Στέφανος Τραχανάς: «Κβαντομηχανική Λυκείου»

 

Κωνσταντίνος Μπούρας

 

 

Όταν ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να ανακηρύξει το 2025 σε Διεθνές Έτος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, επισημοποίησε αυτό που ήταν ήδη κοινός τόπος, ότι η Κβαντομηχανική αποτελεί την πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών, διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο της έκδοσης. Και τούτο διότι όχι μόνο εξήγησε τον κόσμο μας σε όλη τη χωροχρονική του έκταση, αλλά και τον άλλαξε, μέσω της τεχνολογίας, όσο τίποτε άλλο στην ανθρώπινη ιστορία μέχρι σήμερα. Αναμενόμενο ήταν λοιπόν ότι θα συνέβαινε κάποια στιγμή και στη χώρα μας αυτό που ήταν ήδη κανόνας στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες: Να συμπεριληφθεί στη διδακτέα ύλη του ελληνικού Λυκείου, και συγκεκριμένα στη Γ ́ τάξη, μια στοιχειώδης εισαγωγή στις βασικές ιδέες αυτής της κορυφαίας φυσικής θεωρίας.

Έτσι προέκυψε η εμπεριστατωμένη μελέτη Κβαντομηχανική Λυκείου  του Στέφανου Τραχανά, ένα ανακεφαλαιωτικό, αναλυτικό εγχειρίδιο περί της σύγχρονης Κβαντικής Θεωρίας της Φυσικής Επιστήμης, για σχολική αλλά και για γενικότερη πληροφοριακή χρήση. Σημειωτέον ότι ο Στέφανος Τραχανάς διδάσκει, μεταξύ άλλων, Κβαντική φυσική και Διαφορικές εξισώσεις στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης από το 1983 έως σήμερα. Από το 1986 και μετά είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και η διδασκαλία του στο Τμήμα Φυσικής προσφέρεται δωρεάν.

Κάθε επαρκής αναγνώστης, είτε είναι εξειδικευμένος μελετητής είτε ερευνητής των πολιτιστικών φαινομένων, οφείλει να γνωρίζει τα γενικά αλλά και ειδικότερα θέματα που προκύπτουν από τις σύγχρονες εξελίξεις της Κβαντομηχανικής, ιδίως για τους υπό επεξεργασίαν «ηλεκτρονικούς υπολογιστές» επόμενης γενιάς, που θα σημάνουν και την έναρξη της Πέμπτης «Βιομηχανικής»-Τεχνολογικής Επανάστασης, η οποία θα αλλάξει άρδην τη δομή του υφιστάμενου κόσμου.

Η γνώση θα μας λυτρώσει από τα δεσμά της άγνοιας και από τα θολά νερά της ημιμάθειας.

Την κριτική σκέψη προάγει η ενδελεχής αυτή μελέτη, δεδομένου ότι ο καθηγητής Στέφανος Τραχανάς ασκεί επίσημη κριτική στα βασικά διδακτικά εγχειρίδια και σε παρανοήσεις (βλ. π.χ. την επισήμανση για τη μονάδα Joule που έχει επιλεγεί αντί του ορθότερου ηλεκτρονιοβόλτ, σελ. 20). Οι συγγνωστές (ή μη συγγνωστές) παρανοήσεις συμβάλλουν στη θολότητα του τοπίου, το οποίο είναι εξαρχής ομιχλώδες ως εκ του φυσικού αντικειμένου του, που είναι η αστάθμητη φύση της Υλοενέργειας τόσο σε ατομικό όσο και σε υποατομικό επίπεδο. Η «Φυσική υποατομικών σωματιδίων», που ερευνάται συν τοις άλλοις και στο CERN, βασίζεται ούτως ή άλλως στον «κυματοσωματιδιακό δυϊσμό της ύλης» (βλ. κεφάλαιο που αρχίζει στη σελίδα 107, ως «Μάθημα»).

Το σίγουρο είναι πως ο μέσος επαρκής αναγνώστης, είτε μπορεί να διαβάσει τις διαφορικές εξισώσεις που περιέχει αυτό το πολύτιμο βιβλίο είτε όχι, κερδίζει έναν σαφή ορισμό εννοιών που ταλανίζουν τόσο την καθημερινή προφορική γλώσσα όσο και την έντυπη ή ηλεκτρονική δημοσιογραφία.

Αναζητήστε και μελετήστε το, διότι τα θέματα που θίγει θα μας απασχολήσουν εντόνως τις επόμενες δεκαετίες του πολύπαθου, μεταιχμιακού αλλά και ελπιδοφόρου 21ου αιώνα. Η πληροφορία είναι ικανή κι αναγκαία συνθήκη για τη γνώση. Και η γνώση θα μας λυτρώσει από τα δεσμά της άγνοιας και από τα θολά νερά της ημιμάθειας.

 

Κβαντομηχανική Λυκείου
Για τη χαρά της ανακάλυψης: Ένα βιβλίο για τον δάσκαλο και τον ανήσυχο μαθητή
Στέφανος Τραχανάς
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
252 σελ.
ISBN 978-618-230-121-0
Τιμή €10,00

Κωνσταντίνος Μπούρας ποιητής και κριτικός

https://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/24938-kvantomixaniki-lykeiou

https://diastixo.gr/