- Γιάννης Σ. Παπαδάτος
Ένα μάλλον ασυνήθιστο και πολύ ενδιαφέρον βιβλίο μάς παρουσιάζει ο συγγραφέας Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης. Εβδομήντα τέσσερις (74) άνθρωποι του πολιτισμού, Έλληνες, Ελληνίδες και ορισμένοι ξένοι, από τις περιοχές της λογοτεχνίας, της μουσικής, του τραγουδιού, του θεάματος, της επιστήμης, της πολιτικής κ.ά., απαντούν σε ερωτήσεις του με αφορμή κυρίως την έκδοση κάποιου βιβλίου τους. Κάποιοι από αυτούς έχουν φύγει από τη ζωή, αφήνοντας όμως ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στην πνευματική ζωή. Πρόκειται για συνεντεύξεις που έχουν παρθεί τα τελευταία χρόνια κι έχουν δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά και σε έντυπα μέσα, όπως το Diastixo.gr, τον Ελεύθερο Τύπο, την Εφημερίδα των Συντακτών, τον Ταχυδρόμο Άρτας κ.ά.
Οι συγκεκριμένοι δημιουργοί, ανάμεσα σε πολλούς άλλους της εποχής μας, με τις απαντήσεις τους σε καίριες ερωτήσεις αποκαλύπτουν πτυχές του πνευματικού προσώπου της σημερινής Ελλάδας. Οι απαντήσεις αποτελούν συνάμα κι ένα ιδιότυπο ψυχογράφημα του/της κάθε δημιουργού, που αναδύεται μέσα από το εν γένει έργο του/της. Οι συνεντεύξεις αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, γιατί οι διεισδυτικές ερωτήσεις του Ιντζέμπελη δίνουν την αφορμή να ξετυλίξουν οι δημιουργοί όχι μόνον βαθύτερες παραμέτρους του βιβλίου ή και βιβλίων τους, αλλά και να αναφερθούν σε γενικότερες σελίδες της ζωής τους και της κοινωνικής και ιστορικής πραγματικότητας.
Το αναγνωστικό κοινό, διαβάζοντας τις συνεντεύξεις, μπορεί να παρακινηθεί να προμηθευτεί το βιβλίο κάποιου προσώπου και, παράλληλα, να το ερμηνεύσει εντάσσοντάς το στη γενικότερη φιλοσοφία του αφενός και αφετέρου να κομίσει τη δική του ματιά, με αποτέλεσμα να ανοιχτεί ένας πολύ ενδιαφέρων και ουσιαστικός άτυπος διάλογος. Το βιβλίο ικανοποιεί με την προσφερόμενη θεματική πολυμορφία του και εκείνον/εκείνη που επιθυμεί να έχει ένα πολυθεματικό πανόραμα απόψεων συγγραφέων πολλών περιοχών, αλλά και εκείνον/εκείνη που, για παράδειγμα, είναι πιο κοντά σε ένα συγκεκριμένο θέμα.
Αποτελεί πολύτιμο ανάγνωσμα για όποιον και όποια θέλει να εντρυφήσει ως έναν ικανοποιητικό βαθμό στο σύγχρονο πνευματικό και πολιτιστικό πρόσωπο της Ελλάδας.
Σταχυολογώ επιγραμματικά ορισμένες από τις απαντήσεις των δημιουργών: στη συνέντευξη της Μαρίας Ευθυμίου, με αφορμή το βιβλίο της Μόνο λίγα χιλιόμετρα – Ιστορίες για την Ιστορία,ανάμεσα στα άλλαυποστηρίζεται αφενός η αναγκαιότητα του κεντρικού ρόλου του χάρτη στη διδασκαλία της Ιστορίας, αφετέρου υπογραμμίζεται ο απαραίτητος ζήλος του/της εκπαιδευτικού και η αγάπη του/της για την Ιστορία, προκειμένου να τη μεταδώσει ουσιαστικά στους μαθητές και στις μαθήτριες. Ο θεατρόφιλος και η θεατρόφιλη θα βρουν ενδιαφέρουσα την κατάθεση του Γιάννη Καλατζόπουλου για τη σχέση του με ιερά τέρατα του θεάτρου αλλά και τις απόψεις του για το παιδικό θέατρο, ο/η δε σινεφίλ θα σταθεί στη θέση του Νίκου Κούνδουρου για το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου. Ιδιαίτερα ελκυστικές είναι οι απαντήσεις: του Βασίλη Βασιλικού για τη μυθοπλασία σημαντικών βιβλίων του, του Μανώλη Γλέζου για τους αγώνες του, αλλά και για την αιτία της μη συμμετοχής πολλών στα κοινωνικά δρώμενα, και του Παντελή Μπουκάλα για την προσέγγιση που επιχειρεί σχετικά με το δημοτικό τραγούδι στο βιβλίο του Όταν το ρήμα γίνεται όνομα.
