Η διάσημη ηθοποιός του Χόλιγουντ Δέσποινα Μοίρου θα ερμηνεύσει τραγούδια Παναγιώτη Καρούσου στο Δημαρχείο Νίκαιας

 

Ο Όμιλος για την UNESCO Πειραιώς & Νήσων σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό International ACTION ART και ο Δήμος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη παρουσιάζει συναυλία του διεθνούς φήμης μουσικοσυνθέτη Παναγιώτη Καρούσου την Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2025 στις 8 μμ, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου Νίκαιας- Αγ Ι. Ρέντη ( Π. Τσαλδάρη 10, 1ος όροφος). Ελεύθερη είσοδος.

Στην εκδήλωση θα απευθύνει χαιρετισμό ο κ. Ιωάννης Μαρωνίτης, Πρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ομίλων, Συλλόγων και Κέντρων της UNESCO (WFUCA) για την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική

Μουσικό Σύνολο «Ραψωδοί»
Δέσποινα Μοίρου, ηθοποιός - τραγουδίστρια

Ρέα Βουδούρη, σοπράνο
Νίκος Βασιλικός, τενόρος

Δέσποινα Τσολάκη, σοπράνο - ηθοποιός
Μαγδαληνή Τσεκούρα, πιάνο
Παναγιώτης Καρούσος, συνθέτης
«Στον Μίκη Θεοδωράκη» Ενα τραγούδι αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη γέννηση του μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.

Συμμετέχει παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα από την καλλιτεχνική ομάδα του Ιδρύματος Πολιτισμού και Λογοτεχνίας Χουρσίντ του Ιράν.

Πρόγραμμα: Συναυλία με νέα έντεχνα και λυρικά τραγούδια του Παναγιώτη Καρούσου, με μελοποιημένα ποιήματα μεγάλων ποιητών: Εαρινή Συμφωνία (Γιάννης Ρίτσος), Το πόσο σε λατρεύω (Γιάννης Βηλαράς), Παρθενών (Κωστής Παλαμάς), Καρυάτιδες (Ιωάννης Πολέμης), Αύριο Φως (Αλέκος Παναγούλης), Κόρη των Αθηνών (Λόρδος Βύρων), «Μελίνα», «Μαρία Κάλλας της καρδιας μας», «Ο χορός της Αρτέμις», «Στον Μίκη Θεοδωράκη», Ο Ποιητής (Δημήτρης Ιατρόπουλος), Γράμμα μέρα Κυριακή (Σαράντης Αλιβιζάτος)

Πρόκειται για τη νέα συνθετική εργασία του Ελληνοκαναδού μουσικοσυνθέτη Παναγιώτη Καρούσου. Ο συνθέτης κλασικής μουσικής γνωστός μέσα από τις όπερες του (Προμηθέας Δεσμώτης, Τραχίνιες – Ολυμπιακή Φλόγα, Μέγας Αλέξανδρος), Ορατόριο: «Το Τραγούδι των Εθνών», τη Συμφωνία της Ελευθερίας, κ.α., κάνει ένα άνοιγμα στο έντεχνο και λαϊκό τραγούδι μελοποιώντας μεγάλους ποιητές

Yuval Zommer: «Το μεγάλο βιβλίο της τέχνης και της φύσης»

 

Κατερίνα Ζαμαρία

 

  

Το καλοκαίρι έφτασε, οι διακοπές ξεκίνησαν και το ερώτημα πολλών γονέων είναι πώς θα μπορέσουν τα παιδιά να απασχοληθούν δημιουργικά μακριά από τις οθόνες. Ο Γιούβαλ Ζόμερ έρχεται με Το μεγάλο βιβλίο της τέχνης και της φύσης να προσφέρει μια ευφάνταστη λύση. Πρόκειται για ένα έργο που αποτελεί μέρος μιας σειράς εικονογραφημένων βιβλίων με γενικό τίτλο «Το μεγάλο βιβλίο...», η οποία κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Ανάμεσά τους βρίσκουμε: Το μεγάλο βιβλίο των λουλουδιών, Το μεγάλο βιβλίο των ζουζουνιών, Το μεγάλο βιβλίο των πουλιών, Το μεγάλο βιβλίο των θηρίων, Το μεγάλο βιβλίο της θάλασσας, Το μεγάλο βιβλίο του κόσμου – για να αναφέρω κάποιους ενδεικτικούς τίτλους της σειράς. Όλα τους είναι ενημερωτικά βιβλία γύρω από τον φυσικό κόσμο, βοηθούν τα παιδιά να τον κατανοήσουν μέσα από εστιασμένες, ηλικιακά, πληροφορίες που δίνονται, πίσω από τις οποίες κρύβεται όχι μόνο η έρευνα του συγγραφέα και εικονογράφου Γιούβαλ Ζόμερ, αλλά και η συνεργασία του με ειδικούς επιστήμονες προκειμένου να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των πληροφοριών. Το καθένα, μέσα από τη συναρπαστική εικονογράφηση, συστήνει στα παιδιά τον κόσμο των εκπληκτικών πλασμάτων που ζούνε μαζί μας στον πλανήτη. Πρωταγωνίστρια, στην ουσία, σε όλα τα βιβλία είναι η φύση.

Στο Μεγάλο βιβλίο της τέχνης και της φύσης ο Ζόμερ επισημαίνει την άρρηκτη σχέση ανθρώπου-φύσης. Όχι μόνο γιατί η φύση είναι σπίτι και τροφός του ανθρώπου. Αλλά γιατί αποτελεί πηγή έμπνευσης και έκφρασης για τον άνθρωπο από την προϊστορική εποχή, όταν άφηνε το αποτύπωμα της παλάμης του στα τοιχώματα των σπηλαίων. Κι αν η φύση είναι ο ένας πόλος έκφρασης του ανθρώπου, ο άλλος είναι η τέχνη. Ο Πικάσο, μάλιστα, είχε διατυπώσει την άποψη πως «κάθε παιδί είναι ένας καλλιτέχνης». Και αυτή την ιδιότητα του παιδιού έρχεται να αξιοποιήσει και να τροφοδοτήσει το βιβλίο καθοδηγώντας τα παιδιά να δημιουργήσουν 22 κατασκευές-χειροτεχνίες, αξιοποιώντας υλικά που θα βρουν είτε στη φύση είτε μέσα στο σπίτι τους.

Κάποιος θα μπορούσε να πει πως πίσω από τις προτάσεις για τις χειροτεχνίες διακρίνεται και ο στόχος του Ζόμερ να καλλιεργήσει οικολογική συνείδηση στους μικρούς δημιουργούς. Και θα μπορούσε, επίσης, να θεωρηθεί εύστοχος ο τρόπος που το επιχειρεί. Γιατί σήμερα γνωρίζουμε από τις νευροεπιστήμες ότι στα μικρά παιδιά η εκμάθηση δεν μπορεί να είναι μόνο θεωρητικού-γνωστικού τύπου. Η γνώση περνά μέσα από την εμπειρία, το σώμα, την κίνηση. Η απτική, λοιπόν, σχέση με στοιχεία της φύσης καλλιεργεί δεξιότητες αλλά και αξίες. Έτσι, στο τέλος του βιβλίου (πέρα από την προειδοποίηση ότι η συλλογή υλικών από τη φύση χρειάζεται –για λόγους ασφάλειας– να γίνεται υπό την εποπτεία ενηλίκων) εξηγεί τη σημασία τού να αξιοποιούνται «νεκρά» υλικά, καθώς οι ζωντανοί οργανισμοί προτιμούν τον οικότοπό τους. Εξηγεί τη διαδικασία της αποσύνθεσης και ανακύκλωσης και τονίζει τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης ή του μοιράσματος με φίλους του αποθέματος υλικών ή εργαλείων.

