ήταν η χρυσή εποχή του εμπορίου σπάνιων βιβλίων, οπότε δικαίως μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ένας από τους βασικούς άξονες της υπόθεσης του βιβλίου της είναι αυτός, μαζί με την εξιστόρηση της ζωής μιας γενναίας γυναίκας που αψήφησε τις συμβάσεις της εποχής.

 

Το χαμένο βιβλιοπωλείο
Μέχρι πού θα έφτανες για να ανακαλύψεις τη δική σου ιστορία;
Evie Woods
μετάφραση: Χριστίνα Σωτηροπούλου
Κλειδάριθμος
512 σελ.
ISBN 978-960-645-735-7
Τιμή €18,80

Λεύκη Σαραντινού ιστορικός και συγγραφέας

https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/24939-to-xameno-vivliopoleio

https://diastixo.gr/