Επίσης, ο Κώστας Μουρσελάς αναφέρεται στο προσωπικό κόστος ενός συγγραφέα από κάποια απρόσμενη επιτυχία και για την κρίση της λογοτεχνίας, ο Δημήτρης Νανόπουλος στα μυστικά του σύμπαντος, ο Βάλτερ Πούχνερ στον συμβολισμό του βιβλίου του Υπνογραφίες, η Λένα Διβάνη στα ταξίδια της σε διάφορα μέρη αλλά και στον χρόνο, η δε Μαρία Ηλιού, σχετικά με το βιβλίο της Μια φιλία στη Σμύρνη, στα αποτυπώματα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ενδιαφέρουσες είναι οι απόψεις του Κωνσταντίνου Μπούρα για το ποιητικό έργο του αλλά και για την ποίηση του διαδικτύου, της Παυλίνας Παμπούδη για το γενικότερο έργο της και για το πολύ σημαντικό περιοδικό Περί ου, που διευθύνει, και του Μάκη Τσίτα για τα παιδικά βιβλία του και για το διεθνώς αναγνωρισμένο μυθιστόρημά του, Μάρτυς μου ο Θεός. Επιπλέον, ο Γιωργανδρέας Ζάννος, νομικός και διευθυντής του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), μιλάει για τα πνευματικά δικαιώματα, για την τεχνητή νοημοσύνη και για τη σχέση της με τον λόγο, o Soloúp για τη γοητεία των κόμικς, ο Δημήτρης Παπαχρήστος στέκεται και στα γεγονότα του Πολυτεχνείου με αφορμή το βιβλίο του Ζούσε τη ζωή του σαν να τη θυμόταν, ο δε Αλέξης Πολίτης αναφέρεται στον ελληνικό ρομαντισμό και στη διδασκαλία της γλώσσας στα σχολεία.
Ακολούθως, ο Δημήτρης Τζιόβας υπογραμμίζει την επανεμφάνιση στο συγγραφικό προσκήνιο του ιστορικού μυθιστορήματος και την είσοδο στη λογοτεχνία μας της βιογραφίας, ο Γιάννης Πανούσης μιλάει για το αστυνομικό μυθιστόρημα, η Λιάνα Σακελλίου για τη σχέση ποίησης και ζωγραφικής, ο Ρόντρικ Μπίτον για θέματα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, ο δε Κώστας Στοφόρος για το βιβλίο του Η πέμπτη πόλη των Δωριέων και για το γενικότερο έργο του για παιδιά. Επίσης, ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης αναφέρεται στην αγάπη του για τη γλώσσα, ο Μίλτος Πασχαλίδης στις ιδιότητες του συγγραφέα και του τραγουδοποιού και ο Σεραφείμ Φυντανίδης στη σχέση του με την Ελευθεροτυπία.
Πρόκειται για το δεύτερο πολυφωνικό βιβλίο του συγγραφέα (το πρώτο, με 101 συνεντεύξεις για την ποίηση και την πεζογραφία, κυκλοφόρησε το 2021 από τις Εκδόσεις Κυριακίδη), που σε μεγάλο βαθμό αποτυπώνει, μέσα από τη φωνή σημαντικών δημιουργών, την πνευματική και πολιτιστική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας με ζωντανό τρόπο. Η συμβολή του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, με την επιμέλεια διάφορων συλλογικών τόμων με ουσιώδη θέματα, είναι εξόχως σημαντική. Θα έλεγα εν προκειμένω ότι διασώζει τη ζωντανή μνήμη μέσα από τα προσωπικά βιώματα των συγγραφέων, τις απόψεις τους για γενικότερα θέματα και τις μαρτυρίες που ορισμένοι καταθέτουν. Αποτελεί πολύτιμο ανάγνωσμα για όποιον και όποια θέλει να εντρυφήσει ως έναν ικανοποιητικό βαθμό στο σύγχρονο πνευματικό και πολιτιστικό πρόσωπο της Ελλάδας. Αποσπάσματα:
…Η Τεχνητή Νοημοσύνη από μόνη της στηρίζεται στη μίμηση και την αναπαραγωγή ήδη υφιστάμενων έργων. Απουσιάζουν εκείνα τα στοιχεία τα οποία κάνουν τα έργα αληθινά πρωτότυπα και τα οποία κοινωνούν συναισθήματα, εμπειρίες και μηνύματα που προκύπτουν από την προσωπικότητα του δημιουργού. Η ΤΝ δεν έχει πεποιθήσεις, αμφιβολίες, ανασφάλεια, εγωισμό, αναμνήσεις, ρωγμές, εμπειρίες – και αυτά είναι που κάνουν το γράψιμο ισχυρό. (Γιωργανδρέας Ζάννος, σ. 81)
…Ο Μίμης ήταν ο πρώτος που επέτρεπε τις επανεκτελέσεις και πολεμήθηκε γι’ αυτό από άλλους δημιουργούς […] Σήμερα νιώθει δικαιωμένος […] γιατί τον μιμήθηκαν οι περισσότεροι δημιουργοί που νιώθουν […] ότι δεν κακοποιείται το τραγούδι τους όταν επανεκτελείται. (Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα, σ. 119)
…Κατά τη γνώμη μου, είναι ελάχιστες έως μηδαμινές οι γνώσεις του μέσου Έλληνα για τη γλυπτική. Το μάθημα της Ιστορίας της Τέχνης στα σχολεία θα μπορούσε να βελτιώσει αυτή την κατάσταση, ώστε όλο και περισσότεροι να αντιλαμβάνονται την αξία των γλυπτών που προσπερνούν στους δημόσιους χώρους. (Βασιλική Αναγνώστου, σ. 168)
Οι δημιουργοί που παρουσιάζονται μέσα από τις συνεντεύξεις τους είναι οι εξής: Νίκος Αλιβιζάτος, Πάνος Αμυράς, Λουκάς Αξελός, Γιώργος Αρχιμανδρίτης, Βασίλης Βασιλικός, Νίκος Βατόπουλος, Κώστας Βρεττάκος, Κώστας Γαβρόγλου, Φαίδων Γιαγκιόζης, Μανώλης Γλέζος, Γιώργος Β. Δερτιλής, Λένα Διβάνη, Σεμίνα Διγενή, Μαρία Ευθυμίου, Γιωργανδρέας Ζάννος, Χρίστος Ζαφείρης, Μαρία Ηλιού, Ντόρα Θεοδωροπούλου, Γιάννης Καλατζόπουλος, Θοδωρής Καλλιφατίδης, Διονύσης Καρατζάς, Σαράντος Καργάκος, Λουκίλα Καρρέρ-Πλέσσα, Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη, Γιούλη Κόκκορη, Νίκος Κορδόσης, Νίκος Κούνδουρος, Νικόλα Κροτσέτι, Γιάννης Κυριακόπουλος – ΚΥΡ, Τάσος Κυριακίδης, Μαρίζα Κωχ, Κώστας Λογαράς, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Ροβήρος Μανθούλης, Ανδρέας Μανωλικάκης, Πέτρος Μάρκαρης, Ναταλία Μελά, Έρικ Μεταξάς, Κώστας Μεταξάς, Κώστας Μητρόπουλος, Κώστας Μουρσελάς, Ρόντρικ Μπίτον, Ευτύχης Μπιτσάκης, Παντελής Μπουκάλας, Κωνσταντίνος Μπούρας, Δημήτρης Νανόπουλος, Παυλίνα Παμπούδη, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Γιάννης Πανούσης, Θεόδωρος Παπαγιάννης, Μάνια Παπαδημητρίου, Σοφία Παπαϊωάννου, Δημήτρης Παπαχρήστος, Γιάννης Παππάς, Στρατής Πασχάλης, Μίλτος Πασχαλίδης, Πίτερ Παφίντις, Νότης Περγιάλης, Αλέξης Πολίτης, Βάλτερ Πούχνερ, Παναγιώτης Ροϊλός, Λιάνα Σακελλίου, Διονύσης Σιμόπουλος, Στάθης Σταυρόπουλος, Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος), Κώστας Στοφόρος, Θεοδόσης Τάσιος, Δημήτρης Τζιόβας, Παύλος Τσίμας, Μάκης Τσίτας, Σεραφείμ Φυντανίδης, Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Τζέιν Χόκινς, Τηλέμαχος Χυτήρης.
[Ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος είναι συγγραφέας, κριτικός βιβλίων για παιδιά και εφήβους, τ. πανεπιστημιακός.]
Πρόσωπα πολιτισμού
Συνομιλίες με 74 ξεχωριστούς ανθρώπους που όλοι θα θέλαμε να γνωρίσουμε
Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Εκδόσεις Όταν
358 σελ.
ISBN 978-618-5930-25-7
Τιμή €18,80
https://diastixo.gr/kritikes/diafora/25074-elpidoforos-prosopa-politismou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου