Ὁ νέος χάλκινος Ἀνδριάντας τοῦ Ἰάσονος ποὺ ἀπὸ ἐχθὲς κοσμεῖ τὴν παραλία τοῦ Βόλου. Μακάρι νὰ συνεχιστοῦν ἀνάλογες πρωτοβουλίες ἀνὰ τὴν χώρα. Ὁ Ἰάσων, ἡ Ἰωλκὸς καὶ ἡ Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία
Περίπου τὸ 1700 π.Χ. γύρω ἀπὸ τὰ παράλια τοῦ Παγασητικοῦ Κόλπου καὶ στοὺς πρόποδες τοῦ Πηλίου ἀνεγείρονται τρεῖς μυκηναϊκοὶ οἰκισμοὶ ἐπὶ παλαιότερων νεολιθικῶν θέσεων, οἱ ὁποῖοι σταδιακῶς θὰ συναποτελέσουν τὴν μυθικὴ Ἰωλκό: α) ὁ οἰκισμὸς πάνω στὸν ἀρχαῖο λόφο (Παλαιά), β) ὁ οἰκισμός του Διμηνίου καὶ γ) ὁ οἰκισμὸς στὰ Πευκάκια. Αὐτὸ ἄλλωστε καταδεικνύεται ἀπὸ τὰ δείγματα τῆς ἑλληνικῆς γραφῆς Γραμμικῆς Β΄ ποὺ εὑρέθησαν τόσο στὸν λόφο Παλαιῶν ὅσο καὶ στὸ Διμήνι. Ἡ λέξη Ἰωλκὸς ἴσως σημαίνει «θαλάσσης μυχὸς» (ἰαόνιος + ὁλκός). Ὁ Ὅμηρος τὴν ἀποκαλεῖ ἐϋκτιμένην (δηλαδὴ καλοκτισμένη), ὁ Ἡσίοδος εὐρύχωρον καὶ ὁ Σιμωνίδης Κεῖος πολύβοτρυν (πολυστάφυλο). Κατὰ τὴν Μυκηναϊκὴ ἐποχὴ (1600 – 1100 π.Χ.) ἡ Ἰωλκὸς γνώρισε μεγάλη ἄνθηση καὶ δόξα. Μέσῳ αὐτῆς διενεργεῖτο τὸ ἐμπόριο μὲ τὸν μυκηναϊκὸ κόσμο τῆς νότιας Ἑλλάδος. Ἡ Ἰωλκὸς ἀποτελεῖ τὸν μυκηναϊκὸ πρόγονο τοῦ Βόλου.
Τὰ ἀνάκτορα τῆς Ἰωλκοῦ φέρεται νὰ εὑρίσκοντο στὸν λόφο Παλαιῶν καὶ στὸ Διμήνι, στὰ δὲ Πευκάκια τὸ λιμάνι της. Ὁ λιμενικὸς αὐτὸς οἰκισμός κατὰ μιὰ ἐκδοχή φέρεται νὰ ἦταν ἡ μυθικὴ Νηλεία, τὴν ὁποία ἵδρυσε ὁ δίδυμος ἀδελφὸς τοῦ βασιλέως Πελίου Νηλεύς.