Το βιβλίο απευθύνεται στα παιδιά που τους αρέσει να δημιουργούν και έχουν πλούσια φαντασία, στα παιδιά που μαζεύουν βότσαλα, χτίζουν κάστρα στην άμμο, φτιάχνουν χιονάγγελους και ανακαλύπτουν πρόσωπα στα σύννεφα. Απευθύνεται, δηλαδή, σε όλα τα παιδιά. Κάθε κατασκευή-χειροτεχνία παρουσιάζεται σε ένα δισέλιδο και ολοκληρώνεται σε τέσσερα μόνο βήματα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ανταποκρίνεται στην ανάγκη των παιδιών 3+ ετών να ολοκληρώνουν μια δραστηριότητα σε σύντομο χρόνο, χωρίς να διασπάται η προσοχή τους, να κουράζονται ή να βαριούνται.

Πίσω από τις προτάσεις για τις χειροτεχνίες διακρίνεται και ο στόχος του Ζόμερ να καλλιεργήσει οικολογική συνείδηση στους μικρούς δημιουργούς.

Στην εισαγωγή, απευθυνόμενος στους μικρούς αναγνώστες αλλά και στους γονείς, ο Ζόμερ παραθέτει τρεις οδηγίες, που θα επιτρέψουν στα παιδιά όχι μόνο να διασκεδάσουν αλλά να εκφραστούν, να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους και να συγκροτήσουν την ταυτότητά τους. Έτσι, τα παροτρύνει, ενθαρρύνοντας την αυθεντικότητα, να διαβάσουν τις οδηγίες και –αν αισθανθούν την ανάγκη– να σπάσουν τους κανόνες. Για τον ίδιο λόγο θεωρεί σημαντικό να «καθοδηγείται» το παιδί στο να διεκδικεί την ανεξαρτησία του, κάνοντας τις δικές του επιλογές (έστω κι αν αυτές αφορούν ένα ξερό φύλλο). Τονίζει, τέλος, τη σημασία τού να απολαύσει το παιδί τη δραστηριότητα, δεδομένου ότι ο στόχος δεν είναι να δημιουργήσει ένα «άριστο» έργο, αλλά να έρθει κοντά στη φύση και να ενεργοποιήσει τη φαντασία του.

Σε κάθε δισέλιδο παρελαύνει ένα πλήθος θησαυρών της φύσης: ζουζούνια, κουκουβάγιες, χαρτονένιοι κάκτοι, πέτρινα ζώα, πολύχρωμα πουλιά. Κάθε κατασκευή συνοδεύεται από μια χρηστική πληροφορία (που δεν ξεπερνά τις δύο απλές προτάσεις), έτσι ώστε τα παιδιά να κατανοήσουν την πολυμορφία και την ποικιλομορφία της φύσης, αλλά και τη μοναδική αξία κάθε είδους, όσο συμπαθητικό (όπως μια χελώνα, μια λιβελούλα ή ένα χελιδονόψαρο) ή απεχθές (όπως ένα φίδι, μια μέδουσα ή μια μύγα) κι αν είναι.

Σε ένα από τα τελευταία δισέλιδα παροτρύνει τα παιδιά να εντάξουν τις επιμέρους δημιουργίες σε μια ευρύτερη ενότητα: τον πλανήτη. Έτσι, χωρίς λόγια, το παιδί κατανοεί και τη σχέση αλληλεπίδρασης που υπάρχει στο οικοσύστημα, καθώς και τον ρόλο που διαδραματίζει ο άνθρωπος σε αυτό.

Το μέγεθος του βιβλίου, η σκληρόδετη έκδοση και η εικονογράφηση αποτελούν προστιθέμενη αξία για το βιβλίο, καθώς το καθιστούν εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και εύχρηστο από τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται.

Με τις είκοσι δύο εύκολες κατασκευές από φυσικά και ανακυκλωμένα υλικά, το Μεγάλο βιβλίο της τέχνης και της φύσης είναι ένας διασκεδαστικός και φιλικός προς το περιβάλλον οδηγός για τα μικρά παιδιά που θέλουν να συνδεθούν δημιουργικά με τη φύση. Ταυτόχρονα, αποτελεί και ένα εργαλείο δημιουργικής απασχόλησης τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

 

Το μεγάλο βιβλίο της τέχνης και της φύσης
Yuval Zommer
εικονογράφηση: Yuval Zommer
μετάφραση: Ηλιάνα Αγγελή
Κλειδάριθμος
64 σελ.
ISBN 978-960-645-582-7
Τιμή €17,70

https://diastixo.gr/kritikes/paidika/24829-yuval-zommer-to-megalo-vivlio-tis-technis-kai-tis-fusis

https://diastixo.gr/ 

Βιβή Κοψιδά-Βρεττού: «Ο Γλωσσολόγος»

 

 Ανθούλα Δανιήλ

 

  

Τι βιβλίο είναι αυτό της Βιβής Κοψιδά-Βρεττού; Η ίδια απαντά στο ερώτημα με πολλά ερωτήματα, όπου θέτει και αίρει τα πάντα: επαγγελματική μονογραφία, εγχειρίδιο προσανατολισμού στον παγκόσμιο χάρτη της γλώσσας, έρευνα για τον πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος και αστυνομική περιπέτεια. Ναι, είναι όλα αυτά, πολλά ακόμα, αλλά και ένας προσωπικός καημός της ίδιας. Αφήνοντας κατά μέρος τις υποθέσεις και τις αμφισβητήσεις και πηγαίνοντας προς το ουσιώδες, μας λέει πως ο Γλωσσολόγος είναι ο διώκτης του εγκλήματος της παραχάραξης των λέξεων και της διαφθοράς τους, δικαστής και τιμωρός, δάσκαλος, θεραπευτής, μάγος και ιερέας. Και τι είδους είναι το βιβλίο; Το βιβλίο είναι κάτι σαν ροκ όπερα, όνειρο, φαντασία, προσωποποίηση του ίδιου του βιβλίου που μιλάει για τον εαυτό του ή κάποιος σαν τον Ιωάννη της Αποκάλυψης που βάζει στο τραπέζι τα πάντα για τη γλώσσα.

Πρώτη κατατίθεται «Η τελευταία σκηνή», με άλλα λόγια το έργο αρχίζει από το τέλος και μοιάζει με θέατρο εν εξελίξει, με σκηνές, χρόνους και πρόσωπα σαν επεισόδια μιας ζωής –της γλώσσας– που διαρκώς αλλάζει.