Σύμφωνα μὲ τὸν ἱδρυτικὸ Μῦθο, τὴν Ἰωλκὸ ἔκτισε ὁ πρωτότοκος υἱὸς τοῦ Αἰόλου Κρηθεὺς (Κρηθεὺς δὲ κτίσας Ἰὤλκὸν, Ἀπολλόδωρος, Α΄ 9.11). Παιδιά του Κρηθέως καὶ τῆς Τυροὺς ἦταν ὁ Αἴσων, ὁ Ἀμυθάων καὶ ὁ Φέρης. Ἡ Τυρῷ ὡστόσο εἶχε ἐρωτευθεῖ τὸν ποταμίσιο θεό της Ὄθρυος Ἐνιπέα. Ὁ Ποσειδῶν, ἐκμεταλλευόμενος τὸν πόθο της, ἔλαβε τὴν μορφὴ τοῦ γοητευτικοῦ Ἐνιπέως καὶ πλάγιασε μαζί της. Μὲ τὸν Ποσειδῶνα ἡ Τυρῷ ἀπέκτησε τοὺς δίδυμους Πελία καὶ Νηλέα. Ἐνῷ, λοιπόν, νόμιμος βασιλεύς της Ἰωλκοῦ ἦταν ὁ Αἴσων, ὁ ἀδίστακτος Πελίας σφετερίστηκε τὸν θρόνο. Ἐξόντωσε τὸν ἑτεροθαλῆ ἀδελφό του, ἀναγκάζοντάς τον νὰ πιεῖ αἷμα ταύρου καὶ ἀνεκηρύχθη βασιλεύς της Ἰωλκοῦ. Ὁ Αἴσων, ὡστόσο, εἶχε προλάβει νὰ φυγαδεύσει τὸν υἱὸ ποὺ ἀπέκτησε μὲ τὴν Ἀλκιμέδη στὸ Πήλιο. Τὸ ὄνομα Ἰάσων παραπέμπει στὶς δεξιότητες ποὺ ἀπέκτησε ὁ υἱός του Αἴσονος στὸ πλευρὸ τοῦ παιδαγωγοῦ Χείρωνος, σχετικῶς μὲ τὴν τέχνη τῆς ἰάσεως. Προέρχεται ἀπὸ τὸ ἰῶμαι (θεραπεύω). Τὸ παιδὶ μεγάλωσε πλάϊ στὸν σοφὸ Κένταυρο Χείρωνα. Ἦταν ὁ μυθικὸς ἥρωας Ἰάσων, υἱός του Αἴσονος καὶ τῆς Ἀλκιμέδης. Ὅταν ἔφθασε γύρω στὰ εἴκοσι ἔτη, ὁ υἱός του Αἴσονος ἀποφάσισε νὰ κατέβει στὴν Ἰωλκό, νὰ διορθώσει τὴν ἀδικία εἰς βάρος τοῦ πατέρα του καὶ νὰ διεκδικήσει τὸν θρόνο. Κατὰ τὴν κάθοδό του πέρασε ἀπὸ τὸν ποταμὸ Ἄναυρο, βοηθῶντας μιὰ ἡλικιωμένη γυναῖκα νὰ τὸν διασχίσει. Στὴν πραγματικότητα ἦταν ἡ θεὰ Ἦρα μεταμορφωμένη. Ὡς ἀντάλλαγμα ἡ θεά του ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ εἶναι ἡ προστάτιδά του. Στὴν προσπάθειά του ὅμως νὰ διασχίσει τὸ ποτάμι, ἔχασε τὸ σανδάλι του κι ἔτσι μπῆκε στὴν πόλη μονοσάνδαλος. Ὁ Πελίας ἀπὸ τὴν ἄλλη, εἶχε πάρει χρησμὸ ὅτι θὰ χάσει τὴ ζωή του ἀπὸ ἕναν μονοσάνδαλο. Ὅταν ὁ Ἰάσων του ζήτησε τὸν θρόνο ποὺ δικαιωματικῶς τοῦ ἀνῆκε, ὁ Πελίας ἔδειξε συγκατάβαση, ὡστόσο τοῦ ζήτησε πρῶτα νὰ φέρει εἰς πέρας ἕναν ἆθλο: Νὰ ἐκστρατεύσει στὴν μακρινὴ Αἴα της Κολχίδας καὶ νὰ φέρει τὸ χρυσόμαλλο δέρας. Μὲ αὐτὴν τὴν ὑπερπόντια ἀποστολὴ ἤλπιζε ὅτι θὰ ἔχανε τὴν ζωή του καὶ κατ’ ἐπέκταση τὴν εὐκαιρία νὰ καταλάβει τὸν θρόνο.
Ἡ Ἀργῶ
Ὁ Ἰάσων προκειμένου νὰ ἀποδείξει τὴν ἀξία του καὶ νὰ φέρει τὸ χρυσόμαλλο δέρας, ξεκίνησε νὰ ἀναζητεῖ κατάλληλο πλοῖο γιὰ τὸ ταξίδι πρὸς τὴν Κολχίδα. Τὸ πλοῖο ναυπηγήθηκε στὸ λιμάνι της Ἰωλκοῦ ποὺ ἀργότερα ὀνομάστηκε «Παγασαὶ» ἀπὸ τὸν Ἄργο, υἱό του Φρίξου, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἔλαβε καὶ τὸ ὄνομα του, Ἀργῶ. Ἄλλωστε τὸ πλοῖο ἦταν ἐξαιρετικῶς ταχὺ (ἀργὸς σήμαινε γρήγορος). Κατασκευάστηκε δὲ ἀπὸ ἔλατα τοῦ Πηλίου, σύμφωνα μὲ τὴν καθοδήγηση τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς γι’ αὐτὸ καὶ τὸ ἀποκαλοῦσαν καὶ Ἀργῶ Πηλιάδα! Διέθετε πενῆντα κουπιὰ καὶ στὴν πρύμνη ἡ Ἀθηνᾶ εἶχε τοποθετήσει ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὴν ἱερὴ ὁμιλοῦσα δρῦ τοῦ ἱεροῦ της Δωδώνης. Ὁ Εὐριπίδης ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἀργῶ ἦταν τὸ πρῶτο πλοῖο (πρωτόπλοος) ποὺ ἔπλευσε στὶς ἀνατολικὲς θάλασσες. Ἐπίσης ὁ Ἰάσων ἀπηύθυνε κάλεσμα σὲ ὅλα τὰ βασίλεια τῆς μυκηναϊκῆς Ἑλλάδας, κατόπιν συμβουλῆς τοῦ Πηλιορείτη Κενταύρου Χείρωνα. Στὸ πανελλήνιο αὐτὸ κάλεσμα ἀνταποκρίθηκε ἡ ἀφρόκρεμα τῆς ἠρωϊκῆς ἐποχῆς, ὁπότε στὴν Ἰωλκὸ συνέρρευσαν οἱ ἄριστοι τῶν ἀρίστων: Ἥρωες, ἡμίθεοι, βασιλεῖς, υἱοὶ βασιλέων. Οἱ Διόσκουροι Κάστωρ καὶ Πολυδεύκης, τὰ ἐξαδέλφια τοὺς Λυγκεὺς καὶ Ἴδας, ὁ Ἄκτωρ, ὁ Ὕλας, ὁ φίλος καὶ ἱπποκόμος τοῦ Ἡρακλῆ, ἡ Ἀταλάντη, ἡ παρθένος κυνηγὸς καὶ μοναδικὴ γυναῖκα τῆς ἐκστρατείας, ὁ νεαρὸς τότε Θησεύς, ὁ μουσικὸς Ὀρφεὺς ἀπὸ τὴν Θράκη, ὁ Ἀμφιδάμας, ὁ Περικλύμενος, ὁ μάντης Ἀμφιάραος ἀπὸ τὸ Ἄργος, οἱ πτερόεντες υἱοὶ τοῦ πολιούχου θεοῦ της Μελιταίας Βορέα, Ζήτις καὶ Κάλαϊς. Ἀνάμεσά τους βεβαίως προσῆλθε καὶ ὁ Ἡρακλῆς, ἔχοντας ὁλοκληρώσει τὸν ἆθλο του Ἐρυμάνθιου Κάπρου. Βλέποντας τὸν υἱὸ τοῦ Διὸς ἀνάμεσά τους, οἱ περισσότεροι πρότειναν νὰ ἀναλάβει αὐτὸς τὴν ἀρχηγία, ὡστόσο ὁ Ἡρακλῆς ἀρνήθηκε. Ὁ ἡμίθεος ὑπέδειξε τὸν Ἰάσονα ὡς ἀρχηγό. Κατὰ τὸν Ἀπολλώνιο Ρόδιο οἱ ἀργοναῦτες καλοῦνται Μινύαι, διότι οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ κατάγονταν ἀπὸ τὰ μέρη μας προέρχονταν ἀπὸ τὸν οἶκο του Μινύα.
Ἀργοναῦτες τῆς περιοχῆς ἦταν:
Ἰάσων, υἱὸς τοῦ Αἴσονος καὶ ἐγγονόςτου Κρηθέως, ἱδρυτῆ της Ἰωλκοῦ
Ἴφικλος, ὀθεῖος του Ἰάσονος (ἀδελφός της Ἀλκιμέδης) ἀπὸ τὴν Φυλάκη καὶ πατέρας τοῦ τρωικοῦ ἥρωα Πρωτεσιλάου Ἄδμητος, ἐξάδελφος τοῦ Ἰάσονος ἀπὸ τὶς Φερὲς καὶ πατέρας τοῦ τρωικοῦ ἥρωα Εὐμήλου Ποίας, υἱός του Θαυμάκου της Μαγνησίας καὶ πατέρας τοῦ τρωικοῦ ἥρωα Φιλοκτήτη· ἦταν αὐτὸς ποὺ σκότωσε τὸν Τάλω. Ἄργος, ὁ υἱός του Φρίξου ἀπὸ τὴν Ἄλο Ἄκαστος, ὁ υἱὸς τοῦ βασιλέως Πελία ἀπὸ τὴν Ἰωλκὸ καὶ ἐξάδελφος τοῦ Ἰάσονος
Αἰθαλίδης, υἱὸς τοῦ Ἑρμῆ καὶ τῆς Νύμφης Εὐπολεμείας, ἀπὸ τὴν Ἄλο ἢ Ἀλόπη της Ὄθρυος. Ὁ Αἰθαλίδης κληρονόμησε τὴν ἰδιότητα τοῦ πατέρα του, ἀναλαμβάνοντας χρέη κήρυκα στὴν ἐκστρατεία. Γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς ἐκστρατείας εἶχε δανεισθεῖ τὸ ἱερὸ κηρύκειο τοῦ πατέρα του. Δὲν ἦταν τυχαῖο ποὺ ὁ Αἰθαλίδης ἦταν ὁ διαμεσολαβητὴς ἀνάμεσα στοὺς Ἀργοναῦτες καὶ στὶς γυναῖκες τῆς Λήμνου, ἀφοῦ τὸ νησὶ λεγόταν καὶ Αἰθάλη. Ἐχίων καὶ Ἔρυτος, ἀπὸ τὴν Ἀλόπη της Ὄθρυος, υιοί τοῦ Ἑρμῆ καὶ τῆς Νύμφης Ἀντιάνειρας Ἴδμων ὁ διορατικὸς μάντης ἀπὸ τὴν Ὄθρυ, υἱὸς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ τῆς Ἀντιάνειρας. Κληρονόμησε τὸ χάρισμα τοῦ πατέρα του στὴν μαντική. Θέστωρ, ὁ υἱός του Ἴδμονος, πατέρας τοῦ τρωικοῦ μάντη Κάλχα Πηλεύς, ὁ βασιλεύς της Φθίας και ο πατέρας τοῦ τρωικοῦ ἥρωα Ἀχιλλέως Τελαμών, ἀδελφὸς τοῦ Πηλέως καὶ πατέρας τοῦ Αἴαντος Μόψος ὁ Λαπίθης, ἥρωας ἀρχαίας πόλεως στοὺς πρόποδες τῆς Ὄσσας. Ὁ Ἰάσων ἐπί κεφαλῆς πενῆντα περίπου ἡρώων, ἀπέπλευσε ἀπὸ τὶς ἀμμουδιές της Ἰωλκοῦ γιὰ τὸ δύσκολο καὶ μακρινὸ ταξίδι. Ἀπὸ τὸν σημερινὸ Βόλο, λοιπόν, ξεκίνησε ἡ πρώτη ὀργανωμένη πανελλήνια ναυτικὴ ἀποστολή, ἡ ὁποία ἔμεινε γνωστὴ ὡς Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία.
Ἡ Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία
Λίγο μετὰ τὸ 1300 π.Χ. ἔλαβε χώρα ἡ περίφημη Ἀργοναυτικὴ ἐκστρατεία. Συγκεκριμένα τὸ ὑπερπόντιο ταξίδι τῆς Ἀργοναυτικῆς Ἐκστρατείας φέρεται νὰ συνετελέσθη μία γενιὰ πρὶν τὴν ἐπίσημη μαζικὴ ἐκστρατεία τῶν ἑλληνικῶν βασιλείων, τὸν Τρωικὸ Πόλεμο. Ὁ Ἰάσων καὶ οἱ Ἀργοναῦτες ἐκστρατεύουν ἀπὸ τὸ ἐπίνειο τῆς Ἰωλκοῦ, τὶς μετέπειτα Παγασές, γιὰ τὴν Κολχίδα, ἡ ὁποία εὑρίσκετο, κατὰ τὸν Χείρωνα, στὴν Ἀνατολὴ μετὰ ἀπὸ τρεῖς θάλασσες. Οἱ Ἀργοναῦτες ἀφοῦ ἔκαναν τὸν περίπλου τῆς ἀρχαίας Μαγνησίας, ἄφησαν πίσω τους τὸν Παγασητικὸ κόλπο καὶ ἔπλευσαν πρὸς τὸ στόμιο. Πρώτη στάση ἦταν ὁ σημ. Πλατανιάς ποὺ ἀργότερα ὀνομάστηκε «Ἀφέτες» γιὰ νὰ ἀφήσουν τὸν Ἡρακλῆ, καθὼς ἡ Ἀργῶ «παραπονούταν» γιὰ τὸ βάρος τοῦ ἡμιθέου. Κατὰ τὸν Ἡρόδοτο ἔλαβε τὴν ὀνομασία αὐτὴ διότι μετὰ τὴν ἀπόβαση τοῦ ἡμιθέου, οἱ Ἀργοναῦτες ἦταν ἕτοιμοι «ν΄ ἀφεθοῦν» στὴν ἀνοικτὴ θάλασσα. Στὴν συνέχεια πέρασαν ἀπὸ τὴν περιοχή της Σηπιάδος καὶ τὸν Ναὸ τῆς Ἀρτέμιδος Τισαίας.