Στην πόλη καταφθάνει ένας παράξενος άνθρωπος στα μαύρα ντυμένος. Στέκεται μόνος και στα χέρια του κρατάει ένα κιβώτιο· είναι η «Κιβωτός των Χαλασμένων Λέξεων». Αρχίζοντας κι εμείς από την αρχή που απαιτεί την των ονομάτων επίσκεψη, η κιβωτός σαν εκείνη την άλλη, την Κιβωτό της Διαθήκης, το ιερό των Εβραίων, φυλάσσει τα πολύτιμα και ιερά ενός έθνους. Στην περίπτωσή μας, τη γλώσσα. Στην πρόσοψη του κιβωτίου, με πλάγια γράμματα η λέξη ΑΦΙΞΟΝΤΑΙ. Λέξη άγνωστη σήμερα πια, κάποτε όμως όχι· κι εδώ μπαίνουν στην αφήγηση τα παιδιά, και τέτοιο παιδί είναι και ο Γλωσσολόγος, ο οποίος τρέχει να κρυφτεί στην «Κιβωτό των Αναγεννημένων λέξεων». Και αφού έχουμε ήδη δει και τον Πρόλογο και τον Επίλογο του έργου, αρχίζουμε τις σκηνές από την αρχή, για να δούμε τι μεσολάβησε και φτάσαμε ως εκεί.

«Η Άφιξη»: ήρθε ουρανοκατέβατος και ντυμένος στα μαύρα. Αν ήταν στα άσπρα θα μιλούσαμε για αρχάγγελο... ωστόσο ήταν ένας κανονικός άνθρωπος, ένας γλωσσολόγος, που έμενε incognito και έμπαινε παντού. Άκουγε πώς μιλάει ο κόσμος, έμοιαζε, κατά κάποιον τρόπο, με έναν βοτανολόγο που ψάχνει να βρει βότανα για να θεραπεύσει την ενδημική τριχόπτωση (!), ναι, και δεν πρέπει να απορούμε, αφού «όλα ταιριάζουν και συνδέονται μεταξύ τους». Το επάγγελμά του ανά τους αιώνες ήταν να μαζεύει λέξεις, να τις ταξινομεί, να τις παρακολουθεί πώς αλλάζουν με τα χρόνια, να βρίσκει τους ανθρώπους που τις μιλούσαν, τα κοινωνικά, τα γεωγραφικά, τα επαγγελματικά περιβάλλοντα, και όσο έψαχνε, τόσο έβρισκε, ομοούσιες και ομοαίματες, νεκρές ή ημιθανείς, κι άλλες αντιστεκόμενες στον χρόνο και τη φθορά. Παρακολουθούσε τι έκαναν, πού ταξίδευαν, από χώρα σε χώρα, από άνθρωπο σε άνθρωπο, από τους φτωχούς και μη έχοντες στους «χαρτογιακάδες» και έχοντες. Παρατηρούσε πώς αναγκάζονταν να μεταμορφωθούν για να εξυπηρετήσουν τους ανθρώπους, σε κάθε φάση της ζωής.

Να θυμίσω και τον ποιητή: Συλλογίστηκε κανένας τι υποφέρει ένας ευαίσθητος φαρμακοποιός που διανυκτερεύει; (Γ. Σεφέρης, «Το ύφος μιας μέρας»). Ε! αυτό ταιριάζει στον Γλωσσολόγο που εφημερεύει και διανυκτερεύει, διαρκώς, και στον ύπνο του τινάζεται μόλις κάποια λέξη τον επισκεφθεί και τρέχει να την καταγράψει. Μας το έχει καταθέσει γραπτά και ο Κ.Π. Καβάφης: Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες/ εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι/ για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.// Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε·/ κάποτε μες στην σκέψι τες ακούει το μυαλό.

Είναι ύμνος στη γλώσσα, είναι κριτική στην κοινωνία, έρευνα στα επιστημονικά αρχεία, κοίταγμα στα ανίερα σπήλαια της δολιοφθοράς, ανέβασμα στο φως και τον πολιτισμό, ψόγος για τους διαφθορείς των λέξεων.

Οι λέξεις, λοιπόν, σαν αόρατα φαντάσματα κατοικούν στα σπίτια όπου μιλήθηκαν, κάνουν χορό, όπως στο αρχαίο δράμα, και με τη φωνή τους απευθύνονται στον Δάσκαλό τους, αυτόν που τις ανέδειξε και τις αξιοποίησε στον «χορό» του... Γιατί δεν πρόκειται απλώς για λέξεις, αλλά για το ωραιότατο μυθιστόρημα (έτσι αποκάλεσε ο ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης το λεξικό της γλώσσας μας) και το οποίο τώρα η Βιβή Κοψιδά-Βρεττού έρχεται να επιβεβαιώσει. Όχι μόνο μυθιστόρημα, αλλά και θεατρική παράσταση με ήρωες τον Γλωσσολόγο, τις λέξεις και τις περιπέτειές τους, εστιάζοντας σε όλα εκείνα που οι θεωρητικοί της Γλώσσας μελετούν. Ποιος μιλάει, σε ποιον μιλάει, ποια η παιδεία του, η ηλικία του, το οικογενειακό και ευρύτερο περιβάλλον του, ποια η περίσταση, ποιος ο χρόνος, ποιο το θέμα. Όλα αυτά που οι ειδικοί αποκάλεσαν κειμενικές λειτουργίες, οι οποίες συλλειτουργούν ενωμένες σε ένα κείμενο, αλλά χωρίζονται σε: Καταστασιακότητα, Προθετικότητα, Πληροφορητικότητα, Συνοχή, Συνεκτικότητα και τέλος Αποδεκτότητα. Αυτές μας ήρθαν από τα έξω μεγάλα επιστημονικά κέντρα, κάπου στα 1990, με τον καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη, που δεν παύει να ασχολείται και να αγωνιά για την ελληνική γλώσσα, όπως και κάθε Γλωσσολόγος.

Η γλώσσα μας, ένα μωσαϊκό από γλώσσες που συγχωνεύονται μέσα της. Είναι η γλώσσα που μιλάμε όλοι, αλλά δεν τη μιλάμε με τον ίδιο τρόπο, εκφορά ή προφορά. Ακόμα και η έμφαση στον τονισμό ή σε ένα φωνήεν ή σύμφωνο, πιο παχύ ή πιο ανάλαφρο, πιο βαρύ, πιο λυγερό, κάνει την αλλαγή: τη γεωγραφική ή την κοινωνική ή την πνευματική. Η γλώσσα που μιλάμε είναι η γλώσσα των προγόνων μας, που διασχίζει τους αιώνες, περνά από τους γονείς μας και φτάνει σε μας και την παρέα μας. Καθένας φέρει μέσα του το γλωσσικό του DNA. Δεν ξέρουμε πώς την πρόφεραν οι πρόγονοί μας, ξέρουμε μόνο τον ήχο της φωνής όλων εκείνων που έτυχε να ακούσουμε. Γιατί τα κείμενα φέρνουν μόνο την εικόνα των λέξεων, όχι τον ήχο τους· αυτόν τον φανταζόμαστε ο καθείς με τα όπλα του.

Ο Γλωσσολόγος του βιβλίου μπορεί να είναι όλος ο λαός. Μπορεί να είναι ο Διονύσιος Σολωμός –«Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα»– ή ο Οδυσσέας Ελύτης –«Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου»– ή ο Γιώργος Σεφέρης –«είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»– ή ο Ανδρέας Εμπειρίκος –«πίδακες στιλπνοί, ωρισμέναι λέξεις, λέξεις-χρησμοί, λέξεις ενώσεως αψιδωτής και κορυφαίας, λέξεις με σημασίαν απροσμέτρητον διά το παρόν και διά το μέλλον, αι λέξεις “Eλελεύ”, “Σε αγαπώ” και “Δόξα εν υψίστοις”», ή όπως η συγγραφέας μας, που έχει και εκείνη ως επιστήμονας και λογοτέχνις το δικό της συναισθηματικό τοπίο και την έγνοια για τη γλώσσα.

Ο Γλωσσολόγος είναι η φωνή του ποιητή, ο ήχος του μουσικού, η φωνή των λαών, των τόπων, των ανθρώπων και των παραγμάτων, εκφράζει τον πόνο τους – τον πόνο του ανθρώπου και των πραγμάτων όπως τον άκουσε ο Κ.Γ. Καρυωτάκης. Ο συγκεκριμένος Γλωσσολόγος είναι ύμνος στη γλώσσα, είναι κριτική στην κοινωνία, έρευνα στα επιστημονικά αρχεία, κοίταγμα στα ανίερα σπήλαια της δολιοφθοράς, ανέβασμα στο φως και τον πολιτισμό, ψόγος για τους διαφθορείς των λέξεων –τον Απατεώνα, τον Επίορκο, τον Παράνομο–, που χρησιμοποιούν τη γλώσσα για να εγκληματούν και να παρανομούν. Όμως το έργο δεν θα τελειώσει μέσα στην απελπισία. Φάροι καθοδηγητικοί όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί, λογοτέχνες και καλλιτέχνες μέσα στο βιβλίο θα μας καλούν με τη φωνή του Robert Browning προς τους ιθύνοντες: Ξεσηκωθείτε, κύριοι!/ Δώστε στο μυαλό σας μιαν ώθηση/ Να βρούμε τη γιατρειά που ’χουμε στερηθεί, ενώ ακούγεται H Επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα του τού Claudio Monteverdi.

Η Βιβή Κοψιδά-Βρεττού με τη σκηνοθεσία της και τη διεύθυνση της ορχήστρας της, τη γνώση και την ευαισθησία της, επινόησε μια όπερα όπου η Γλώσσα είναι η πρωταγωνίστρια και η ίδια κρατάει την μπαγκέτα του μαέστρου και δίνει τον ήχο εκεί που πέφτει η ματιά της.

 

Ο Γλωσσολόγος
Βιβή Κοψιδά-Βρεττού
Εκδόσεις Βακχικόν
124 σελ.
ISBN 978-618-231-195-0
Τιμή €12,72

Η Ανθούλα Δανιήλ είναι δρ Φιλολογίας, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

https://diastixo.gr/kritikes/poihsh/24821-vivi-kopsida-vrettou-o-glossologos

https://diastixo.gr/ 

Τέσσερα ποιήματα της Κλεονίκης Δρούγκα

 

Κλεονίκη Δρούγκα

 

 

Ο σκύλος, ο Αύγουστος κι εγώ

Αύγουστος.
Πριν φύγω για ταξίδι
τον Πίπη σκέφτηκα στο μπαλκόνι και
τα χείλη μου μάτωσα·
το σώμα του είχε τη θερμοκρασία
ξεχασμένης πετσέτας.
Ζήτησα απ’ τον γείτονα κροκέτες και
νερό να του δίνει
μια βόλτα στο πάρκο δυο φορές τη βδομάδα
να τον πάει και
του ’δωσα κλειδιά.
Διστακτικά τα πήρε.
Επέμεινα στο νερό.
Έφυγα.
Μισή καρδιά ολόκληρο εισιτήριο
τσάντα γεμάτη αντηλιακά
δεύτερο μαγιό
λίγες τύψεις.
Γύρισα.
Τον γείτονα έπιασα αγκαλιά με τον Πίπη να κοιμάται.
Κλείνοντας την πόρτα
μου φάνηκε πως κάποιος δάκρυσε
ίσως εγώ
ίσως ο Πίπης
ίσως ο γείτονας.

Δύσκολο πράγμα η μοναξιά.

 

Οδηγίες για το πότισμα των φυτών όσο λείπω

Πότιζέ τα κάθε τρεις μέρες
όχι παραπάνω·
δεν αγαπούν τις εκπλήξεις.
Το μεγάλο στο σαλόνι θέλει λίγη κουβέντα
τα μικρά στο περβάζι χρειάζονται φως.
Να φανταστείς αυτό δίπλα στην πόρτα
μετρούσε τις επιστροφές
ολόκληρο χειμώνα·
μην το περάσεις βιαστικά.
Πότιζέ τα απαλά
σαν να ξυπνάς κάποιον απ’ τ’ όνειρο·
δώσ’ τους χρόνο.
Αν κάποιο μαραθεί
μην το πετάξεις αμέσως γιατί
μπορεί να κάνει πως πεθαίνει
για να σε δοκιμάσει.
Αν κάτι μαραθεί μη νιώσεις ενοχή·
–κάποιοι έρχονται μόνο για λίγο.
Αν ανθίσει κάτι απρόσμενα μη ρωτήσεις γιατί·
μερικά πράγματα δεν χρειάζονται εξήγηση.
Κάθε που φεύγεις
μην κλείνεις το φως απότομα
–κάποιοι δεν αντέχουν το ξαφνικό σκοτάδι.

 

Τίποτα δεν χάλασε

Το ψυγείο λειτουργούσε.
Το ρολόι έδειχνε σωστά.
Το φυτό στο περβάζι είχε πετάξει νέο φύλλο.
Ο γείτονας φώναζε για το λογαριασμό του νερού.
Η βρύση δεν έσταζε.
Η πόρτα άνοιξε κανονικά με το ίδιο κλειδί.
Ο σκύλος με κοίταξε με ένα βλέμμα που έλεγε
επιτέλους ήρθες αλλά
δεν το πήρα προσωπικά.
Έβαλα πλυντήριο και άπλωσα.
Έριξα μια ματιά στον καθρέφτη χωρίς να κάνω
σχόλια ή γκριμάτσες κι ύστερα
έφαγα το γιαούρτι που έληγε χτες.
Ήταν μια μέρα
που τίποτα δεν έγινε.
Και το τίποτα
φάνηκε αρκετό για να με συγκινήσει.

 

Μανδραγόρας – το τελευταίο τεύχος
(αφιερωμένο στον Κώστα Κρεμμύδα)

Το τελευταίο τεύχος,
εβδομηνταδύο,
–το γράφει στην άκρη της πρώτης σελίδας–
είναι σφραγίδα που κλείνει διαδρομή
ανάμεσα σε σκόνη και φως
ταράζει λόγια
δεν αφήνει όνειρα φωνές κι αγάπες που
ταξίδεψαν μαζί
να ησυχάσουν κι ας φτάσανε
στην τελευταία σελίδα
στην αρχή μιας σιωπής.
Το τελευταίο τεύχος ξενυχτάει
κάτω απ’ τ’ αστέρια
–μας ξενυχτάει–
κι ακόμα μιλάει για τον ολυμπιακό.

 

Η Κλεονίκη Δρούγκα είναι πτυχιούχος Φιλοσοφικής Α.Π.Θ., κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος. Οι καλλιτεχνικοί προσανατολισμοί της στρέφονται σε κινηματογράφο, ποίηση, πεζογραφία. Έχει εκδώσει βιβλία επιστημονικού ενδιαφέροντος, τρεις ποιητικές συλλογές από τις Εκδόσεις Μανδραγόρας (Οκλαδόν με τον Χρόνο, 2022, Ξεκάθαρο κρύο, 2023, Με δανεικό μολύβι, 2024) και έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις. Επιστημονικά άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, εισηγήσεις της σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων, ποιήματα-διηγήματα σε ποικίλα ηλεκτρονικά και έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά. Έγραψε σενάρια μικρού μήκους. Είναι μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Διδάσκει Σενάριο στο Τμήμα Κινηματογράφου Α.Π.Θ., Δημιουργική Γραφή στο Κοινό Διαπανεπιστημιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (Π.Δ.Μ.-Α.Π.Θ.) και είναι Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη στο πρόγραμμα «Συγγραφή, Επεξεργασία και Αξιολόγηση Σεναρίων» Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.

https://diastixo.gr/logotexnikakeimena/poihsh/24825-tessera-poiimata-tis-kleonikis-drouga

https://diastixo.gr/

«Μια μέρα σαν κι αυτή» της Τίνας Κουτσουμπού

 

 Τίνα Κουτσουμπού

 

 

Ένα συνηθισμένο πρωινό όπως αυτά που ζουν οι απλοί, οι ασήμαντοι άνθρωποι, βρέθηκα ξαφνικά χωρίς να το έχω προγραμματίσει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Θυμάμαι πως ήταν μέρα Τετάρτη, μήνας Φεβρουάριος και την επισκεπτόμουν για πρώτη φορά. Είχα επιλεγεί ως εφεδρική παρέα −στο παρά πέντε− μιας φίλης μου γιατρίνας, που μόλις είχε διορισθεί στο τοπικό νοσοκομείο και παρουσιαζόταν στο τμήμα της. «Δεν έρχεσαι μαζί;» με ρώτησε. Ο τόνος της φωνής της στο ακουστικό δεν σήκωνε άρνηση. «Με πολλή χαρά», απάντησα χωρίς δεύτερη σκέψη και ξεκινήσαμε με τo κατ’ ευφημισμόν «μαζεράτι της», ένα μεταχειρισμένο panda που είχε τα γκάζια στο τέρμα.

Η διαδρομή στην ύπαιθρο όμορφη, το αστικό τοπίο πίσω μας όλο και χανόταν, απ’ το ανοικτό παράθυρο γευόμαστε ήδη τα πρώτα αρώματα εκείνης της άγουρης άνοιξης. Μόλις πλησιάσαμε στην πόλη, η φίλη με κοίταξε ανήσυχη. «Και εσύ, τι θα κάνεις όση ώρα είμαι στη δουλειά;» Την ερώτηση την περίμενα – επεξεργαζόμουν ήδη τα εναλλακτικά σχέδια για τον τρόπο με τον οποίο θα γέμιζα τον διαθέσιμο χρόνο μου, όση ώρα οδηγούσε προς την κωμόπολη. «Στην πλατεία πρώτα με ένα καφεδάκι και θα δούμε, μη νοιάζεσαι για μένα», της απάντησα χαρούμενη για την απρόσμενη εκδρομή. Φυσικά, η φίλη μου δεν ήξερε το βίτσιο μου· προτού συνεχίσω, καλύτερα να σας μιλήσω λίγο γι’ αυτό κι ίσως βρω ανάμεσά σας κι άλλους «λοξούς» σαν κι εμένα.

Στις εξορμήσεις μου, λοιπόν, σε κάθε νέο τόπο το πρώτο που αναζητώ δεν είναι τη λουσάτη καφετέρια που φτιάχνει μοκατσίνο και όλα τα εις …τσίνο. Ψάχνω αν διαθέτει βιβλιοπωλεία κι αν γίνεται τα βλέπω όλα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, συνέβη το ίδιο. Ανακάλυψα περπατώντας στον κυριότερο εμπορικό δρόμο ένα βιβλιοπωλείο, που αργότερα διαπίστωσα πως ήταν και μοναδικό, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά – κι εξηγώ το γιατί. Το βιβλιοπωλείο «Αρχοντικόν» κάλυπτε ένα οικοδομικό τετράγωνο κι ήταν ξέχειλο από πολύχρωμα πράγματα. Το εμπόρευμά του (παιχνίδια, βιβλιοστάτες των εκδοτικών οίκων, σχολικά, είδη δώρων) καταλάμβαναν όλο το πεζοδρόμιο θυμίζοντας εμπορική πανήγυρι. Αλλά το ενδιαφέρον το βρήκα στο εσωτερικό του. Ένας μικρός διάδρομος, που μόλις και μετά βίας διερχόσουν, και δεξιά κι αριστερά του σκόνταφτες και σε άλλα παιχνίδια, χαρτικά, είδη ζωγραφικής. Και τι δεν είχε ο χώρος! Βάδιζα με προσοχή, ενώ τα μάτια μου δεν χόρταιναν το θέαμα, κι έφτασα έτσι χαζεύοντας στην άκρη ενός μικρού δωματίου με τα βιβλία να ξεκινούν σε στοίβες απ’ το πάτωμα. Καινούργιες κυκλοφορίες, αλλά και παλιότερες εκδόσεις που περίμεναν να τις ανακαλύψω! Ο αέρας μύριζε φρεσκοτυπωμένο βιβλίο, μυρωδιά που αδύνατον να μην τη γνωρίζετε οι βιβλιόφιλοι. Δεν ήξερα από πού να ξεκινήσω την περιήγηση στον εκπληκτικό κόσμο της λογοτεχνίας. Οι αισθήσεις μου σε εγρήγορση, τα μάτια μου χόρευαν σαν τρελά στις ράχες των εκδόσεων. Σπάνια βιβλία, ανατυπώσεις κλασικών έργων, ευπώλητα, αγαπημένοι συγγραφείς, όλα ήταν τριγύρω μου, ένα σύμπαν γνώσης που δεν θα μ’ άφηνε καθόλου να πλήξω. Αφού χάζεψα αρκετά, ανταπέδωσα την καλημέρα στον ευγενικό πωλητή, που αναρωτιόταν αν με είχε ξαναδεί και προσφέρθηκε, όταν το θελήσω, να με εξυπηρετήσει, και τρύπωσα ανενόχλητη στα άδυτα του δωματίου των θαυμάτων.

Η ώρα περνούσε, αλλά όχι για μένα. Είχα ξεχαστεί να διαβάζω τα οπισθόφυλλα, να ξεφυλλίζω βιβλία. Απολάμβανα την απαλότητα του χαρτιού στο χέρι μου ψάχνοντας για την πρώτη σελίδα. Ήξερα πως η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, το είχα διαπιστώσει και στις συγγραφικές μου απόπειρες. Ξεδιάλεξα έτσι λίγα βιβλία που μου κέντρισαν το ενδιαφέρον και κατευθύνθηκα προς το ταμείο. Εκεί βρήκα τον ιδιοκτήτη ο οποίος, βλέποντας το πακέτο με τα βιβλία που θ’ αγόραζα, έλαμψε ολόκληρος και πάτησε τα πλήκτρα της ταμειακής. Υποσχέθηκα πως θα ξαναγυρίσω με νέα παραγγελία, ταχυδρομική αυτή τη φορά, και του έδωσα τα εύσημα για το «Αρχοντικόν». Είμαι σίγουρη πως δεν θα με ξεχάσει.

Έβγαλα από το πακέτο όσα θα διάβαζα αργότερα και ξεχώρισα μια νουβέλα. Το όνομα του συγγραφέα μού ήταν γνωστό, αλλά δεν είχα ανακαλύψει ως τότε τις ιστορίες του. Το συμπαθητικό και ηλιόλουστο καφέ με τα τραπεζάκια του στην κεντρική πλατεία θα με φιλοξενούσε για τις επόμενες ώρες, μέχρι να σχολάσει η φίλη μου. Παράγγειλα τον ελληνικό μου, που έφτασε παρέα με το λουκουμάκι του, έπιασα στα χέρια και το νέο απόκτημά μου και ξεκίνησα. Περιπλανιόμουν στις συνοικίες της Πόλης στις αρχές του ’50, παρέα με τους ήρωες. Βυθίστηκα στην ιστορία και τη ζούσα. Παραστατικοί διάλογοι, μεστή αφήγηση, απολαυστικές περιγραφές καταστάσεων και τόπων, πρωτότυπη ιστορία ξετυλιγμένη με ντοπιολαλιά και μαεστρία. Στο μεταξύ κρύωσε κι ο καφές μου, ενώ αναρωτιόμουν αν με σχολίαζαν οι θαμώνες έτσι όπως χαμογελούσα ή συνοφρυωνόμουν ανάλογα με την εξέλιξη των γεγονότων του βιβλίου. Έριξα μια φευγαλέα ματιά στο ρολόι μου. Ήθελα ακόμη μια ώρα για να συναντήσω τη φίλη μου κι είχα ήδη φτάσει τη νουβέλα πέρα από τη μέση. «Μπράβο Χ.Θ., τα κατάφερες και με κέρδισες», είπα ενθουσιασμένη για τον συγγραφέα, «σειρά έχει τώρα το επόμενο της βιβλιογραφίας σου», σκέφτηκα και σημείωσα τον τίτλο.

Ήμουν ευτυχισμένη. Είχα ξοδέψει ένα ολόκληρο πρωινό παραδομένη στη συντροφιά ενός καλού βιβλίου κι είχα ταξιδέψει γυρνώντας τις σελίδες του σε κόσμους πολύτιμους. «Χρόνος κερδισμένος ποτέ δεν είναι χαμένος», είπα στον εαυτό μου κι είμαι σίγουρη πως κι εσείς θα συμφωνήσετε.

 

Η Τίνα Κουτσουμπού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε στην ΕΡΤ και στην Εμπορική Τράπεζα. Ζει στην Καλαμάτα από το 1996. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια ιστορικού μυθιστορήματος, δημιουργικής γραφής, διόρθωσης και επιμέλειας κειμένων. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και έχει διατελέσει γενική γραμματέας και υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων. Διηγήματά της έχουν βραβευτεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Από το 2012 έχει συμμετάσχει σε συλλογικά έργα, έχει εκδώσει τέσσερις συλλογές διηγημάτων, έναν τουριστικό οδηγό της Καλαμάτας κι ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά, καθώς και σε λογοτεχνικά ιστολόγια.

https://diastixo.gr/logotexnikakeimena/pezografia/24815-mia-mera-san-afti-tina-koutsoumpou

https://diastixo.gr/ 

Andrea Franzoso: συνέντευξη στον Χρήστο Ιωάννου

 

Χρήστος Ιωάννου

 

  

Ο Αντρέα Φραντσόζο ζει στο Μιλάνο. Φοίτησε στη Στρατιωτική Ακαδημία της Μόντενα, υπηρέτησε για οκτώ χρόνια ως αξιωματικός στο σώμα των Καραμπινιέρων και αποχώρησε με τον βαθμό του λοχαγού. Έζησε τέσσερα χρόνια στο τάγμα των Ιησουιτών και εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα. Σήμερα ασχολείται με την αγωγή του πολίτη από το δημοτικό μέχρι το λύκειο. Πριν από το Ήμουν ένας bully: Η αληθινή ιστορία του Ντάνιελ Τσάκαρο (βραβείο Minerva Letteratura per ragazzi 2022), που μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη, κυκλοφόρησαν με μεγάλη εμπορική επιτυχία τα βιβλία του #disobbediente! και Viva la Costituzione.

Τι σας ενέπνευσε να διηγηθείτε την αληθινή ιστορία του Ντάνιελ Τσάκαρο; Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε αρχικά σε αυτό το θέμα;

Μια μέρα διάβασα τυχαία σε μια εφημερίδα για έναν νεαρό που ήταν νταής, κλέφτης και ληστής, που είχε περάσει από αναμορφωτήριο, κοινότητα για προβληματικά παιδιά και φυλακή ενηλίκων. Όμως μετά αποφοίτησε και έγινε παιδαγωγός. Όντας περίεργος, τηλεφώνησα στον Ντον Κλαούντιο, τον ιερέα του αναμορφωτηρίου και ιδρυτή της κοινότητας όπου φιλοξενήθηκε ο Ντάνιελ για χρόνια και παραμένει μέχρι σήμερα – ως παιδαγωγός πια. Τον ρώτησα: «Τι άνθρωπος είναι ο Ντάνιελ;» «Ένα αγόρι που όλοι θεωρούσαν χαμένο και αδιόρθωτο, ένας παραβάτης που έπρεπε να μείνει στη φυλακή για πάντα. Και όμως, σήμερα...». Μου έδωσε τον αριθμό του Ντάνιελ, τον κάλεσα αμέσως και μετά συναντηθήκαμε από κοντά. Του ζήτησα να αφηγηθώ την ιστορία του σε ένα βιβλίο – ακόμα και τις σελίδες που ίσως θα ήθελε να σκίσει, αυτές που ακόμα ματώνουν: τον πατέρα του που χτυπούσε τη μητέρα και την αδερφή του, που του έλεγε «Δεν αξίζεις τίποτα» και ούτω καθεξής. Ο Ντάνιελ δέχτηκε αμέσως, γιατί, όπως είπε: «Στη φυλακή, τα βιβλία με έσωσαν. Η αλλαγή μου ξεκίνησε όταν γνώρισα ενήλικες που ήταν αξιόπιστοι». Η ιστορία του Ντάνιελ με κάλεσε, απαιτούσε να ειπωθεί. Είναι μια ιστορία λύτρωσης και ελπίδας, που έχει να διδάξει πολλά σε όλους. Όχι μόνο στους εφήβους, αλλά και σε εμάς τους ενήλικες.

Ποιες ήταν οι κύριες προκλήσεις τού να γράψετε ένα βιβλίο βασισμένο σε αληθινά γεγονότα και, πιο συγκεκριμένα, σε μια προσωπική εξομολόγηση ενός πρώην νταή;

Πρώτον, είχα συνεχώς στον νου μου ότι πίσω από κάθε χαρακτήρα υπήρχε ένας πραγματικός άνθρωπος, συχνά ευάλωτος και πληγωμένος. Ο Ντάνιελ, για παράδειγμα, δεν έχει ακόμα καμία σχέση με τον πατέρα του· δεν μιλούν καν. Το κεφάλαιο για την οικογένεια και τα παιδικά του χρόνια ήταν το πιο δύσκολο να γραφτεί, το ξαναέγραψα πολλές φορές. Έπρεπε να βρω την ισορροπία ανάμεσα στις αφηγηματικές ανάγκες και τον σεβασμό προς τα πρόσωπα που εμπλέκονται στην ιστορία. Κάποιες φορές έπρεπε να διαμεσολαβήσω για να ξεπεράσω κάποιες εντάσεις: για παράδειγμα, μια μέρα ο Ντάνιελ μου ζήτησε να αφαιρέσω τον Μαξίμ –τον καλύτερό του φίλο και συνεργό στις ληστείες– από την ιστορία, γιατί υπήρξε μια παρεξήγηση μεταξύ τους σχετικά με το βιβλίο. Χρειάστηκε να επιστρατεύσω όλη τη διπλωματία μου, για να καταφέρω να κρατήσω τον Μαξίμ ως χαρακτήρα στο μυθιστόρημα. Δεύτερον, προσπάθησα να εξασφαλίσω ότι οι νεαροί αναγνώστες μου δεν θα γοητεύονταν από τον Ντάνιελ ως «κακό παιδί», νταή και παραβάτη, αλλά από τον Ντάνιελ που βρήκε το θάρρος και τη δύναμη να αλλάξει, να λυτρωθεί. Μια ιστορία σαν αυτή, ειπωμένη από την οπτική του νταή και εγκληματία, δεν πρέπει ποτέ να επισκιάσει τα θύματά του. Τρίτον, δεν ήθελα οι αναγνώστες μου να εξιδανικεύσουν τον Ντάνιελ, να τον φυλακίσουν σε έναν νέο ρόλο: από παραβάτης να γίνει το τέλειο πρότυπο, κάνοντάς τον και πάλι δέσμιο των προσδοκιών ή ψευδών εικόνων. Η ανθρώπινη ζωή είναι πιο πολύπλοκη. Γι’ αυτό συμπεριέλαβα στο βιβλίο τα λόγια που του έγραψε η ψυχολόγος του την ημέρα της αποφοίτησης: «Σήμερα είσαι παράδειγμα για όλους, ακόμα και για μένα. Αλλά προσπάθησε να μην προσκολληθείς σε αυτόν τον ρόλο. Η αλήθεια είναι ότι μπορείς ακόμα να κάνεις λάθη, με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί να απογοητεύσεις τον εαυτό σου και οι άλλοι να σε κρίνουν. Αλλά μείνε πιστός σε εκείνο το παιδί που έχεις μέσα σου και έμαθες να προστατεύεις. Κοίτα πού και πού πίσω, και θυμήσου πως είσαι άνθρωπος, όχι τέλειος».

«Στη φυλακή, τα βιβλία με έσωσαν. Η αλλαγή μου ξεκίνησε όταν γνώρισα ενήλικες που ήταν αξιόπιστοι».

Τουλάχιστον στην αρχή, ο Ντάνιελ Τσάκαρο παρουσιάζεται ως ένας χαρακτήρας με τον οποίο είναι δύσκολο να συμπάσχεις. Πώς καταφέρατε να διατηρήσετε την αυθεντικότητα του χαρακτήρα του, ενώ ταυτόχρονα βοηθούσατε τους αναγνώστες να τον κατανοήσουν ή να συνδεθούν μαζί του;

Για να βοηθήσω τους αναγνώστες μου να συνδεθούν με τον πραγματικό Ντάνιελ και να τον κατανοήσουν, έπρεπε πρώτα να το κάνω εγώ. Άφησα στην άκρη την κριτική μου· προσπάθησα να μπω στη θέση του και να εξερευνήσω την καρδιά του, για να ανακαλύψω τι κρυβόταν πίσω από τη βία και την αντικοινωνική του συμπεριφορά. Δεν ήταν πάντα εύκολο να συμπάσχω μαζί του. Φανταστείτε: ένας πρώην αξιωματικός των Καραμπινιέρων (που ήμουν κάποτε) να διηγείται την ιστορία ενός πρώην ληστή· ή ένας πρώην μαθητής που υπήρξε θύμα bullying (στα 13 μου αναγκάστηκα να αλλάξω σχολείο γι’ αυτό), να γράφει για έναν πρώην νταή… Με λίγα λόγια, η συγγραφή αυτής της ιστορίας μού επέτρεψε να συμφιλιωθώ με κομμάτια του εαυτού μου, να «κλείσω τον κύκλο». Και, όπως ίσως προσέξατε, η δομή του βιβλίου μου είναι κυκλική.

Πιστεύετε ότι η ειλικρινής μεταμέλεια και η προσωπική μεταμόρφωση ενός πρώην νταή μπορούν να λειτουργήσουν όχι μόνο ως λύτρωση για το ίδιο το άτομο, αλλά και ως πρότυπο για άλλους;

Πιστεύω πως η ιστορία του Ντάνιελ μπορεί να βοηθήσει άλλα παιδιά με προβλήματα να βρουν λέξεις για να κοιτάξουν μέσα τους, να δώσουν φωνή στον θυμό τους, να αναγνωρίσουν την ανάγκη τους για βοήθεια και να βρουν το κουράγιο να τη ζητήσουν. Αυτό έχει ήδη συμβεί: κάποιοι ταυτίστηκαν με την ιστορία του Ντάνιελ και πολλοί μού το έχουν εξομολογηθεί μέσω μηνυμάτων ή επιστολών. «Όταν ήμουν στη φυλακή, τα βιβλία με έσωσαν», μου είπε ο Ντάνιελ, «διάβαζα κυρίως βιογραφίες και αυτοβιογραφίες, γιατί μέσα από τις ιστορίες των άλλων έψαχνα λέξεις για να καταλάβω τη δική μου». Τώρα είναι η δική του ιστορία που εμπνέει την αλλαγή στους άλλους.

Πώς έχει ανταποκριθεί το κοινό –ειδικά οι νεαροί αναγνώστες και οι εκπαιδευτικοί– στο βιβλίο σας;

Είναι ένα βιβλίο πολύ αγαπητό σε παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς. Πολλοί δάσκαλοι μου έχουν πει ότι ακόμη και μαθητές που δεν διαβάζουν συνήθως, το αγάπησαν – ακόμη και οι ίδιοι οι «νταήδες». Στις φυλακές το διαβάζουν οι κρατούμενοι. Ξέρω ότι, για παράδειγμα, στη Φλωρεντία κάποιοι κρατούμενοι το ανέβασαν σε θεατρική παράσταση. Ένας από αυτούς το μετέτρεψε σε μονόλογο. Λαμβάνω πολλά μηνύματα από τους αναγνώστες μου. Μια μέρα, στο τέλος μιας παρουσίασης του βιβλίου σε σχολείο, ένα κορίτσι 14 χρονών με πλησίασε με το αντίτυπό της και μου ζήτησε αφιέρωση: «Μπορείτε να το αφιερώσετε στον μπαμπά μου;» μου είπε. Και πρόσθεσε χαμηλόφωνα, με μάτια που γυάλιζαν από δάκρυα: «Είναι στη φυλακή. Το βιβλίο σας του έδωσε ελπίδα. Του το πήγα να το διαβάσει, αφού η δασκάλα μας το πρότεινε ως σχολική ανάγνωση. Σας ευχαριστεί που γράψατε αυτήν την ιστορία…»

Δεν ήθελα οι αναγνώστες μου να εξιδανικεύσουν τον Ντάνιελ, να τον φυλακίσουν σε έναν νέο ρόλο: από παραβάτης να γίνει το τέλειο πρότυπο, κάνοντάς τον και πάλι δέσμιο των προσδοκιών.

Η λογοτεχνία παίζει συχνά καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη κοινωνικών ζητημάτων και στο σπάσιμο της σιωπής. Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η ευθύνη ενός συγγραφέα –ειδικά όταν γράφει για παιδιά ή εφήβους– όταν αγγίζει θέματα όπως ο εκφοβισμός;

Νιώθω μεγάλη ευθύνη ως συγγραφέας για παιδιά και εφήβους. Οι αναγνώστες μου είναι ιδιαίτεροι: πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός όταν γράφεις γι’ αυτούς. Σε τέτοιες ιστορίες, η αλήθεια δεν πρέπει ποτέ να αποκόπτεται από την καλοσύνη και τη συμπόνια. Γράφοντας για τον εκφοβισμό, προσπάθησα επίσης να αναδείξω την ευθύνη των άλλων: όσων είναι συνεργοί του νταή ή όσων σιωπηλά παρακολουθούν τα περιστατικά και ίσως, βαθιά μέσα τους, αντλούν ευχαρίστηση από αυτά και διασκεδάζουν.

Αν έπρεπε να συμπυκνώσετε το βασικό μήνυμα του βιβλίου σας σε μία φράση, ποια θα ήταν αυτή;

«Να θυμάσαι πάντα πως δεν υπάρχει προκαθορισμένο σενάριο. Μπορείς να αλλάξεις το τέλος μέχρι και την τελευταία στιγμή».

Να περιμένουμε κάποιο μελλοντικό έργο σας που συνεχίζει να διερευνά αντίστοιχα θέματα; Αν ναι, μπορείτε να μας δώσετε μια πρόγευση;

Ναι, πρόσφατα ανακάλυψα δύο ακόμα αληθινές ιστορίες που με συγκίνησαν βαθιά και θέλω να τις γράψω. Είναι όμως πολύ νωρίς για να σας πω κάτι γι’ αυτές: δεν έχω γράψει ούτε μια αράδα ακόμα. Αλλά ήδη δουλεύονται μέσα μου…

 

Ήμουν ένας bully
Η αληθινή ιστορία του Ντάνιελ Τσάκαρο
Αντρέα Φραντσόζο
μετάφραση: Φοίβος Μπότσης
Εκδόσεις Καστανιώτη
280 σελ.
ISBN 978-960-03-7343-1
Τιμή €16,00

O Χρήστος Ιωάννου είναι δημοσιογράφος.

https://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/24830-andrea-franzoso-sunentefxi-ston-christo-ioannou

https://diastixo.gr/ 

Ιφιγένεια Ιωάννου & Eivala Band - Από τη Σμύρνη και την Ανατολή στο σήμερα

 Ιφιγένεια Ιωάννου & Eivala Band

Από τη Σμύρνη και την Ανατολή στο σήμερα

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025

Η ορχήστρα Eivala Band παρουσιάζει μια ξεχωριστή μουσική βραδιά, όπου οι μελωδίες της Σμύρνης και της Ανατολής και τα τραγούδια που σφράγισαν ολόκληρο τον 20ό αιώνα συναντούν το σήμερα. Μια συναυλία–ταξίδι που φέρνει στο φως την παράδοση, την αυθεντικότητα και τη διαχρονική γοητεία της μουσικής του τόπου μας.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει σμυρναίικα και ανατολίτικα τραγούδια, παραδοσιακές μελωδίες, αλλά και σύγχρονες αποχρώσεις, αποκαλύπτοντας τον διάλογο της μουσικής
με την ιστορία και τον πολιτισμό.

Η ορχήστρα Eivala Band, με ιδιαίτερο χρώμα και ξεχωριστές ενορχηστρώσεις, συνεχίζει την πορεία της με στόχο να αναδείξει τη δύναμη της μουσικής ως ζωντανή αφήγηση και γιορτή.

Plus Info: Η λέξη «eivala» (έϊ-βαλά) είναι πιθανότατα αραβικής προέλευσης από το eyvallah που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «ευχαριστώ» ή «στο καλό, ώρα καλή»
ή από το ivi- allah που σημαίνει «καλά Θεέ μου».

Πέρασε στην τουρκική γλώσσα και χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και της Σμύρνης. Είναι μια λέξη που δείχνει ότι αυτός που το λέει είναι ευγνώμων ή είναι πολύ χαρούμενος για κάτι.

Ιφιγένεια Ιωάννου - τραγούδι, κανονάκι
Θανάσης Βαλάσκας - τραγούδι, κρουστά
Σάκης Καρακώστας - βιολί
Παναγιώτης Λοϊζου - ούτι
Πέτρος Παπαγεωργίου - κρουστά
Θοδωρής Μαραϊδώνης - κοντραμπάσο
Νίκος Χριστογιαννόπουλος - ηχοληψία

είσοδος 5 ευρώ
κρατήσεις 2104444030
Λ.Δεκελείας 20 Ν. Φιλαδέλφεια 14343

ΠΕΡΑΝ το καφέ αμάν της πόλης - αυθεντική σελίδα  

ΠΕΡΑΝ το καφέ αμάν της πόλης - αυθεντική σελίδα

https://www.facebook.com/events/1116829343316257