Τὸ ταξίδι του Ἰάσονος καὶ τῶν Ἀργοναυτῶν συνοπτικῶς εἶναι τὸ ἑξῆς:
Ἰωλκός – Λῆμνος (βασίλισσα Ὑψιπύλη) – Ἴμβρος – χώρα Δολιόνων (βασιλιᾶς τους ὁ Κύζικος – ἀκτή της Μυσίας (ἐδῶ ὁ Ὕλας ἀπήχθη ὑπὸ τῶν Νυμφῶν) – ἀκτὲς τῆς Βιθυνίας (χώρα τῶν φοβερῶν Βεβρύκων, βασιλιᾶς Ἄμυκος) – Σαλμυδησσὸς Θράκης (μάντης Φινεύς) – Συμπληγάδες «(Πλαγκταὶ») Πέτρες – χώρα των Μαριανδυνῶν (βασιλιᾶς Λύκος) – ἀκτές της Σινώπης, νησὶ Ἄρεως (Στυμφαλίδες Ὄρνιθες) – ἐκβολὲς τοῦ ποταμοῦ Φάσιδος – Αἴα της Κολχίδος (Προορισμός)
Καὶ ἡ ἐπιστροφή:
Αἴα της Κολχίδος – ποταμὸς Ἴστρος (Δούναβης) – λιμάνι «Τόμοι» (Κωνστάντζα Ρουμανίας) – λιμάνι Κυνοκέφαλων στὸν Αἷμο – Ἀδριατικὴ θάλασσα – νησὶ Κίρκης – νησὶ Σειρήνων – Σκύλλα καὶ Χάρυβδη (στενὸ μεταξὺ Σικελίας καὶ Νότιας Ἰταλίας) – χώρα των Φαιάκων – Λιβύη – κῆπος τῶν Ἑσπερίδων – λίμνη Τριχωνίδας – Κρήτη (Τάλως,) – νησί της Ἀνάφης – νησὶ τῆς Καλλίστης (Σαντορίνη) – Ἰωλκός
Ἡ διεπιστημονικὴ ἀνάλυση τῶν μύθων καταδεικνύει πὼς ἡ Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία περιγράφει κάποιο πραγματικὸ γεγονός. Συμβολίζει μιὰ ἀρχέγονη μυκηναϊκὴ ἀποστολὴ στὸν Εὔξεινο Πόντο. Στὸ ἀρχαῖο βασίλειο τῆς Κολχίδος ὑπῆρχαν ὀρυχεῖα μετάλλων καὶ εἰδικὰ χρυσοῦ, τὸν ὁποῖο ἐξόρυσσαν μέσῳ μιᾶς τεχνικῆς μὲ προβιὲς ζώων. Τὸ Χρυσόμαλλο Δέρας ἴσως ὑποδηλώνει ἀκριβῶς αὐτὰ τὰ κοιτάσματα χρυσοῦ καὶ τὸν τρόπο ἐξορύξεώς του. Μετὰ ἀπὸ κινδύνους καὶ περιπέτειες τριῶν περίπου ἐτῶν, ἡ Ἀργῶ ἐπιστρέφει στὸ λιμάνι της Ἰωλκοῦ. Ὁ Ἰάσων ἀνακοίνωσε στὸν Πελία ὅτι ἡ ἀποστολὴ ἐξετελέσθη καὶ ζήτησε τὸν θρόνο. Ὁ Πελίας ἀρνήθηκε. Τὸ ζεῦγος ἐξεδικήθη γιὰ τὴν ἀθέτηση τοῦ λόγου τοῦ βασιλέως, μεθοδεύοντας τὸν φόνο του. Ἡ Μήδεια ἔπεισε τὶς κόρες του νὰ τὸν σκοτώσουν, διότι μετὰ θὰ ἐπανερχόταν στὴν ζωὴ δῆθεν νεώτερος, χάριν τῶν μαγικῶν της φίλτρων. Φυσικὰ κάτι τέτοιο δὲν συνέβη καὶ ὁ βασιλεύς της Ἰωλκοῦ κατακρεουργήθη ἀπὸ τὶς ἴδιες τοῦ τὶς κόρες. Τὸν Πελία διεδέχθη ὁ υἱός του, ὁ ἀργοναύτης Ἄκαστος.
01 Ὁ μυκηναϊκὸς οἰκισμός της Ἰωλκοῦ στὸ Διμήνι χρονολογεῖται ἀπὸ τὸν 1500 ὡς τὸ 1200 π.Χ. καὶ φέρεται ὅτι ἄκμασε γύρω στὸ 1300. Διέθετε ὁδὸ ποὺ κατέληγε στὸ λιμάνι.
02Στὸ ἔπος της Ὀδύσσειας ἡ Τυρῷ εἶναι ἡ πρώτη νεκρὴ ποὺ συναντᾶ ὁ Ὀδυσσεὺς στὴ Νέκυια.
03 Μὲ τὸ πέρας τῆς ἀποστολῆς ἡ Ἀργῶ φέρεται νὰ ἀφιερώθηκε στὸ Ναὸ τοῦ Ποσειδῶνα στὸν Ἰσθμὸ ἐνῷ λέγεται ὅτι σωζόταν στὴν Κόρινθο ἕως τὸ 146 π.Χ.
04 Ἄργ. 1. 229-233
05 Ὡστόσο θνητὸς πατέρας του φέρεται νὰ ἦταν ὁ «ἀνυποχώρητος» Ἄβας, υἱός του Μελάμποδος
06 Ὁ λόγιος Στέφανος Κομμητὰς ἰσχυρίζεται ὅτι οἱ Ἀργοναῦτες ἀπέπλευσαν ἀπὸ τὸ ἀκρωτήριο «Ποσείδειον» στὸν ὀρμίσκο της Πτελεοῦ.
07 Ἡ ἀναχώρηση τῶν Ἀχαιῶν γιὰ τὴν Τροία τοποθετεῖται τὸ 1226 π.Χ. βάσει τῶν τελευταίων σύγχρονων ἐρευνῶν τοῦ Καθηγητῆ Παπαμαρινόπουλου. Ὁπότε γύρω στὸ 1260 π.Χ. ξεκίνησε ἡ Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία.
08 Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἀγκυροβόλησαν ἀργότερα τὸ 480 π.Χ. οἱ ναύαρχοι τοῦ Ξέρξη πρὶν τὴ Ναυμαχία του Ἀρτεμισίου, ὅπως θὰ δοῦμε παρακάτω. Οἱ Ἀφέται προέρχονται ἀπὸ τὸ ρῆμα ἀφίημι.
09 Μιὰ παράδοση θέλει οἱ Ἀργοναῦτες νὰ περνοῦν ἀπὸ τὸ ἀκρωτήριο τοῦ Πτελεοῦ πρὶν ἐξέλθουν τοῦ κόλπου. Ἀπεκλήθη καὶ αὐτὸ συμβατικῶς «Ἀφέται»· στὸ δὲ σημεῖο φέρεται νὰ ὑπῆρχε ἱερὸ τοῦ Ποσειδῶνος.
10 Ὅσες Στυμφαλίδες Ὄρνιθες εἶχαν γλυτώσει ἀπὸ τὸν Ἡρακλῆ στὴν Στυμφαλία λίμνη, κατέφυγαν στὸ νησὶ αὐτό.
11 Στὴν Κωνστάντζα της Ρουμανίας ὑπῆρχε ἀνέκαθεν ἑλληνικὸς πληθυσμός.
12 Ἡ μετακίνηση τοῦ πλοίου γίνονταν διὰ τῆς ξηρᾶς εἴτε μέσῳ τῆς μεθόδου της διολκήσεως πάνω σὲ ὁλκοὺς εἴτε τὸ κουβαλοῦσαν ἐπ’ ὤμου
13 Ὀνομάστηκε ἔτσι διότι ἀνεφάνη μπροστὰ στὰ μάτια τῶν Ἀργοναυτῶν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου